'Her ilaç öldürücü olabilir’ diyen İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aykan Canberk anlattı:

Antibiyotikler

Grip olduğunuzda ya da ateşiniz çıktığında hemen antibiyotiğe sarılmayın. Gereksiz kullanım, vücudun antibiyotiklere karşı direnç geliştirmesine neden olur. Sık sık antibiyotiğe başvurma, sadece içildiği kişide değil aynı zamanda hayatında hiç antibiyotik kullanmayan birinde de ilacı yararsız kılabilir. Örneğin dirençli bakteriler taşıyan birinin hapşırmasıyla size geçen bakteriler, geçireceğiniz olası bir anjinde alacağınız antibiyotiğin etkisini sıfıra indirebilir.

Bu nedenle grip ve soğuk algınlığını dinlenerek, bol sıvı alarak, C vitamini takviyesi yaparak atlatmaya çalışın. Bir başka hata, biraz iyileştikten sonra ilacın bırakılması. Bu da vücutta direnç gelişmesine ve bir daha hastalandığınızda kuvvetli ilaç verilmesine yol açabilir. Antibiyotiklerin aç ya da tok karna alınıp alınmadığı da önemli. Çünkü bazıları aç karna alındığında daha hızlı emilir, bazılarının da emilimi bozulur. Antibiyotik kullanırken tükettiğiniz besinlere de dikkat edin. Mesela süt ilacın etkisini azaltır; alkol-ilaç bileşimi alkolün zararlı etkisini artırır.

Ağrı kesiciler

Her ağrınız olduğunda ağrı kesici kullanmayın. Özellikle omuz, bel, boyun ağrılarında önce fizik tedaviden yararlanın. Kalp, böbrek, tansiyon sorununuz varsa, ağrı kesici almanız bu organları olu yüzde, ayaklarda şişmeye neden olabilir. En zararsız ağrı kesici olarak bilinen ilaçlar bile karaciğer harabiyeti ve kansızlık yapabilir, böbreklere zarar verebilir. Ağrı kesiciler ve aspirini tok karna alın, aksi taktirde mide kanamalarıyla karşı karşıya kalabilirsiniz.

Kalp ilaçları

Sabah saatlerinde kalp krizi, damar tıkanıklıkları daha sık görülür. Eğer kalp ya da tansiyon hastasıysanız ilacınızı sabah almaya özen gösterin. Fakat uyku apne sendromu olanlarda tansiyon ilacı gece yatmadan önce alınmalı. Çünkü uyku apnesi hastalarında tansiyon genellikle gece fırlar. Yine bazı yaşlılarda, şeker hastalarında uyku apnesi olmasa da gece tansiyon yükselir.

Bu gruptakiler de tansiyon ilacını gece almalı. Ancak bazen tansiyon ilacının gece alınması sakınca doğurabilir. Genellikle tansiyon gece düşme eğilimine girer, ilaçla bu düşüş tehlikeli sınırlara ulaşabilir. Bu yüzden doktorunuzla ilacınızı ne zaman almanız gerektiğini konuşun. Bu arada sigara ve alkolün, kalp ilaçlarını olumsuz etkileyeceğini unutmayın.

Doğum kontrol hapı

Sigarayla kullanıldıklarında kalp krizi, metabolik sendrom gibi hastalıklara yol açabilir. Doğum kontrol hapı kullananlar sigara, alkol ve aşırı tuzdan uzak durmalı.

Mide ilaçları

Ülser tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar kanda plak birikimine neden olabilir. Bazı mide ilaçları hormonları tetikleyip kanamalara, düşüklere yol açabilir. Hatta bu ilaçlar menopoza girmiş kadınlarda adet kanaması nedeni olabilir. Bu nedenle pek çok kadın ’kanser oldum’ paniğiyle doktora başvurur.

Antidepresanlar

Tedaviye başlama süresinde intihar eğilimini artırdığı için aileler çok dikkatli olmalı. Erkeklerde cinsel istekte azalmaya neden olabilir. Bazıları uyku kaçırıcı etkiye sahiptir.

Vitaminler

Yağda eriyen A, E, K vitaminlerini yemekten sonra alın. Demir aldıktan sonra süt içmek demirin emilimini bozar.

Zayıflama ilaçları

Normal dozda kullanımı bile vücutta potasyum kaybına yol açarak kalp hastalıklarını, böbrek yetersizliğini tetikleyebilir, hatta ani ölümlere yol açabilir. Ürik asit ve kolesterolü yükseltir, erkeklerde meme büyümesine yol açabilir.

BUNLARA DiKKAT!

- Doktor önermediği sürece ilaç kullanmayın.

- Diyabet, kalp, tansiyon ömür boyu ilaç kullanımı gerektirir. Bu nedenle hekiminize danışmadan ilacınızı asla kesmeyin.

- Vücudunuzda beliren kaşıntı gibi her şikayeti ilacınıza yormayın. Hekime danışmadan ilacı kesmeyin.

- İhtiyacınızdan fazla ilaç alıp saklamayın. Özellikle kalp damar ilaçları çabuk bayatlar.

- Greyfurt suyu bazı kolesterol, tansiyon ve kalp ilaçlarının kanda birikmesini artırabilir. Greyfurt yerine portakal, domates suyu tercih edin.

(18.11.2012 tarihli Posta Karnaval'dan alınmıştır.)