Hepimizin içinde bir parça kaşif yatıyor aslında. Yeni bir şeyler öğrenmenin heyecanı, yeni hayatlara dahil olmanın tadı çok başka... Ta eski çağlardan bu yana kimi içindeki merak duygusunu yenemeyip icatlara imza attı, kimi yeni toprakların peşinde coğrafi keşiflere yelken açtı...
Ruhumuzu kaplayan macera rüzgarının gücüne daha fazla dayanamadık yeni kıtalar keşfettik, ihtiyaçlarımız arttıkça yaratıcı gücümüz kamçılandı yeni icatlarla daha yaşanır bir dünyayı mümkün kıldık. Yaratıcı olmanın hazzını öğrendik. İnsan gücünün farkına varınca başaramayacağı hiçbir şey yok. Hedef belirleyip yürümeye başlayınca insan, merak duygusunun yaşamdan unutulmaz fotoğraf karelerine dönüşüverdiğini keşfediyor...
İşte bu duygular beni CNN Türk’te yayınlanan ‘İş Seyahati’ programını yapmaya zorladı. Bavullarımı toplayıp havaalanının yolunu tuttuğum ilk günü hatırlıyorum. Evden uzaklaşmanın kendine has bir hüznü var ya... Yakalayıverdi beni. Çok seyahat edenler bilir, uçağın tekerlekleri yerden kesildiği an o hüzün duygusu da kayboluverir.
Artık yeni toprakları keşfetmenin yarattığı heyecanın önünde hiçbir şey duramaz... Yüreğin derinlerinde saklanan o kaşif olanca haşmetiyle ortaya çıkmıştır artık... Onu özgür bırakınca yaşam doyumsuz bir serüvenin kapılarını ardına kadar açar. İşte o kapıdan girmeye karar verdiğim ilk ülke Kanada oldu.

Kanada’nın kalbi Toronto

Kanada’yı seçmemin nedeni bu ülkenin farklı kültürlere yaşam şansı tanıması. ABD’yle sınır komşusu olan Kanada göçmenlerin en fazla tercih ettiği ülkelerden. Bu ülkeye yerleşenler din, dil, ırk ayrımı olmadan bir arada yaşıyorlar. Yıllar önce New York’ta öğrenciyken Kanada’ya her gidişimde bundan çok etkilenmiştim. Şimdi yıllar sonra Kuzey Amerika’nın bu renkli ülkesine uçarken karşılaşacağım manzarayı merak ediyorum...
THY haftada üç kez Kanada’nın Toronto şehrine aktarmasız uçuyor. 11 saatlik yolculuğun sonunda Kanada’ya ulaşıyorum. Toronto Havaalanı şehre yaklaşık 30 kilometre. Koca okyanusu geçip Kanada’ya geldim ama şimdi otele ulaşım sorununu çözmem gerekiyor.
Toronto Havalimanı’ndan şehre ulaşmak için 2 alternatif var. ‘Downtown Express’ otobüsleri her 15 dakikada bir şehir merkezine yolcu taşıyor. 15 dolar ödeyip yarım saatte şehirde olabilirsiniz. Daha hızlı alternatif ise taksiler. Havaalanından şehir merkezine 40 Kanada doları tutuyor. Tüm Avrupa ülkeleri yaşlanırken Türkiye genç, dinamik ve iyi eğitimli nüfusu ile geleceğin parlak ülkesi. Ama hep hayal kuran gençler, bunları gelecek yıllara erteliyor.
Oysa dünyada göçmenlere en toleranslı ülkelerden olan Kanada doğru yaklaşılırsa muhteşem olanaklar sunabiliyor... Toronto başkent değil bir bakıma Kanada’nın İstanbul’u. Ülkenin kalbi burada atıyor. Şehir küçük olduğu için yürüyerek keşfetmenizi öneririm. Bunun için yanınıza spor ayakkabıları alın. UNESCO’nun dünyanın en yaşanılır kenti seçtiği Toronto’da güvenlik sorunu yok. Tüm uygar ülkelerde olduğu gibi daha caddeye adım atar atmaz arabalardaki sürücüler size gülümseyerek yol veriyor.

140 farklı ülkeden insan

Toronto Kanada’nın en kalabalık kenti ama nüfusu 4.5 milyon, yani sokaklarda öyle büyük kalabalıklar yok. Benim dikkatimi çeken öğle saatlerinde şehrin bomboş olmasıydı. Büyük bir kentteyim ama boş caddelerde geziniyorum. Akşam saatlerinde ise durum bir anda değişiyor. Caddeler Birleşmiş Milletler koridorları gibi.

Ülkede 140 farklı ülkeden insan yaşıyor. Bu göçmenlik sayesinde Toronto zengin bir şehir. Buraya iş bulmaya gelen herkesin yanında en az 10.000 dolar olması şart ve iş bulmak çok kolay olmasa da imkansız değil. Torontolular bu kenti, hiç sevmedikleri Amerikan kentlerinden ayırmak için sürekli güzelleştiriyor. Sokakta sigara içmenin cezası 5000 dolar!
Toronto’da yollar cetvelle çizilmiş gibi olduğundan kaybolmak imkansız, otomobil kullanabilirsiniz. Ama şehirde otopark sorunu var, metroyu kullanmanızı tavsiye ederim. Kişi başı milli gelirin 35.000 doların üzerinde olduğu Kanada pahalı bir ülke ve alış veriş yaparken dikkatli olmanız gerekebilir.
İnsanların nezaketi ve cana yakınlığı ise ayrıca tecrübe edilmeye değer! Kanada’da çok sıkı arkadaşlıklar kurabilirsiniz. Tek sorun Kanada mutfağında olabilir çünkü bu ülkenin öyle bilinen belli bir mutfağı yok.

Niagara’yı görün

Kanada’da 20 bin Türk yaşıyor. Hidayet Türkoğlu sayesinde Türkiye burada popüler. Türkler’le Toronto’nun en popüler yeri olan Harbour Front’da sıkça karşılaşmak mümkün. Harbour Front’un en dikkat çekici yapısı CN Tower. 553 metre yüksekliğindeki bu muhteşem yapının üzerindeki döner restoranda yemek yemenizi öneriyorum. Muhteşem beyzbol sahası Blue Sky Dome da burada. Toronto gölü de tekne turlarıyla mutlaka keşfedilmesi gereken bir yer.
Gölün üzerindeki adalar gerçekten muhteşem! Yakınlardaki Queen’s Quay West’de ise antika çarşılarını gezebilirsiniz. Şehir dışına kısa bir gezinti yapanların keşif mekanı ise kuşkusuz dünyaca meşhur Niagara Şelalesi! Bu muazzam doğa harikasını ilk gördüğümde nefesim tutulmuştu. Sadece o muhteşem çağlayan sesini duymak için bile Kanada’ya gitmeye değer... Peki bende bu kadar olumlu izlenimler bırakan Kanada’ya yerleşmek için şans var mı?
Bu refah ülkesinde sıfırdan bir hayat kurma fikri çok uzak bir hayal değil. Ama bunun için de belirli kriterler var. Göçmenlik için 3 farklı alternatif var. Kanada’ya göç, bağımsız göçmenlik, ticaret kapsamına göre göçmenlik ve aile kapsamında göçmenlik olarak üç ayrı kategoride toplanıyor. Ticari göçmenlik, Kanada’da yatırım yapmak isteyenleri kapsıyor.
Kanada’nın bu konudaki şartı adayın kendi ülkesindeki işinde başarılı olması. Aile göçmenliği ise yakınları, akrabaları ya da aileleri Kanada’da olanları kapsıyor. Göçmen adayı, Kanada’daki akrabası veya bir aile üyesinin sponsorluğu ve davetiyle bu ülkeye gidebiliyor.

Başvuru koşulları

Kanada’ya en fazla göç edenler bağımsız olanlar. Kanada’da iş gücü pazarına girebilecek vasıflı işçi ve çalışanlar ‘bağımsız göçmen’ olarak tanımlanıyor. Göçmenlik başvuruları Ankara’daki Kanada Büyükelçiliği’ne ya da İstanbul’daki konsolosluğa yapılıyor. Göçmenlik testini geçmeniz şart.

Başvuru yapabilmeniz için bu testten en az 70 puan almalısınız. Üniversite mezunu, iyi derecede İngilizce ya da Fransızca bilen, mesleğinde en az bir yıl tecrübesi olan göçmen adaylarının şansı yüksek. Kanada 40 yaşını geçenlerin başvurusunu kabul etmiyor. Kanada hükümetinin göçmenlik başvurusu sırasında en çok dikkat ettiği konulardan biri de sağlık kontrolleri.
Göçmen adayı Kanada hükümetince görevlendirilen bir doktor tarafından sağlık kontrolünden geçiriliyor. İş için gidecekler belirli bir süre işsiz kalmayı göze almalı. Sabırlı olmak başarının altın kuralı ama Kanada’nın pahalı bir ülke olması sabrı zorlayabilir, hazırlıklı gitmekte fayda var. Örneğin ev kiraları 600 ila 1300 Kanada Doları arasında değişiyor. Genellikle bu kira ücreti içine telefon, elektrik, su, gaz, TV, ısınma ücretleri de dahil.

Müthiş fırsatlar

Kanada için Amerika’da olduğu gibi bir çekilişe katılmanıza gerek yok. Ama başvuru ücreti daha yüksek. İstenilen şartlara sahipseniz 550 Kanada Doları karşılığında Kanada’ya başvurabilirsiniz. Hükümet Türk yatırımcılarını cezbetmek için avantajlar sunan yeni bir programı hayata geçirdi. Kanada, ‘yatırımcı göçmen’ statüsünde kabul edilecek Türk işadamlarına 3 yıl sonra vatandaşlık da verecek.
Yatırımcı göçmenlerden bugüne kadar istenen 800 bin Kanada doları mal varlığı ve Kanada bankalarına faizsiz 5 yıllık 400 bin dolar yatırma şartları da aranmayacak. Bu yeni proje ile Türk iş adamlarına yönelik olarak ilk kez hayata geçirilen bu proje ile Türk iş adamları 15 bin doları teminat olmak üzere, 70 bin 900 dolar ödeyerek yatırımcı göçmen statüsünde ülkeye kabul edilecek. Kanada hükümeti göçmenlere ‘iş garantisi’ vermiyor ama ülkede özellikle teknisyenlik, mühendislik, veterinerlik, bilgisayar programcılığı, kimyagerlik gibi alanlarda istihdam açığı var.
Eğitimli olanların ya da dil bilenleri şansı daha yüksek olduğuna göre Kanada’ya eğitim için gitmek de akıllıca. Kanada’daki herhangi bir dil kursuna gitmek için üç aylık ‘ziyaretçi vizesi’ almanız yeterli. Göçmenlik büroları veya üniversiteler ücretsiz dil eğitimi veriyor, aklınızda olsun. Bir yandan dil okuluna gidip bir yandan da çalışmak isteyen öğrenciler için ise ‘home-stay’ uygulaması var. Öğrenci bu sistemde belli bir ücret karşılığında bir ailenin yanına yerleşiyor. Kursun ardından eğitime devam etmek için vize sürenizi uzatmanız şart.
Kanada’daki yabancı öğrencilere kampus dışında da çalışma izni tanınıyor. Öğrencilerin kazanabileceği ücret, saat başına 10 Kanada Doları. Öğrencinin eşi ya da hayat arkadaşını göçmen olarak ülkeye alma imkanı var. Aynı haklar anne-babalar için de geçerli. Kanada’da yaklaşık 100 üniversite var. Bunlardan University of Toronto, 1827’de kurulmuş köklü bir üniversite. Dünya başarı sıralamasında ilk 50’de yer alıyor. Yıllık okul ücreti 12 bin 500-28 bin Kanada Doları arasında. Bu üniversitenin özellikle bilim ve teknoloji bölümleri ilgi çekiyor. Kanada’daki yabancı öğrenci sayısı 100 bin civarında.

Üniversitelerin yıllık eğitim ücreti, programlara göre 7 bin ile 28 bin Kanada Doları arasında değişiyor. Üniversiteye giriş sınavı yok. Başvurularda temel olarak öğrencinin not ve sosyal başarıları dikkate alınıyor. Öğrencilerden öncelikle not dökümlerini gösteren belge isteniyor. Not ortalamasının yeterli görülmemesi durumunda, Kanada’daki bir lisenin son döneminden bazı ek dersler alınması gerekebiliyor.
Diyelim ki yeni yerler görüp yeni kültürleri tanımanın heyecanı hep içinizde ya da yurt dışında öğrenim görmek hayaliniz veya dünyanın bir köşesinde iş tecrübesi istiyorsunuz... Size bir tek tavsiyem var: Hadi toplayın bavulları!

Cem Seymen