Giriş
Halı ve kilimlere olan yaklaşımların tasarım boyutu ve kullanım şeklinin geçmişten günümüze değişimine baktığımızda farklı kulvarlarda koşmaya başladığına tanık oluyoruz. Onlar artık sadece ısınmak için değil, farklı modelleri ve hikayeleri ile birer sanat eseri kıvamında ayaklar altına seriliyor.
Bir zamanlar ev dekorasyonunda üzerinde pek fazla düşünülmeyen ve sadece ısınmak için kullanılan halı ve kilimler, şimdilerde dekorasyonun ana öğesi olarak karşımıza çıkıyor. Aylık dekorasyon dergisi Maison Française Şubat sayısında, bu yumuşak dokuların günümüzdeki değişimine ve firmaların en yeni koleksiyonlarına yer vermiş. Evin karakterini fısıldayan, kullanıldığı mekanda odak noktası yaratan halılar günümüzde, teknolojik gelişmelerden de nasibini alarak şaşkınlık içinde bırakan desenlerle çıkıyor karşımıza.
Tasarımcılar artık halı üzerinde fazlaca düşünüp tıpkı bir ressam gibi duyguları, anlamları, hikâyeleri olan ürünler ortaya çıkarıyorlar. Ünlü tasarımcıların imzasını taşıyan seçki, ortak hafızaya kaydolan imgelemleri, söylenceleri, hikâyeleri renkler, biçimler ve malzemelerle anlatıyor ve duygulara dokunan renkleri, aynı ilmeklerde buluşturup ayaklar altına seriyor. Tasarımların yeni rotasına doğru yol aldığımızda bir taraftan grafik desenler, üç boyutlu kombinasyonları üzerinde taşıyan halılar göze çarparken diğer taraftan fantastik, fütürist ya da duru gibi imgelerin yer aldığı ürünler karşımıza çıkıyor.
Halı dışında zeminlerde son yıllarda geçmişle şimdi arasında bağ kuran kilimler de oldukça revaçta. Farklı dönemlere ve çağrışımlara, geçmişe ve geleceğe yüzünü dönen tasarımlar karakteristik izdüşümleriyle evrensel birer tuvale dönüşüyor. Hafızasında Doğu Akdeniz’den Afrika ve Arap Yarımadası’na uzanan Mezopotamya iklimlerinin mirasını barındırıyor. Sanatın, el işçiliğinin, nesnelerin, renklerin ve kültürlerin var oluşlarındaki otantikliği evrenselliğe ulaştırıyor. Genlerinde bin yılların kayıtlarını taşıyan bu çağdaş ve özgün koleksiyonlar şimdiye ve geleceğe yeni şeyler söylüyor.
Halı seçmeye gittiğinizde gözlerinizin manevralarla dolu bir atmosferde kaybolmaması için hafızanıza birkaç detayı iğneleyin. Yola çıkmadan önce arkanıza yaslanıp bir düşünün halı mı yoksa kilim mi almalısınız? Halınızı seçerken evinizin ne tarzda dekore edildiği önemli bir ayrıntı. Seçeceğiniz renk, desen ve ebat, mekandaki havayı doğrudan etkiler. Eğer koltuklarınız düz renkte ise geçmişle bağlantıda kalmak için bir kilimle tamamen eklektik bir stil yaratabilir ya da fütürist tasarımlarla geleceğe göz kırpan bir evin kapısını aralayabilirsiniz. Ayakları yerden kesecek bu yeni tasarımların, evin genel görünümüyle arasında bir sinerji yaratacağını da unutmayın.
Doğayı ayaklar altına seren tasarımlar
Ekolojik olma dürtüsüyle şekillenen halılarda iki seçeneğiniz var: Ya sadece elde dokunmuş, endüstrinin içine karışmadığı el halıları ya da figürleriyle doğayı evinize taşıyacağınız desenlerden oluşan tasarımlar. Doğal olana dönüşün kaçınılmaz olduğu bir çağda yaşıyoruz. Yiyecekten giysiye dekorasyondan kozmetiğe kadar hemen hemen her alanda ekolojik ürünlerin vitrinlerde boy gösterdiği bir çağ bu. Tüm bu olanlardan halı sektörü de nasibini alıyor elbette ve artık tasarımlarda doğal yollarla, elde üretildiği için ekolojik olan yün, pamuk, keten, ısırgan, kenevir, tiftik gibi doğal malzemeler kullanılıyor. Halılarda bir ürünün doğal malzeme ve el yapımı olduğunu anlatmak için artık ‘hand made’ yani el yapımı demek yetmiyor. Aynı zamanda elde taranmış, elde eğrilmiş, elde düğümlenmiş olması gerekiyor. Bu da işin içine makine, dolayısıyla yakıt, endüstriyel atık girmiyor demek.
Sürdürülebilirlik ve etik üretim desenleri belirleyen iki ana faktör. Desenler sıkıştırılmış ve doğada çözülebilen malzemelerde hayat buluyor. Doğaya yakın olma dürtüsü sadece kullanılan organik malzemelerle değil desenlerde de kendini gösteriyor. Çiçek motifleri, hayvan figürlerini üzerine almış tasarımlar, toprağın rengini, yaprağın yeşilini yansıtan ürünler makine halılarında da karşımıza çıkıyor. Botanik yeşiller, gök mavileri ve zengin etnik tonlar en çok tercih edilen renkler arasında yer alıyor. Ayrıca doğal bej ve kahverengi tonlar da dikkat çekiyor.
