Sağlık Gevşeme egzersizleri öğretiliyor

Gevşeme egzersizleri öğretiliyor

Paylaş
Gevşeme egzersizleri öğretiliyor

Panik ataklı kişinin öncelikle korkularını yenmesi sağlanıyor. Bu da psikoterapi sayesinde oluyor ve kişinin öncelik sırası değişiyor

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ PSİKİYATRİ ANABİLİM DALI ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. VEDAT ŞAR ANLATTI:

Panik nöbeti hangi psikolojik etkenlere dayanır?
Panik nöbetinin psikolojik nedenleri ilk bakışta fark edilmez. Kişi kendisi de daha çok bedeninde hissettiği belirtilerle ilgilidir ve bunların sağlığına bir zarar vermesinden, hatta kriz sırasında ölmekten ya da ruh sağlığını temelli yitirmekten korkar. Aslında bu korkular bir bakıma sanal korkulardır.

Panik nöbeti ruh sağlığında kalıcı bir bozulma yaratır mı?
Panik nöbeti tehlikeli bir şey değildir ve bunun sonucunda ruh sağlığında kalıcı ve ağır bir bozulma oluşmaz. Buna karşın, asıl ele alınması gereken kişinin görmezden geldiği, görmekten ve algılamaktan kaçındığı endişeleridir. Örneğin kişi terk edilmekten de, bağlanmaktan da korkuyor olabilir. Terk edilmek her ne kadar üzücü bir yaşantı ise de bir ilişkiye bağlanma da, bir gün terk edilme ihtimalini devreye soktuğundan aynı derecede korkutucu olabilir. Bu tür anksiyeteye ayrılma anksiyetesi diyoruz.

Kişi her şeyden korkabilir mi?
Evet, bir insan başarılı olmaktan dahi korkabilir. Çünkü zihninin gerisinde bir düşünce onun başarılı olduğunda mutlaka bir şekilde cezalandırılacağı kanaatini sürdürmektedir. Yaşamın erken yıllarından itibaren böyle bir kanaat kişinin zihnine yerleşmiş olabilir. Buna performans anksiyetesi de demekteyiz.
Nitekim bazı kişilerin tam başarılı olmaya yaklaştıklarında becerilerinde bir bozulma olduğu ve beklenmedik yanlış kararlarla yaptıkları işi bozduğunu görebiliriz. Bazı kişilerde ise bedenlerine ilişkin bir kayba uğrayabilecekleri yönünde derin bir kanaat vardır. Bu gibi kişiler hastalık hastası olmaya daha yatkındırlar.

Çevrelerinde ciddi bir hastalık geçiren birinin varlığı ya da bir ölüm olayı böyle bir korkuyu alevlendirebilir. Bir başka grup anksiyete ise suçluluk duygusu ve vicdan ile ilgilidir. Bu yönde gelişkin bir ruhsal yapıya sahip olan kişiler yaptıkları girişimlerden dolayı suçlanabilecekleri endişesini taşırlar. Bu da yeni bir girişime başlayacakları dönemde gerginlik yaşamalarına neden olur. Tüm bu anksiyete türleri panik nöbetine kaynaklık edebilir.

Psikoterapide psikolojik etkenler nasıl ele alınır?
Psikoterapide kişinin tüm hayatının gözden geçirilmesi esastır. Bu daha çok sorular sorularak ve kişinin anlatması kolaylaştırılarak sağlanır. Deneyimli bir psikiyatrist bir yaşam öyküsünde anlamlı olabilecek dönüm noktalarını ve hastasının karakter oluşumu üzerinde etkili olabilecek kişileri fark edebilir. Bu etkileri anlamayı sağlayacak örnek olay ve yaşantılar gözden geçirilir.
Psikiyatristin soruları kişinin kendi kendine fark etmesi güç olan ve görmekten kaçındığı yönleri ortaya çıkarır. Bu gözden geçirme kişinin ilk önceleri çok önemli olarak düşündüğü olay, sorun ve kişilerin belki de o kadar önemli olmadığını fark eder, onun yerine asıl önem vermesi gereken etkenleri saptar.
Böylece kafasındaki öncelik sırası değişir. Öncelik sırasının değişmesi kendisini ve dünyayı algılamasını değiştirir. Gerçeği daha iyi görmesi ve bundan kaçmaması kişiye olayların üstesinden gelme duygusu ve gücü verir. Bu ise anksiyete hissinin dağılmasını ve kişinin kendisini daha iyi hissetmesini sağlar.

Hastanın panik nöbeti sırasında uygulayacağı bir yöntem var mı?
Panik nöbeti sonucu gelişen başka belirtiler varsa bunlar da uygun tedavilerle ele alınır. Örneğin panik nöbeti nedeniyle kalabalık ortamlara girmekten korkan ya da yalnız kalamayan kişiler sistematik duyarsızlaştırma ya da davranış tedavisi dediğimiz yöntemlerle, yani korktukları ortama belirli bir sıralama dahilinde alışmalarını sağlayacak egzersizlerin uygulanması ile tedavi edilebilir.

Panik nöbetinin kendisi üzerinde kullanılabilecek benzeri bir davranış tedavisi yöntemi de gevşeme egzersizleridir. Kişiye sırası ile tüm kaslarını nasıl gevşeteceği öğretilir. Kaslarını gevşek tutmasını öğrenen kişi anksiyete ve korku hissini daha çabuk aşacaktır.

Panik ataklı olan kişinin yakınlarına nasıl bir tedavi uygulamak gerekiyor?
Öncelikle onlara tam bilgi vermek gerekiyor. Bazı aileler müdahaleleri ile hastayı daha sıkıntılı bir duruma sokup tedaviyi geciktirebilir. Bazı aileler sabırsız davranmakta ve hastanın ilacını, eğer hemen bir sonuç alınmadı ise kesip başka tedavi yolları aramaktalar. Bir antidepresan ilaç tedavisinin ancak üç haftada sonuç vereceği iyi anlatılırsa aileler de daha sabırla bekleyebilirler.
Ağır depresyonlarda, eğer hastaneye yatırılmadı ise, aile bireylerinin hastanın emniyetini sağlamaları önemlidir ya da kötü bir gidiş olasılığı durumunda doktor aranmalıdır. Bu konuda aileler bilinçlendirilir ve hastadaki muhtemel kötü gidiş işaretleri anlatılır. Problemlerin yoğun olduğu durumlarda hastanın sık olarak getirilmesini sağlamak iyi bir yoldur.

Panik atak belirtileri


Ölüm korkusu
Akıl sağlığını yitirme korkusu
Nefes darlığı
Baş dönmesi
Kalp çarpıntısı
Mide bulantısı
Ateş basması ya da üşüme
Çarpıntı
Nabzın yükselmesi
Baş ağrısı

Hazırlayan: Özgür Köylü
ozgur.koylu@posta.com.tr

3

Haberin Devamı