Cumartesi Postası Hızlı büyüme mi, erken ergenlik mi?

Hızlı büyüme mi, erken ergenlik mi?

Paylaş
Hızlı büyüme mi, erken ergenlik mi?

Uz. Dr. Selase Koç Sansar, çocuklarda erken ergenlik hakkında bilgi verdi ve anne-babalara tavsiyelerde bulundu

Memorial Suadiye Tıp Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Selase Koç Sansar, çocuklarda erken ergenlik hakkında bilgi verdi ve anne-babalara tavsiyelerde bulundu

‘Püberte’ diğer adı ile ‘ergenlik’, hormonal bir sistem vasıtası ile çocukların fiziksel görünümlerinde, iç ve dış genital bölgelerinde olan bir grup değişikliktir. Ergenliğin tamamlanması ile kız ve erkek çocuklar çocuk sahibi olabilecek biyolijik yapıya sahip olurlar.

Günümüzde kızlarda 8-13, erkeklerde 9-14 yaş aralığı ergenliğe giriş için uygun zaman aralığıdır. Son 20-30 yılda ergenlik yaşının alt sınırı düşüp bu değere ulaşmıştır. Son yıllarda düşünülenin aksine bu yaşta çok hızlı bir düşüş yoktur. Ergenliğin tamamlanması 2-6 yıl sürebilir. Ortalama 5 yıl sürer. Erken ergenlik, klinik bulguların kızlarda 8, erkeklerde 9 yaştan önce görülmesi olarak tanımlanır. “Yalancı” ve “gerçek erken ergenlik” olmak üzere 2 çeşidi vardır. Yalancı erken ergenlikte, normal hormonal uyarı sistemi dışında hormonal salgılanmalar mevcuttur.

ÇEVRESEL FAKTÖRLER ETKİLİ

Bazı erken ergenlik vakaları genetik faktörlere bağlıdır. Ailede birden fazla kişide olabilir. Geçmiş yıllara oranla çocuk beslenmesinin değişmesi, proteinli gıda tüketiminin artması ve tüm dünyada sosyoekonomik olarak zenginlik ergenlik yaşını düşürmüştür. Ancak ergenlik yaşının düşmesini tamamen iyi beslenmeye bağlayamayız. Çevresel faktörler; yani yediğimiz yemekte, yaşadığımız ortamda, kullandığımız eşyada bulunan hormon sistemini bozucu maddeler ergenliğe girişten sorumludur.

KIZLARDA DAHA SIK GÖRÜLÜYOR

Erken ergenlik vakalarının yüzde 90’nı kız çocuklardır. Bir çocuğun erken ergenlik şüphesinde dikkatli aile öyküsü alınmalı ve kullandığı ilaçlar gözden geçirilmelidir. Muayenede çocuğun cildinin yağlı olup olmadığı, sivilce, koltuk altı tüylenme, koku, meme dokusunda büyüme, vajinal akıntılarda artış; erkek çocuklarda testisin büyüklüğü gibi durumlar dikkatle incelenmelidir. Erken ergenlikte her iki cinstede boy büyümesi, ağırlık artışı ve kemik olgunlaşması hızlanır. Başlangıçta yaşıtlarına göre daha uzun olan çocukta erişkinlikte boy kısa kalır.

Cinsel gelişim herhangi bir yaşta başlayabilir. Belirtilerin ilerleyişi değişkendir. Yavaş ve hızlı olabilir. Kızlarda ilk belirti meme gelişimidir, bunu genital bölge kıllanması, koltuk altı kıllanması ve adet görme izler. Erkeklerde penis ve testiste büyüme, genital bölge kıllanması, sivilce ilk bulgulardır. Ses kalınlaşır, boy büyümesi hızlanır.

KAN TETKİKİ AYDINLATIYOR

Erken ergenlik tanısı için kanda bir grup hormona bakılmalıdır. Kızlarda ağrısız ve kolay bir inceleme olduğu için ultrasonla iç genital bölgenin değerlendirilmesi fikir verebilir. Kesin erken ergenliği olan çocuklarda olanak varsa beyin tomografisi ya da MR incelemesi yapmakta fayda vardır. Erken ergenlikle sık karıştıtılan iki durum vardır. Erken meme gelişimi durumunda kız çocuklar 8 yaştan küçüktür ve tetkiklerinde hormonal problem yoktur beraberinde tüylenme ve adet gibi ergenliğin başka bulgularına rastlanmaz. Diğer bir bulgu ise genital ve koltuk altı tüylenmesidir. Bu durumda da diğer ergenlik bulguları yoktur. İki durum da olağandır ve tüm tetkikler normal saptandığı için tedaviye gerek yoktur.

ERKEN TANI ÇOK ÖNEMLİ

Günümüzde erken ergenliği hormon ilaçları ile baskılamak mümkündür. Erken konulan tanı ve zamanında tedavi ile çocukların ideal boylarına yaklaşmaları başarılmaktadır. Sağlam çocuk takibinde periyodik muayeneler sırasında mutlaka ergenlik bulguları dikkatle incelenmelidir. Aileye aşırı kilo alımı ve zararlı olabilecek gıdalar hakkında bilgilendirme yapılmalıdır.

Ferhan Kaya POROY

3

Haberin Devamı