En yaşanası ülke Norveç

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programının (UNDP) yeni İnsani Gelişme Endeksine (İGE) göre, dünyada yaşanacak en iyi ülke Norveç, yaşam standartları en düşük ülke ise Zimbabve.

BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, UNDP Başkanı Helen Clark’ın da katıldıkları toplantıda açıklanan raporda, ülkeler çok yüksek, yüksek, orta ve düşük insani gelişmenin görüldüğü ülkeler olarak gruplara ayrıldı.

TÜRKİYE 169 ÜLKE ARASINDA 83'ÜNCÜ

Endekste Türkiye de 0,679’luk bir değerle 169 ülke arasında 83. sırada yer alarak ’yüksek insani gelişme’ gösteren ülkeler sınıfına girdi. UNDP’den yapılan yazılı açıklamaya göre, 2010 İnsani Gelişme Endeksi’nde Türkiye, sıralamada AB üye ülkeleri ile AB’ye aday olan diğer ülkelerin ve OECD ortalamasının altında yer aldı.

Listeye göre Norveç en yüksek insani gelişme endeksiyle 1. sırada yer alırken, Avusturya 2., Yeni Zelanda 3., ABD 4., İrlanda 5., Liechtenstein 6., Hollanda 7., Kanada 8., İsveç 9. ve Almanya 10. sırada yer aldı.

Endekste Japonya 11., İsrail 15., Yunanistan 22., İngiltere 26., Birleşik Arap Emirlikleri 32., Kıbrıs Rum kesimi 35. sıraya yerleşirken, "en yüksek insani gelişme endeksine" sahip ülkeler genelde Batı ülkeleri oldu.

Doğumda yaşam beklentisinde Japonya 83,6 yaşla başı çekerken, Afganistan 44,6 ile en alt sırada yer aldı.

Raporu hazırlayanlardan Jeni Klugman gazetecilere yaptığı açıklamada, genel olarak ülkelerin insani gelişme açısından özellikle son 40 yılda son derece ileri gittiğinin görüldüğünü belirtti.

LETONYA, ROMANYA TÜRKİYE'NİN ÜSTÜNDE

Türkiye gibi yüksek insani gelişme kategorisinde bulunan ve (satın alma gücü paritesine göre) kişi başına düşen gayri safi milli gelir seviyesi Türkiye’nin altında olan Bulgaristan, Letonya ve Romanya gibi ülkeler, ortalama eğitim süresi ve beklenen yaşam süresi ortalamaları nedeniyle sıralamada Türkiye’nin üstünde değerlendirildi.

Türkiye, benzer biçimde, AB’ye aday Hırvatistan, Eski Yugoslavya Cumhuriyeti, Makedonya ve İzlanda ile tüm OECD ülkeleri arasında sıralamada en altta yer aldı. Son 30 yılda milli gelirde yaşanan yüzde 112’lik artışla Türkiye’nin, ekonomik büyüme anlamında kayda değer kazanımlar elde etmesine ve bunun gayri safi milli gelire yansımasına rağmen, bu durum İnsani Gelişme Endeksi’nde Türkiye’nin üst sıralara çıkması için yeterli olmadı.

İnsani Gelişme Endeksi’nin hesaplanmasında, milli gelirin yanı sıra ülkelerin sağlık ve eğitim düzeylerine ilişkin temel veriler de kullanılıyor. Türkiye;nin, İnsani Gelişme Endeksi’nde OECD ve AB standartlarına yaklaştırabilecek daha üst sıralara ulaşabilmesi için çabalarını doğumda yaşam beklentisini (2010;da 72,2 yıl) ve ortalama eğitim süresini (2010’da 6,5 yıl) artırması gerekiyor.

Türkiye’de ortalama eğitim süresi, OECD ülkelerinin sürelerinin neredeyse yarısına denk geliyor. 2010 rakamlarına göre, OECD ülkelerinde bu rakam bu süre 11,4 yıl. Ortalama 6,5 yıl eğitim süresi olan Türkiye’nin ardından sırasıyla 6,2 ve 6,1 yıl ile Venezuela ve Kuveyt geliyor.

AA