Gıda fiyatları üç yıldır yoksulluğu körüklüyor

BETAM'IN ARAŞTIRMASI

Gıda fiyatlarının ortalama enflasyondan hızlı artması, düşük enflasyon ortamında bile yoksulluğu artırıyor. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) Başkanı Profesör Doktor Seyfettin Gürsel ve Araştırma Görevlisi Onur Altındağ, kriz ve gıda enflasyonunun yoksulluk üzerindeki etkisini araştırdı.

Raporda, 2007 yılı ortalarından bu yana, Türkiye’de gıda fiyatlarının, Tüketici Fiyat Endeksi’nden (TÜFE) daha hızlı arttığı vurgulanarak, bu 3 yılda yaşanan gelişmeler değerlendirildi.

2002-2006 ARASI GÜZELDİ

Raporda şu ifadeler yer aldı: “Gıda enflasyonunun ilk akla getirdiği soru, bu durumun yoksulluğu ne yönde etkilediğidir. Türkiye’de 2002-2006 arası yüksek ekonomik büyüme ve düşük gıda enflasyonu vardı. Bu sayede yoksulluk hızla yüzde 22’den 9.3’e geriledi. 2007’de büyümedeki yavaşlama ve gıda zamları, yoksulluktaki düşüşü durdurdu. 2008 başında yoksulluk oranı yüzde 9.4’e demir atmıştı. İşsizliğin rekor kırdığı, krizin yaşandığı 2009’un verileri henüz açıklanmadı ancak yoksullukta artış beklemek yanlış olmayacaktır.”

AİLELER HARCAMAYI KESTİ

Raporda, 2003-2006 arasında yoksulluğun azalmasına paralel olarak, en yoksul yüzde 20’lik kesimin gıda harcamalarının yüzde 25’in üzerinde arttığı hatırlatılırken, şöyle denildi: “Gıda fiyatlarının artmaya başladığı 2007’de gıda harcamaları yüzde 2 düştü, 2008’de sadece yüzde 1 arttı.

2009’da Toplumsal Ekonomik Araştırmalar Vakfı’nın yaptığı anketlerde en yoksul kesimdeki ailelerin dörtte üçünün gıda tüketimini azalttığı görüldü. Bu kesimde ailelerin yarıya yakını da çocuklarına ait gıda tüketimini azalttığını bildirdi.”

ZENGİNLE FARK 11.2 PUAN

BETAM daha önce Türkiye’deki en zengin ve en yoksul grupların hissettiği enflasyonu hesaplamıştı. Söz konusu raporda, iki grubun enflasyonu arasında 11.2 puanlık bir farka ulaşılmıştı. Enflasyonun yoksul kesimin aleyhine gelişmesinin en önemli nedeninin gıda, alkolsüz içecekler, kira ve enerji fiyatları olduğu belirtildi.

Öte yandan Türkiye’de maaş zamları yapılırken TÜFE’nin baz alınması, hatta kriz dönemlerinde işverenin zam yapmaması, gıda fiyatlarındaki yükselişe halkın uyum sağlayamamasına da neden oluyor.