Meryem GÜLTABAK/ puremor@gmail.com

1922 yılının Haziran ayı, Moskova… Kont Aleksandr İlyiç Rostov, Bolşevik mahkemesi tarafından yargılanmakta. Beş yıl önce yazdığı bir şiir yüzünden yargıç karşısına çıkarılmış… Konta “Bu şiiri neden yazdınız?” diyor savcı Vişinski. “Yazılmayı talep ettiği için” diye cevap veriyor Kont. “Diğerlerinden farklı bir sabah, diğerlerinden farklı bir masada oturuyordum ki, onun talep etmesiyle öylece ortaya çıkıverdi.” Bazılarının bu şiiri bir eylem çağrısı olarak yorumladıklarını söylüyor savcı. “Her şiir bir eylem çağrısıdır.” Diye yanıtlıyor Kont. Ve elbette suçlu bulunuyor.

Parti içinde Kont’u tanıyanlar, destekleyenler var. Kont’un cezasını Moskova’daki lüks bir otelde, Metropol Oteli’nde ömür boyu göz hapsinde tutularak çekmesine karar veriliyor. Hayatı boyunca hiç çalışmamış, sadece edebiyat ve sanatla ilgilenmiş bir aristokrat olan Kont, eski süitinde de kalamayacak üstelik. Unvanların ve aristokrasinin yılları geride kalmış. Yeni Rusya’da her şey çok daha mütevazı. Kont, otelin en üst katındaki kullanılmayan odalardan birinde yaşayacak. Sovyetler Birliği’nin en çalkantılı yıllarını pencereden izlemek zorunda kalacak. Ama ummadığı gibi gelişiyor her şey. Metropol Oteli’nin sınırları içinde hiç beklemediği kadar zengin bir dünya buluyor Kont. Eski ve yeni dostları ile yeni bir hayat kuruyor kendisine. Yeni hayatının tadını çıkarmayı başarıyor. Kont, eski dünyada lüks içinde yaşamış. Yeni dünyası çok daha gösterişsiz hatta epeyce kısıtlı olsa da onu da zenginleştiriyor. İnsanlarla, edebiyatla, maceralarla… İki devirde de bir beyefendi olmaya çalışıyor.

Kahkaha ve tebessüm bir arada

“Moskova’da bir Beyefendi”, New York Times’ın çok satanlar listesinden uzun süre yer almayı başarmış. Bunda farklı konusu kadar dilinin de etkisi var. Mizahi bir dille yazılmış. Bazen tebessüm ettiriyor, bazen kahkaha attırıyor. Okuması çok keyifli bir iş çıkarmış Amor Towles. Yazarın 2011 yılında çıkardığı tarihi bir romanı daha var: “Rules of Civility” O da yine çok satanlar listelerinde yer almış.

Kont ile otelde bir yukarı bir aşağı dolaşıyor, onunla yemeğe oturuyor, onunla Moskova’ya gelen kışı, karı seyrediyor, onunla baharı karşılıyoruz. Kont, incelikle yaratılmış, zarif ve dostluğundan memnuniyet duyulacak bir karakter. Hikaye başarılı atmosferi ile okuru içine almayı başarıyor, öyle ki kitabı kapatıp Metropol Oteli’nden ve Kont’tan ayrılmak üzücü bir hal alıyor bir süre sonra.

İki devrin Rusya’sına yolculuk

“Moskova’da Bir Beyefendi”nin baş kahramanı Kont Aleksandr İlyiç Rostov, Metropol Oteli’nde kapalı olsa da bazen hatıralarıyla, bazen dostlarından aldığı haberlerle, kimi zaman da oteldeki misafirlerden duyduğu hikayeler ile bize Bolşevik iktidarından önceki ve sonraki Rusya’yı gösteriyor. Yazar iki dönemi kıyaslamıyor. Onun yerine iki dünyada da yaşatıyor kahramanını… Bu vesile ile okurunu da…