Balyoz davası kapsamında haklarında yakalama kararı çıkarılan 11 generalin terfileriyle ilgili 1 Ağustos’ta başlayan Yüksek Askeri Şura’da (YAŞ) başlayan kriz, Kara Kuvvetleri Komutanı olması beklenen 1. Ordu Komutanı Orgeneral Hasan Iğsız’ın, hükümet aleyhine propaganda maksatlı internet siteleri kurmak suçlamasıyla Ergenekon savcıları tarafından ifadeye çağrılmasıyla derinleşmişti.

Hükümetin, Org. Iğsız’ın Kara Kuvvetleri Komutanı olmasını istememesi, askerin ise bu konuda direnmesi, YAŞ’ın 3’üncü gününde Ankara’da olağanüstü bir görüşme trafiği yaşanmasına neden olmuştu. Ancak Cumhurbaşkanı Gül, Başbakan Erdoğan ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ arasındaki üçlü zirve de krizi aşmaya yetmemişti.

4’üncü güne sarktı

Şimdiye kadarki şuralarda başbakanlar, toplantının dördüncü günü sabahı Genelkurmay Karargahı’na gider ve alınan kararların altına imza atardı. Şura kararları saat 11.00 civarında Cumhurbaşkanı’na sunulur ve kamuoyu ile paylaşılırdı. Teamülün aksine dün, hükümetin terfilere direnmesi nedeniyle normal şura çalışması şeklinde geçti.

Sabah saatlerinde başlayan şura toplantısı, saat 15.15’e kadar sürdü. Başbakan Erdoğan da gün boyu gelişmeleri Başbakanlık Resmi Konutu’ndan takip etti. Erdoğan burada ilk olarak, Adalet Bakanı Sadullah Ergin’i kabul etti.

Akbaş gitti, geldi

Komutanların YAŞ toplantısından ayrılmasından kısa süre sonra İçişleri Bakanı Beşir Atalay, Başbakanlık Konutu’na geldi. Atalay’ın ardından, Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül ile Genelkurmay Başkanlığı Personel Başkanı Korgeneral Raif Akbaş da Konut’a ulaştı. Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na Iğsız’ı getiren teklif, diğer YAŞ teklifleriyle birlikte Başbakan’a sunuldu.

Korgeneral Akbaş’ın, konuttan yarım saatliğine ayrılıp yeniden geri dönmesi, Başbakan’ın Iğsız teklifine imza koymayacağının işareti olarak yorumlandı. Akbaş’ın, Erdoğan’ın kararını askerlere ilettiği iddia edildi. Tüm Türkiye Başbakan Erdoğan’ın, kararları imzalayıp imzalamayacağına kilitlendi.

Nefesler tutuldu

Genelkurmay Başkanı Başbuğ’un, Çankaya Köşkü’ne çıkmasıyla “Uzlaşma sağlandığı” haberleri geldi. Başbuğ’un ardından, Milli Savunma Bakanı Gönül de Köşk’e çıktı. İki isim, YAŞ kararlarını Cumhurbaşkanı’nın onayına sundu.

Erdoğan’ın, Başbuğ’un teklifini kararnameye dönüştürmeyerek Kara Kuvvetleri’ne yapılacak atamayı boş bıraktığı, Gül’e çıkartılan kararnameler arasında Iğsız’ın isminin yer almadığı ortaya çıktı. Başbuğ daha sonra, Genelkurmay Karargahı’na dönerek, YAŞ üyesi komutanlarla durum değerlendirmesi yaptı.

Toplu istifa söylentisi

Toplantı sırasında, Başbuğ, Iğsız ve bazı başka komutanların istifa edebilecekleri iddiaları kulislere yansıdı. Komutanların toplantısı, YAŞ kararları açıklandıktan sonra da geç saatlere kadar devam etti.

Genelkurmay’ın açıkladığı YAŞ kararları ise krizin derinliğini gösterdi. Hükümetin tutumu nedeniyle Kara Kuvvetleri Komutanlığı boş kaldı. Bu atama yapılmadığı için Orgeneral Işık Koşaner’in Genelkurmay Başkanlığı kararnamesi de hazırlanmadı ve YAŞ sonunda Genelkurmay Başkanı atanamamış oldu.

Hasan Iğsız emekli oluyor

Bu makama getirilmesi kesin olan Işık Koşaner’den sonraki Genelkurmay Başkanı olarak görülen Orgeneral Necdet Özel’in Jandarma’nın başına getirilmesi ve Iğsız’ın yerine 1. Ordu’ya Orgeneral Ceylanoğlu’nun atanması ilginç bir tablo oluşturdu. Buna göre Kara Kuvvetleri’ne atanması en muhtemel aday olarak, hükümetin baştan bu yana istediği ve yerine Necdet Özel’in atanmasını onayladığı Orgeneral Atila Işık kalıyor.

Bu durumda, Iğsız da emekliye ayrılacak. Balyoz davası kapsamında yakalama kararı çıkartılan 11 generalin terfileri de yapılmadı. Haklarında yakalama kararı bulunmamasına karşın, Balyoz sanıkları arasında yer alan Tuğamiral Mustafa Karasabun ile Tuğgeneral Kasım Erdem de terfi alamadı. Bu tablo, iki ısrarı da hükümetten dönen askerin büyük bir sivil darbe yediğini gösteriyor.

Iğsız’a itirazın nedeni AK Parti’ye kapatma davası

YAŞ’ın başından beri Başbakan Erdoğan, Orgeneral Hasan Iğsız’ın Kara Kuvvetleri’ne atanmasına çok sert muhalefet etti. Başbakan’ın bu itirazını, Iğsız’ın emriyle açıldığı söylenen ve hükümet aleyhine kara propaganda yaptıkları belirtilen internet sitelerindeki yayınların, AK Parti’yi kapatma davasının iddianamesine girmiş olmasıyla gerekçelendirdiği öğrenildi.

Org. Iğsız hakkında adli bir kayıt bulunmadığını söyleyen askerler ise geri adım atmadı. “Biz teklifi yaparız takdir Başbakan’ındır” diyerek Org. Iğsız’ın Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda atamasına ilişkin kararname Başbakan’a gönderildi.

Ordudaki diğer terfi krizleri

Kuvvet komutanlığına korgeneral atandı

Türk Silahlı Kuvvetleri komuta kademesiyle ilgili olarak başka tarihlerde de krizler yaşandı. Örneğin 1976’da Hava Kuvvetleri Komutanı Org. Emin Alpkaya, rüşvet soruşturması nedeniyle istifa etti.

Yerine Orgeneral İrfan Özaydınlı’nın atanması beklenirken, Başbakan Demirel, Orgeneral rütbesinde olmadığı halde Korgeneral Cemal Engin’i Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na atadı. Ancak Orgeneral Özaydınlı dava açtı. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi bu atamayı iptal etti. Hükümet bu kez de Orgeneral Ethem Ayan’ı Hava Kuvvetleri Komutanı yaptı.

Özal iki komutanı birden görevden aldı

1987 yılında ise hükümet ile askerler arasında yaşanan gerilim, iki komutanın görevden alınmasıyla sonuçlandı. O dönemde Genelkurmay Başkanı Necdet Üruğ, Kara Kuvvetleri Komutanı Necdet Öztorun’du. Üruğ, emeklilik yaşı gelmiş olan 65 yaşındaki Öztorun’un önünü açabilmek için görev süresinin bitmesine 2 ay kala emekliliğini istedi.

Genelkurmay başkanlarında emeklilik yaşı 68’e kadar uzayabildiğinden Öztorun bu göreve gelebilecekti. Ancak askerlerin yaptığı bu planlamaya itiraz eden Başbakan Turgut Özal Bakanlar Kurulu’nu toplayarak hem Genelkurmay Başkanı Üruğ’u hem de Kara Kuvvetleri Komutanı Öztorun’u görevden aldı. Genelkurmay Başkanlığı’na ise 1. Ordu Komutanı Necdet Torumtay getirildi.

Komutanlık beklerken emekliye sevk edildi

2002’deki YAŞ toplantısı öncesinde de 2. Ordu Komutanı Orgeneral Edip Başer’in Kara Kuvvetleri Komutanı olması bekleniyordu. Ancak sürpriz bir şekilde Jandarma Genel Komutanı Aytaç Yalman, Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na atandı, Edip Başer ise emekliye sevk edildi.

Yüksek Askeri Şura kararı ile 30 Ağustos 2010 tarihinden geçerli olmak üzere bir üst rütbeye yükselen general ve amiraller ile general ve amiralliğe yükselen albaylar şunlar:

KARA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI

Orgeneralliğe Yükselen Korgeneraller

Korgeneral Yalçın Ataman

Korgeneral Servet Yörük

Korgeneralliğe Yükselen Tümgeneraller

Tümgeneral Abdullah Recep

Tümgeneral Kamil Başoğlu

Tümgeneral Hüseyin Kenan Hüsnüoğlu

Tümgeneral Orhan Akbaş

Tümgeneralliğe Yükselen Tuğgeneraller

Tuğgeneral İbrahim Yılmaz

Tuğgeneral Şenol Alparslan

Tuğgeneral Yılmaz Uyar

Tuğgeneral Uğur Tarçın

Tuğgeneral Tayfun Özden

Tuğgeneral Mehmet Faruk Şengün

Tuğgeneral İsmail Metin Temel

Tuğgeneral Şeref Öngay

Tuğgeneral Sadık Çelikörs

Tuğgeneral Metin Gürak

Tuğgeneral Salih Ulusoy

Tuğgeneral Hıfzı Çubuklu

Tuğgeneralliğe Yükselen Albaylar

Topçu Kurmay Albay Muharrem Metin Özbek

Hava Savunma Kurmay Albay Muzaffer Sönmez

Piyade Kurmay Albay Mehmet Akyürek

Piyade Kurmay Albay Mustafa Uzun

Topçu Kurmay Albay Ömer Şevki Gençtürk

Topçu Kurmay Albay Hüseyin Hamdi Ergün

Topçu Kurmay Albay Mehmet Özoğlu

Tank Kurmay Albay Atilla Şirin

Tank Kurmay Albay Memduh Hakbilen

Hava Savunma Kurmay Albay Yavuz Selim Kahveci

Topçu Kurmay Albay Halil İbrahim Ergin

Topçu Kurmay Albay Sinan Yayla

Muhabere Kurmay Albay Mustafa Aysan

Kara Pilot Kurmay Albay Hakan Atınç

Topçu Kurmay Albay Kahraman Güneş

Tank Kurmay Albay Rafet Sevinç Şaşmaz

Piyade Kurmay Albay Metin Akkaya Topçu

Kurmay Albay Abdullah Baysar

Topçu Kurmay Albay Mehmet Haluk Yıldızdan

Tank Kurmay Albay Veli Tarakcı

Piyade Kurmay Albay Levent Köse

Piyade Albay Kemal Korkmaz

Topçu Albay Erkan Atalay

İstihkam Albay Rıza Çağatay Erdoğan

DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI

Koramiralliğe Yükselen Tümamiraller

Tümamiral Deniz Cora

Tümamiralliğe Yükselen Tuğamiraller

Tuğamiral Erdem Caner Bener

Tuğamiral Ahmet Sinan Ertuğrul

Tuğamiralliğe Yükselen Albaylar

Deniz Kurmay Albay Ömer Faruk Harmancık

Deniz Kurmay Albay Sinan Azmi Tosun

Deniz Kurmay Albay Şafak Yürekli

Deniz Kurmay Albay Fahri Can Yıldırım

Deniz Kurmay Albay Hasan Doğan

Deniz Kurmay Albay Ali Sadi Ünsal

Deniz Mühendis Albay Mehmet Şevki Şekerefeli

HAVA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI

Korgeneralliğe Yükselen Tümgeneraller

Tümgeneral Turgut Atman

Tümgeneral Nejat Bilgin

Tümgeneralliğe Yükselen Tuğgeneraller

Tuğgeneral Hasan Hüseyin Demirarslan

Tuğgeneral Nihat Kökmen

Tuğgeneral Bülent Kocababuç

Tuğgeneral Ali Demiral

Tuğgeneral Ayhan Gümüş

Tuğgeneralliğe Yükselen Albaylar

Hava Pilot Kurmay Albay İdris Aksoy

Hava Pilot Kurmay Albay Hakan Taşkesen

Hava Pilot Kurmay Albay Mehmet Eldem

Hava Pilot Kurmay Albay Mehmet Uğur Balkış

Hava Pilot Kurmay Albay Kubilay Baloğlu

Hava Pilot Kurmay Albay Mehmet Cahit Bakır

Hava Pilot Kurmay Albay İsmail Yalçın

Hava Uçak Bakım Kurmay Albay Göksel Kahya

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI

Tümgeneralliğe Yükselen Tuğgeneraller

Tuğgeneral Yusuf Kaya

Tuğgeneral Ata Kalkan

Tuğgeneralliğe Yükselen Albaylar

Jandarma Kurmay Albay Ali Çardakcı

Jandarma Kurmay Albay Salih Karataş

Jandarma Kurmay Albay Güray Alpar

Jandarma Kurmay Albay Namık Boran

GÜLHANE ASKERİ TIP AKADEMİSİ KOMUTANLIĞI

Tuğgeneralliğe Yükselen Albaylar

Prof. Tabip Albay Fikret Arpacı

Prof. Tabip Albay Yusuf Peker

Prof. Tabip Albay Ufuk Demirkılıç

Prof. Hava Tabip Albay Can Polat Eyigün

Tuğamiralliğe Yükselen Albay

Prof. Deniz Tabip Albay Bekir Sıtkı Cebeci

ASKERİ YARGITAY

Tuğgeneralliğe Yükselen Albay

Askeri Hakim Albay Hasan Dengiz

ASKERİ YÜKSEK İDARE MAHKEMESİ

Tuğgeneralliğe Yükselen Albay

Askeri Hakim Albay Abdullah Arslan