Giriş
Soru: Hayattayken gayrimenkullerini çocukları arasında paylaştıran birinin, vergi ödemesi gerekir mi? Veya malını verdiği çocuklarının ödemesi gereken vergi var mı? Varsa oranı nedir? M.YILDIZ Cevap: Ölümünden sonra çocuklar arasında miras kavgasını önlemek için gayrimenkullerini hayattayken çocukları arasında paylaştıran aileler görülmektedir. Gayrimenkulün çocuklara paylaştırılması bağış yoluyla yapılıyor. Gayrimenkulünü çocuğuna veya çocuklarına bağışlayan kişinin bağış işleminden dolayı ödeyeceği bir vergi yoktur. Sadece bağış yapıldığı yılın Emlak Vergisi’ni ödemek zorundadır. Gayrimenkul bağışlanan çocuğun Emlak Vergisi yükümlülüğü, takip eden yılbaşından itibaren başlamaktadır. Gayrimenkul bağışlanan çocuk, bağış yapılan gayrimenkulü hukuken iktisap ettiği (tapu tescil) tarihi takip eden bir ay içinde Veraset ve İntikal Vergisi beyannamesi ile bağışlanan gayrimenkulü vergi dairesine beyan etmek zorunda. Beyan, gayrimenkulün emlak vergi değeri üstünden yapılacak. Beyan edilen gayrimenkulün veya gayrimenkullerin emlak vergisi değerleri toplamı üstünden 2535 lira istisna düşülecek ve kalan tutarın 160 bin liraya kadar kısmı üstünden yüzde 5, sonraki 350 bin liralık kısmı üstünden yüzde 7.5, sonraki 770 bin lira üstünden yüzde 10, 1 milyon 500 bin lira üstünden yüzde 12.5, matrahın 2 milyon 780 bin lirayı aşan kısmı üstünden yüzde 15 oranında Veraset ve İntikal Vergisi hesaplanır. Tarh ve tahakkuk eden Veraset ve İntikal Vergisi de üç yılda her yıl mayıs ve kasım aylarında olmak üzere 6 eşit taksitte ödenir. Ayrıca, gayrimenkulün bağışlanan adına tapu tescilinde, gayrimenkulün emlak vergi değeri üstünden binde 59.4 oranında tapu harcı ödenmesi gerekir.
İşveren çalışanın izni olmadan ücretini düşüremez
Soru: 1988’den başlayarak 4 yıl Emekli Sandığı’nda hizmetim bulunuyor. Bir yıl da yıpranma payım var. Ayrıca iki yıl Bağ-Kur’lu olarak çalıştım. Askerliğimi borçlanarak bedelini ödedim. 11 yıldır aynı firmada SSK’lı olarak çalışıyorum. Ama şirket ‘küçülüyoruz’ diyerek bazı personelini çıkartırken, ben ‘eski çalışan’ olduğum için maaşımı azaltıp görev yerimi değiştirdiler. Yani benim tazminatım fazla diye ödeme yapmak istemiyorlar. Yıldırma politikası uyguluyorlar. Eğer onlar göndermez, ben kendi isteğimle ayrılırsam, özlük haklarımı alabilir miyim? Kanuni yolları nelerdir? Bende bel fıtığı var. Nasıl olsa bıkar gider diye umuyorlar. Ne yapmamı, nasıl hareket etmemi önerirsiniz? Kamil KOÇAK Cevap: İşveren, yazılı izniniz olmadan ücretinizi düşürüp, görev yerinizi değiştiremez. Ayrıca, işyerinde yıldırma politikası uygulamaları psikolojik tacize girer. Gerek ücretinizi izniniz olmadan düşürmeleri, gerekse psikolojik taciz uygulamaları, iş sözleşmesini haklı nedenle fesih hakkı verir. İşverenin belirttiğiniz eylemlerini kanıtlayabiliyorsanız, iş akdinizi feshederek kıdem tazminatınızı alarak işinizden ayrılmanız mümkün. İşveren kıdem tazminatınızı ödemezse, iş mahkemesinde dava açarak kıdem tazminatınızı en yüksek banka mevduatına uygulanan faiz oranında uygulanacak olan faiziyle birlikte almanız mümkün.
Babanız 702 gün daha prim ödeyerek emekli olabilir
Soru: Babam 3 Temmuz 1957 doğumlu. 1983’te Bağ-Kur’lu oldu. 18 yıl, 32 gün primi var. 1 Haziran 2005’ten beri SSK’lı olarak çalışıyor. SSK’ya 558 gün prim ödedi. Ne zaman ve hangi kurumdan emekli olabilir? Caner ŞENVARDAR Cevap: Primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurumdan emekli olunuyor. Babanız sigortalı çalışarak 702 gün daha prim ödeyerek, 1 Haziran 2005’ten itibaren başlattığı 4/a sigortası primlerini 1260 güne tamamlayacağı tarihte, 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabi olarak emekli olabilir (ara vermeden prim öderse Mart 2012’de).
Engelli hakkıyla 1 Temmuz 2010’da emekli olabilirsiniz
Soru: 1 Ocak 1972 doğumluyum. Yüzde 66 engelli raporum var. 1 Temmuz 1994’te SSK’lı oldum. 4810 gün prim ödedim. 3’üncü derece vergi indiriminden yararlanmaktayım. Ne zaman emekli olabilirim? Emekli olduktan sonra babamın emekli maaşından faydalanabilir miyim? Nevzat GÖL Cevap: 6 Ağustos 2003 itibarıyla sizin gibi 9 yıldan fazla, 12 yıldan az süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3’üncü derece engelli, 16 yıl sigorta ve 3760 gün prim şartlarına tabi bulunuyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 16 yıllık sigorta sürenizi dolduracağınız 1 Temmuz 2010’da emekli olabilirsiniz.
Basın çalışmanız emekli olacağınız yaşı 3 yaş 1 ay düşürüyor
Soru: 8 Ocak 1968 doğumluyum. 3 Haziran 1985’te SSK’lı oldum. 6436 gün prim ödemem var. 1 Mayıs 1996’dan beri bir basın kuruluşunda 2/A sigortalısı olarak çalışıyorum. Ne zaman emekli olurum? Şu an kendi isteğimle tazminatımı alıp işten çıkabilir miyim? Ne kadar tazminat alırım? Tekrar sigortalı bir işe girersem şartlar ne olur? Kadir BAYER Cevap: 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Basın işindeki çalışmanızdan dolayı hak ettiğiniz 1110 gün itibari hizmet süresi, sigorta sürenize ekleniyor, yaş haddinden düşüyor. İtibari hizmet sürenizle sigorta süresi şartını yerine getiriyorsunuz. Emekli olacağınız yaş da 49’dan, 45 yaş 11 aya iniyor. Prim ödemeniz yeterli oluğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 45 yaş 11 aylık olacağınız 8 Aralık 2013’te emekli olabilirsiniz.
Çiftçi Bağ-Kur’undan 4/a’ya geçiş başlangıç tarihinize göre avantajlı olabilir
Soru: Çiftçi Bağ-Kur’undan SSK’ya geçersem emeklilik için faydası olur mu? İhsan GÜNER Cevap: Çiftçi Bağ-Kur’undan 4/a’ya (SSK) geçmenizin faydalı olup olmadığı veya ne kadar faydası olduğu, ilk defa sigortalı olduğunuz tarihe göre değişiyor. Şayet, 8 Eylül 1999’dan önceki bir tarihte ilk defa çiftçi Bağ-Kur sigortalısı olmuşsanız, 4/a’lı olmanızda yarar var. Hem daha erken emekli olursunuz hem de daha fazla emekli aylığı alırsınız.
