Gebelik için ideal kiloya ulaşın

BAHÇELİEVLER MEDİCANA HASTANESİ TÜP BEBEK MERKEZİ DİREKTÖRÜ DOÇ. DR. SÜHA SÖNMEZ ANLATTI:

Doktora başvuran çiftlere ilk yapılan tetkikler neler?

Doç. Dr. Süha Sönmez: İlk tetkikler kısırlığın sebebini bulmaya yönelik, ucuz ve hastaya zarar vermeyen incelemelerdir. Burada hastanın istekleri, yaşı, kısırlık süresi, tıbbi hikayesi, fizik ve jinekolojik muayenesi göz önünde bulundurulur. Ultrasonla kadının iç cinsel organları değerlendirilir. Öncelikle erkekten 3 ila 5 günlük bir cinsel perhizi takiben bir sperm analizi istenir. Daha sonra kadının yumurtlama fonksiyonu hakkında bilgi edinmek için adetin 3’üncü günü kan alınarak hormon analizi yapılır. Adet bittikten 2 gün sonra ise tüplerin açık olup olmadığını gösteren bir film çekilir. Bu işlem rahim ağzından boyalı bir madde verilerek yapılır. Bu tetkiklerden sonra hasta hakkında bir ön değerlendirme yapılır ve ileri tetkiklere gerek olup olmadığına karar verilir. Gerekirse beyinde bulunan hipofiz bezi, boyun bölgesinde bulunan tiroid bezi, böbrek üstü bezleri incelenir. Ya da laparoskopi ve histeroskopi ile karın ve rahim içi gözlenir.

Rahim filmine ne zaman ihtiyaç duyuyorsunuz?

Doç. Dr. Süha Sönmez: Rahim filmi sayesinde rahim içinin büyüklüğü, şekli, rahim içinde bulanabilen polip, miyom, yapışıklık gibi gebeliğe engel olabilecek anormal yapılar hakkında bilgi edinilir. Rahim filmine tüplerin açık olup olmadığını anlamak için de başvuruyoruz. Rahim filmi için önce suda ya da yağda çözünen bir boyar madde vajina yoluyla rahim içine verilir. Daha sonra röntgen filmi çekilir.

Laparoskopi ve histeroskopi nedir?

Doç. Dr. Süha Sönmez: Genellikle dıştan yapılan muayeneyle tespit edilemeyen rahatsızlıklar laparoskopi ve histeroskopi ile ortaya çıkarılabilir. Çünkü bu yolla iç organlara direkt olarak bakmak mümkün. Her iki yöntem de hem tanı konulmasına hem de işlem sırasında sorunu tedavi etmemize olanak tanıyor. Laparoskopide rahmin, tüplerin ve yumurtalıkların dış yüzleri, komşu organlar gözlenir. Histeroskopide ise rahmin iç yüzüne bakılır. Laparoskopi ile endometriozis, miyomlar, yumurtalık kistleri, etraf dokularla olan yapışıklıklar ve dış gebelik tanısı konabilir. Eğer karın alt bölgesinde ağrı ve hastanın geçmişinde iltihabi akıntı hikayesi varsa, laparoskopi önerilebilir. Histeroskopi ise kısırlık, tekrarlayan düşük ve anormal kanamalarda son derece yararlı. Böylece polip, miyom, yapışıklıklar, doğumsal anomaliler tespit edilebilir.

Laparoskopi nasıl yapılıyor?

Doç. Dr. Süha Sönmez: Laparoskopi adet bittikten hemen sonra, genel anestezi altında yapılır. Önce göbekten ince bir iğne sokulur ve içeri karbondioksit gazı verilir. Daha sonra karın üzerinden 1 santimlik bir kesi açılır ve içeri ucunda kamera olan ince bir boru sokulur. Böylece karın içi gözlenir. Eğer içeride bir sorun saptarsak, her iki kasığa 2 tane, yarımşar santimlik bir kesi açarız. Yardımcı aletlerle bu kesilerden girerek içeride ameliyat yaparız. Laparoskopi mutlaka ameliyathane şartlarında uygulanması gereken bir işlem. Soruna göre değişmekle birlikte işlem 30 dakika-1.5 saat arasında tamamlanıyor.

Peki histeroskopi nasıl yapılıyor?

Doç. Dr. Süha Sönmez: Histeroskopide rahim ağzından sokulan bir kamerayla rahim içi gözlenir. Sorun saptanırsa bir alet yardımıyla içerideki miyom, yapışıklık gibi sorunlar tedavi edilir. Hastanın ağrı duymaması için genel anestezi altında yapılması tercih edilir. Ama basit işlemler muayenehane ortamında lokal anesteziyle de yapılabilir. İşlem çoğunlukla 5-30 dakika arasında tamamlanır. Cerrahi histeroskopi ile miyomlar, yapışıklıklar ve polipler rahim içinden çıkarılabilir.

Kısırlık için yapılan tetkikler ne kadar sürede tamamlanıyor?

Doç. Dr. Süha Sönmez: Tetkikler hastanın yaşına ve kısırlık sebebine göre değişiyor. Ama genellikle 1-2 ay içinde bitiyor. Kadındaki tüplerin görevi nedir? Doç. Dr. Süha Sönmez: Normalde her kadında, rahimin sağında ve solunda boynuza benzeyen 2 adet tüp var. Tüpler kadının yumurtasıyla erkeğin sperminin buluşup döllenmeyi gerçekleştirdiği yerdir. Döllenen yumurtalar burada yaklaşık 5-6 gün beslenir, daha sonra rahim içine nakledilir. Böylece gebelik oluşur. Tüpler tıkalıysa sperm ve yumurta bir araya gelemez, dolayısıyla gebelik gerçekleşmez.

Tüpler neden tıkanır?

Doç. Dr. Süha Sönmez: Tüplerde tıkanma genellikle cinsel yolla bulaşan hastalıklar, geçirilmiş karın içi cerrahi işlemler, iltihabi hastalıklar veya endometriozis nedeniyle meydana gelir.

Şişmanlık kısırlığa yol açar mı?

Doç. Dr. Süha Sönmez: Şişmanlık kısırlığın sebepleri arasında yüzde 6 gibi bir yer tutuyor. Ancak yüzde 6 gibi bir oranla aşırı zayıflık da kısırlık sebebi. Araştırmalara göre kilo problemi olan kadınların yüzde 70’inden fazlası sadece ideal kiloya ulaşarak gebelik elde edilebiliyor. Bu bir sürü pahalı tetkik ve tedavi yapmaktan daha hesaplı. Bu nedenle, kilo problemi olan hastalarımda önce bu faktörü ortadan kaldırıp buna rağmen gebelik oluşmazsa diğer tedavilere geçiyorum.

Stres kısırlığa neden olabilir mi?

Doç. Dr. Süha Sönmez: Stres birçok organda aktivitenin artmasına neden olur. Artan aktiviteyi böbrek üstü bezinden salgılanan hormonlar sinir sistemi yoluyla önlemeye çalışır. Ani başlayan stres kalp atışı, solunumda hızlanma, tansiyonda yükselmeye neden olur, avuç içlerinin terlemesine, soğuk ve ıslak bir hal almasına yol açar. Kronik streste ise depresyon vardır, bağışıklık sisteminde ve uyku düzeninde bozukluklar meydana gelir. Stres, bazı kadınlarda hormon seviyelerini değiştirerek düzensiz yumurtlamaya neden olabilir. Yine bazı çalışmalarda stresin tüplerde spazma ve erkeklerde sperm üretiminde azalmaya neden olduğu gösterildi. Aslında ortada bir kısır döngü var. Çünkü kısırlığın kendisi strese yol açıyor, oluşan stres de az önce anlattığımız sebeplerden dolayı kısırlığa zemin hazırlıyor.