Evlatlık değilsiniz

Ben bir evlatlığım. Babam beni evlatlık vermiş, bir bey de evlatlık almış. Beni evlatlık alan öldü. 1994’te bu defa hayatta kalan eşi beni evlatlık almak için mahkemeye başvurdu ve karar aldı. Ancak bu kararın noterde tasdiki gerekiyormuş, bunu bilmediği için yaptırmadı ve şimdi bu durumda öldü. Malvarlığı da vardı, şimdi ben mirasçı mıyım? S.A.

Sorunuz çok ilginç. Öncelikle durumunuzun şimdi yürürlükte olmayan eski Medeni Kanun hükümlerine göre çözülmesi gerektiğini söyleyeyim. Eski Medeni Kanun’un 256’ncı maddesi, evlat edinme işleminin nasıl yapılacağını göstermişti.
Buna göre hakime müracaat bir izin talebidir. Hakim şartların varlığını araştırır, şartların var olduğu kanaatine varırsa izin verir. Bu bir izindir, yani evlatlık ilişkisini oluşturmaz.
İlişki bu izin üzerine noterde yapılacak sözleşme ile kurulur. Yani asıl evlatlık ilişkisi noterde yapılacak sözleşme ile kurulur. Sizin anladığınız manada mahkeme kararının noterde tasdiki söz konusu değil. Noterde yapılacak olan evlatlık sözleşmesidir. İşte sizde bu sözleşme yok.
Dolayısı ile evlatlık ilişkisi izin alındığı halde kurulmamış. Yani siz ölen hanımın evlatlığı değilsiniz. Bu halde de mirasçısı da olamıyorsunuz. Bu husus zamanında ihtilaf konusu olmuş ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu ve 2’nci Hukuk Dairesi yukarıda açıkladığım şekilde karar vermiştir.

Karışık görünüyor
Babam üçüncü evliliğini yapmış. Ben ve iki kardeşim üçüncü evliliğindeniz. Bir de eski evliliğinden olan kızı var. Yani üvey kardeşimiz. Babam zamanında bir arsa almış. Üvey evlat bundan pay isteyince tapuda anneme satış yapmış. Arsa annemde iken üzerine dört daireli bina yaptılar. Şimdi babam ağır hasta. Ancak sağlıklı iken noterde, bütün haklarını bize devrettiğine dair yazılı belge düzenledi. Bu durumda üvey kardeşimizin hakları nelerdir? S.S.

Önce işlemlerin doğru yapıldığı ihtimali üzerine yanıt vereyim. Yani babanıza ait arsanın gerçekten para karşılığı annenize satılmış olması hali. Böyle bir durumda ve babanızın ölümü halinde miras diye bir probleminiz yok. Ancak sonradan annenizin ölümü halinde siz üç kardeş mirasçısınız. Şimdi muvazaa ihtimaline geleyim.
Şayet satış gerçek satış değil de göstermelik ise (işte buna muvazaa diyoruz) bu halde babanızın ölümü halinde üvey kardeş tapu iptalini dava ederek dava sonucu miras payının kendisine verilmesini sağlayabilir. Bu halde de dörttebir pay annenizde kalır, geri kalan dörtte üç dört çocuk arasında paylaşılır.
Üçüncü ihtimal babanızın noterde yaptığı bir vasiyetnamedir. Bu halde mahfuz hisse hükümleri gereği anneniz miras payının tamamını, üvey kardeş miras payının yarısını alır, gerisi size kalır. Biraz karışık ama aile tablosunda değişiklik olursa mesele daha da karışır, bunu da bilin.