Hapşırıklara dikkat!

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilimdalı’ndan Prof. Dr. Bülent Şekerel anlattı:

Çocuğumuzun alerjik olup olmadığını nasıl anlayabiliriz?

Alerjik çocuklarda aynı madde ile farklı zamanlardaki karşılaşmalarda benzer yakınmalar ortaya çıkar. Örneğin her baharda burun tıkanıklığı, burun akıntısı, hapşırık, göz kaşınması kızarması ve yaşarması ve benzeri nezle yakınmalarının görülmesi, her ceviz yenildiğinde ciltte döküntü olması veya bazı ortamların öksürük ve hırıltıyı tetiklemesi ebeveynler için uyarıcıdır. Çocukların konunun uzmanlarınca değerlendirilmeleri ve gerekli görülürse alerji testlerinin uygulanması gerekir.

Çocuklarda en sık neye karşı alerji gelişir?

Yaş gruplarına göre değişiklik gösterir. Örneğin yaşamın ilk yıllarında inek sütü, yumurta, buğday, kuruyemiş, soya ve balık en sık görülen alerjiler iken, daha ileri yaşlarda polen, ev tozu akarı, küf mantarları ve bazı hayvan alerjileri daha fazla görülür. Alerji varlığını ve etkenini kanıtlamanın yolu, bazı özel deri ve kan testlerinden geçer. Bu testler bağışıklık sisteminin o maddeye karşı alerjik tepkiler verip vermediğini anlamamıza yardımcı olur. Hekimin alerji durumunu onaylaması halinde, o madde ile temastan kesin olarak kaçınmak gerekir.

Hangi hastalıklar alerjik hastalıklar olarak sınıflandırılır?

Alerjilerimiz birçok yakınmalara neden olur. Öksürük, göğüsten gelen hırıltı, hışıltı, burun ve göz nezlesi, egzama, kurdeşen, cilt döküntüleri ve şişlikleri, bulantı, kusma ve ishal alerjilerin neden olabileceği başlıca yakınmalardır. Alerjik hastalıklar denildiğinde ise öncelikle akla gelenler: Alerjik rinit (alerjik nezle, saman nezlesi), astım, alerjik göz nezlesi, alerjik bronşit, atopik dermatit, egzama, kurdeşen, temas dermatiti, gıda, böcek ve ilaç alerjileridir.

ALERJİK HASTALIK ÇOCUKTA NE ZAMAN BAŞLAR?

Alerjik rahatsızlıkların önemli bir kısmının oluşumunda genetik (ailevi) yatkınlık başlıca sorumludur. Alerjik hastalıklar yaşamın ilk aylarında başlayabileceği gibi daha ileri yaşlarda da ortaya çıkabilir. Alerji her yaşta gelişebilir ise de, genelde alerjilerin başlangıcı yaşamın ilk beş yılı içinde gerçekleşir.

Alerjik hastalıklar yılın özellikle hangi dönemlerinde daha sık gözlenmektedir?

Yılın her döneminde yakınmalara yol açabilir. Bu nedenle alerjinin belli bir mevsimi olduğunu söylemek doğru olmaz. Ancak halk arasında çok iyi bilindiği üzere polen alerjili hastaların yakınmaları genellikle mevsimsel nitelik gösterir. Eğer alerji, ağaç polenlerine karşı ise yakınmalar bahar başında, çayır polenlerine karşı ise yaz başında, ot polenlerine karşı ise yaz sonunda daha belirgin olur. Alerjiyi düşündüren özellik, yakınmaların mevsimsel oluşu değil, yineleyici nitelikte olmasıdır.

ALERJİK HASTALIKLARIN TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜDÜR?

Alerjik bir hasta ile karşılaştığımızda önce nedeni saptar, sonra neden olan alerjen ile temastan nasıl sakınılacağını öğretiriz. Buna korunma önlemleri diyoruz. Korunma önlemleri, hastalık belirtilerinin yinelemesini önemli oranda azaltabilir. İstenilen oranda kontrol altına alınmadığında ise ek olarak ilaç tedavileri kullanırız. Çoğu çocuk, uygun ilaç tedavileri ile alerjisi olmayan bir çocuk gibi yaşamını sürdürebilir. Bugün elimizde küçük çocuklarda bile, diğer bir deyişle 6 aydan itibaren kullanabileceğimiz şurup formları, 2 yaşından itibaren kullanabileceğimiz burun spreyleri de dahil oldukça etkin oldukça da güvenilir ilaç tedavileri vardır. Eğer alerjenden korunma ve ilaç tedavileri yeterince işe yaramazsa, alerji aşıları kullanılabilir. İmmünoterapi tedavisinde, hastaya duyarlı olduğu alerjen giderek artan dozlarda verilerek bağışıklık sisteminin verdiği tepkilerin azaltılması amaçlanır.

HAZIRLAYAN: FERHAN KAYA POROY