Eşin de payı var

Dedem sağ iken oldukça değerli malvarlığını bazı çocuklarına geçirmiş. Babam ise “Hastayım uğraşamam” deyip malvarlığının küçük bir kısmına razı olmuş. Bu konu dedem öldükten sonra dava konusu olabilir mi? Bizde erkekler önce öldüğünde eşe geçecek olan miras direkt evde kalan evlada kalıyor. Bunun için imza gibi bir resmiyet gerekmez mi? ●

E.D. Dedeniz hayatta iken malvarlığı üzerinde bir tasarrufta bulunmuş. Bu mümkün. Örneğin hep birlikte bir miras taksim sözleşmesi imzalamış olabilirler. Böyle bir sözleşme mümkündür ve mirasçıların tamamı imzalamış ve buna dedeniz de katılmış ise geçerlidir. Buna göre de babanız alacağı paya razı olmuştur.

Şayet sözleşmedeki şartlar tamam ise bugün müdahale etme imkanınız yoktur. Ancak bu durum yasanın kabul ettiği şekilde birtakım şartlara bağlı kalmaksızın oluşmuş ve babanızın miras haklarından yararlandırılmasına engel olmuş ise elbette dava hakkı vardır. ‘Özel olarak korunmuştur’ Sizde erkeğin ölmesi halinde eşe geçecek payın evde kalan evlada kalmasının hangi sisteme dahil olduğunu anlayamadım. Türkiye Cumhuriyeti’nde geçerli yasalara göre eşin ölümü halinde diğer eş mirasçıdır ve onunla birlikte mirasçı olanlara göre de miras payı değişir.

Dörtte birden başlar, ikinci derece mirasçılarla birlikte ise yarıya sonrakilerle birlikte ise dörtte üçe kadar çıkar. Ayrıca miras payı aynı zamanda saklı payıdır. Yani yasalarımızda eş özel olarak korunmuştur. Sizde ise yasalara aykırı bir uygulama olamaz. Yasa ne diyorsa o olur. Eşin belli payı vardır evladın ise kız erkek ayrımı yapmadan eşit payları vardır ve bunlara uyulur. Bazen mirastan feragat edilebilir ama bu evde erkek evlat olması halinde anne durumunda olan eşin haklarından feragat mecburiyeti olarak algılanamaz. Feragat serbest irade ile yapılabilir.