İran: İyi niyetimizi istismar etmeyin

Viyana Grubu olarak bilinen ABD, Rusya ve Fransa’nın Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) başkanına bugün sundukları mektuplara sözlü yanıt veren İran daimi temsilcisi Büyükelçi Ali Asker Sultaniye, "Tahran mutabakatının eşsiz bir fırsat olduğunu" söyledi.

İran’ın sahip olduğu düşük düzeyde zenginleştirilmiş 1200 kilogram uranyumu ülke dışına göndererek karşılığında tıp ve enerji alanında kullanmak üzere 120 kilogram yakıt (yüzde 20 oranında zenginleştirilmiş uranyum) almasını öngören Tahran mutabakatının "sadece insani bir proje olmadığını, aynı zamanda diplomasiye işbirliği yönünde şans tanıması bakımından da çok önemli olduğunu" ifade eden Sultaniye, "Tahran mutabakatı eşsiz bir fırsattır" dedi.

Ülkesinin Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması (NPT) ve Güvence Denetimleri (Safeguard) antlaşmalarına taraf olarak tüm yükümlülüklerini yerine getirdiğini ifade eden Sultaniye, "NPT’ye aktif taraf olmasının ülkesinin aleyhine işlediğini" söyledi.

UAEK yönetim kurulu toplantısının bugün öğleden sonraki oturumunda söz alan Sultaniye, ülkesinin nükleer programı ve son olarak Türkiye ve Brezilya ile uranyum takası için imzaladıkları Tahran mutabakatına yönelik eleştirilerin "haksız ve dayanaksız" olduğunu belirterek, "İran’ın iyi niyetinin istismar edildiğini" kaydetti.

Viyana Grubu üyesi ABD, Rusya Federasyonu ve Fransa, İran’ın uranyum takasına ilişkin 24 Mayısta UAEK Başkanı Yukiya Amano’ya sundukları mektuba bugün verdikleri yazılı cevapta, "Uranyum takasını öngören Tahran deklarasyonunun bir dizi belirsizlik içerdiğini" savunmuşlardı.

İran temsilcisi Büyükelçi Sultaniye, yaptığı konuşmada, Viyana Grubu üyesi ülkelerin isimlerini telaffuz etmeden, yapılan eleştirileri "haksız ve
dayanaksız" olarak niteledi.

Ülkesinin UAEK ile şeffaf işbirliği yaptığını ve taraf olduğu NPT ve Güvence Denetimleri antlaşmalarına göre taahhütlerini yerine getirdiğini belirten Sultaniye, "UAEK müfettişlerinin İran’ın nükleer tesislerinde sorunsuz olarak denetim yaptıklarının Başkan Amano’nun son raporunda da somut olarak kaydedildiğini" söyledi.

Sultaniye, NPT antlaşmasının ani denetimleri öngören ek protokolü ile nükleer faaliyetlerin planlama aşamasında bildirilmesini öngören "Code: 3.1"in uygulanmasını ise "İyi niyetimiz suiistimal edildiği için askıya aldık" dedi.

Güvence denetimleri antlaşmasının, "Code: 3.1" olarak adlandırılan 3.maddesinin 1. fıkrası, taraf ülkelerin nükleer faaliyetleri planlama aşamasında 30 gün içinde UAEK’ya bildirmesini öngörüyor.

İran yönetimi ise antlaşmaya taraf olduğu tarihte "Code: 3.1"in nükleer tesise yakıt yüklendiği tarihten itibaren 30 gün içinde bildirimde bulunmayı öngördüğünü belirterek, "imza tarihinden sonra antlaşmada yapılan güncellemeyi uygulamakla mükellef olmadığını" belirtiyor.

Ali H. Yurtsever / AA