Gramaj oyunuyla gizli zam!

Doların, 15 Temmuz başarısız darbe girişiminin ardından hızla yükselerek 2.90'lardan 3.94'e çıkması üretim ve girdi maliyetlerinin artmasına neden oldu. Maliyetteki artış çarşı, pazar ve market raflarına çoktan yansıdı. Bir türlü dizginlemeyen enflasyon da bunun kanıtı. Zamları etiket fiyatlarından görmek mümkün. Ancak, fiyatı değişmeyenler de var!

Fiyat fiks ama daha az

Fiyatlar değişmeyen ürünlerde ise başka bir oyun var. Tüketici dernekleri ve esnaf odaları buna 'gramaj oyunu' diyor. Özellikle 1 TL, 2 TL ve 5 TL gibi fiyatlara fikslenen ürünlerde bu oyun yaygın bir şekilde oynanıyor.

Yani fiyat aynı kalırken, gramlar sürekli düşüyor. 'Gizli zam' olarak ifade edilen bu uygulamadan çoğu vatandaşın haberi yok. Çünkü vatandaş gramdan çok fiyata bakıyor. Denetimler ise yetersiz.

Fiyat nasıl artıyor?

Gramaj oyunlarıyla yapılan zamlar azımsanacak gibi değil. Örneğin; 1 yıl önce 58 gramlık paketi 1 liraya alınan bir ayçekirdeğinin bugün 40 gramlık paketi 1 lira. Bu, yüzde 45 zam yapıldığı anlamına geliyor.

Esnaf, neredeyse tüm ürünlerde benzer uygulamanın olduğunu belirtiyor. Daha önce 1 kilo olarak alınan gıda ve temizlik ürünlerinin 700-800 gramlara düştüğüne dikkat çekiliyor.

'Ticari ahlaka aykırı'

Gümrük Bakanlığı'nın gramaj oyunuyla mücadele etmesi gerektiğini belirten Esnaf Ve Sanatkarları Konfederasyonu Başkanı Bendevi Palandöken, "İnsanlar 5 litre diye alıyor 4 litre çıkıyor, 1 kilo diye alıyor, 685 gram çıkıyor.

Bu, vatandaşın cebindeki paranın gizli bir şekilde alınması demek. Ticari ahlaka aykırı ve tüketiciyi yanıltıyor" dedi.

'Oyuna müdahale edilmeli'

Vatandaşın bu konuda dikkatli olması gerektiğine dikkat çeken Palandöken, "Mutlaka bu gramaj oyununa müdahale edilmesi gerekiyor. Şekerleme, yağ, peynir dahil hemen hemen tüm ürünlerde bu oyun var" dedi.

Hiç bitmeyen indirim kampanyalarına da dikkat çeken Palandöken, "Önce fiyatlar şişiriliyor. Sonra da indiriliyor. Tüketiciler bu oyuna gelmemeli ve çok dikkat etmeli" diye konuştu.

'Etiketleri okuma alışkanlı olmalı'

Gramajı düşürmenin önünde kanuni bir engel yok. Burada önemli olan yazan değerlerin görünür olması. Ambalajların üzerinde ürünün net ve brüt gramajlarının okunur şekilde yazılması gerektiğini belirten Tüketici Sorunları Derneği Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu, "Tüketici dikkatli olmalı. Gramaja göre fiyat mukayesesi yapıp ürünü ona göre almalı" diye konuştu.

Ağaoğlu, bazı paketlerde yazan gramaj ile paketten çıkan ürünün gramajı arasında fark olduğuna da dikkat çekti ve bunu yapan firmalara ciddi yaptırımlar olduğunu söyledi.

Yorum yapmadılar

Görüştüğümüz Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (SETBİR) yetkilileri gramaj üzerinde oynanarak gizli zam yapıldığıyla ilgili kendilerin gelen bir bil olmadığını ve bu yönde tespitlerinin olmadığını belirtirken, Ambalaj Sanayicileri Derneği (ASD) ise küçülen ambalaj boyutu konusunun üreticilerin alanına girdiğini belirterek yorum yapmadı.