Huzursuz bacak sendromu nedir? Belirtileri nelerdir, tedavisi var mı?

Nörolojik bir sorun olan Huzursuz Bacak Sendromu bireyin yaşam kalitesini etkileyebilir. Geceleri şiddetini arttıran Huzursuz Bacak Sendromu depresyon ve anksiyeteyi de tetikleyebilir. Peki Huzursuz Bacak Sendromu nedir? Huzursuz Bacak Sendromu’nun belirtileri nelerdir, tedavisi var mı? İşte detaylar…

Huzursuz bacak sendromu, pek çok kişiyi gece uykusundan uyandırıyor hatta çoğu zaman uyutmuyor. Genç ve orta yaşlarda yüzde 5 oranında görülen sorun, 60 yaş üzerinde yüzde 20’ye çıkabiliyor. Hastaların çoğu böyle bir hastalığının olduğunu bilmediği için tedavi olamadan bu sorunla yaşamak durumunda kalıyor. Kafein, hamilelik ve uykusuz kalma gibi durumlarda tetiklenen şikayetler, yaşam tarzı değişiklikleri ile azaltılabiliyor

Huzursuz bacak sendromu; özellikle geceleri dinlenirken ortaya çıkan, etkilenen bacağı hareket ettirme ihtiyacı ile birlikte baldır ve ayaklarda hatta bazen kollarda uyuşma, karıncalanma, uyuşukluk, yanma, iğnelenme, ağrı ile kendini gösteren nörolojik bir rahatsızlık. Genellikle her iki bacağı birden etkileyen hastalık nadiren kollara, ellere ve vücudun başka bir yerine yayılabiliyor. Erken başlayan huzursuz bacak sendromu genetik geçişli olabiliyor.

ŞİKAYETLER GECELERİ ARTIYOR

Huzursuz bacak sendromu bacaktan başlayarak vücuda yayılabilir. Huzursuz bacak sendromu olan hastaların birçoğunda uyku sırasında belirli aralıklarla bacaklarda ortaya çıkan periyodik ve istemsiz bacak hareketleri söz konusudur. Bu da uykuya dalmayı zorlaştırır. Birçok hastada uyuşukluk ve huzursuzluk, akşam ve gecenin ilerleyen saatlerinde daha rahatsız edici olur. Hareketsizlik ile şikayetler artar, hareketle birlikte de zaman içinde azalır. Bacaklarda huzursuzluk, uyuşma, yanma, ağrı hissedildiğinde yataktan kalkıp ev içinde yürüyüşler yapmak yararlı olabilir. Fakat şeker hastalarında sık görülen polinöropatide, uyuşukluk ve yanma şikayetleri hareketle de değişmez. Hastalığın şiddeti hastadan hastaya farklılık göstererek zaman içinde artıp azalabilir.

Hastalık hareket halindeyken herhangi bir belirti vermemesine karşın dinlenme ya da uçak yolculukları gibi uzun süre oturmayı gerektiren dönemlerde kendini gösteriyor. Sadece yaşayan kişilerin anlayabileceği bu tanımlanamaz sorun aslında hiç de azımsanmayacak yaygınlıkta görülüyor. Kuzey Amerika ve Avrupa’da yüzde 5.5-11.6 iken, Asya ülkelerinde bu oran biraz daha düşüyor ve yüzde 1.0-7.5 seviyelerine iniyor. Sorun, Türkiye’de yüzde 3.2 oranında gözleniyor. Hastalar yaşadıkları bu huzursuzluk hislerini derinlerden gelen ağrı, rahatsızlık, germe ihtiyacı ve buna benzer hisler şeklinde ifade ediyor. Genellikle de baldır ve uyluğun orta kısımlarında belirginleşiyor. Huzursuz bacak sendromu yaşam kalitesini düşürmesinin yanında iş verimliliğini de düşürüyor.

Sendromun, kadınlarda daha sık görülmekle birlikte, her yaş grubunu etkileyebiliyor. Ancak semptomların sıklığı ve şiddetinde yaşla birlikte artış gözleniyor. Hastalığın sebebinin tam olarak anlaşılamamasına karşın araştırmalar beyindeki düşük demir ve dopamin seviyeleri ile ilişkili olabileceğini gösteriyor. Genetik faktörlerin de sorunun ortaya çıkmasındaki etkenlerden biri. Demir eksikliği anemisi, kronik böbrek yetmezliği ve gebelik durumunda da şikayetlerin arttığı görülüyor. Aynı zamanda çocuklarda sıklıkla dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ile beraber seyrediyor.

TEDAVİ SEÇİMİNİ HASTANIN DURUMU BELİRLİYOR

Tedavi seçiminde hastalığın şiddeti, hastanın yaşı, ağrı, depresyon, anksiyete, dürtü kontrol bozuklukları gibi eşlik eden hastalıkları ve ilaç yan etkileri belirleyici rol oynuyor. Kan testinde özellikle ferritin düzeyine bakılması gerekiyor. Diğer uyku hastalıklarıyla birlikteliğinin araştırılması amacıyla bazen tüm gece uyku testi (polisomnografi) yapılması önem taşıyor. Huzursuz bacaklar sendromunun, hastanın şikayetleri belirginse, yaşam kalitesini bozuluyorsa, gündüz hem fiziksel hem sosyal fonksiyon kaybı varsa ve gece uykuları sorunluysa mutlaka tedavi edilmesi gerekiyor. Sorunun tedavi edilmemesi halinde uykuya başlatmada, sürdürmede ve uykunun kalitesinde bozulmalar, hafıza ve dikkat bozuklukları, depresyon ve anksiyete bozuklukları, obezite ve kardiyovasküler hastalıkların daha sık görülebilir. Tedavide düzenli egzersiz, masajla birlikte ilaç tedavileri hastayı çok rahatlatıyor. Demir eksikliği varsa demirin yerine konması da önem taşıyor.