Giriş
Soru: İsteğe bağlı sigortalıyım. Ancak mali durumum iyi olmadığından 20 aydan beri prim ödeyemiyorum. Yani 20 aylık prim borcum var. Hastaneye gidip muayene olup, ilaç alabilir miyim? Ne yapmam lazım? Zeynep DEMİR
Cevap: İsteğe bağlı olarak geriye doğru en fazla 12 ayın primi ödenebiliyor. Daha eski aylar için prim ödenemiyor. Prim borcu olan isteğe bağlı sigortalılar sağlık yardımı alamıyor. Maalesef prim borcunuz olduğu sürece sağlık yardımı alamazsınız. Geriye doğru bir yıllık prim borcunuzu ödediğinizde sağlık yardımı almaya başlarsınız.
[[HAFTAYA]]
Kanun çıksa bile geçmişte ödenmeyen kıdem tazminatlarının ödenmesini sağlamaz
Soru: Artık kıdem tazminatlarının fona yatırılacağını ve devlet güvencesi altında olacağını duydum. Ben raporum olmasına rağmen (ağır işte çalıştırılamaz raporu) 4.5 yıl zorla çalıştırıldım. Şubat 2012’de imza attım. İşe dayanamayarak ayrıldım ve (80 liralık dayanaksız cezayı görünce) tazminatım öldü. 1) Fabrikadan şahit bulursam tazminatımı alabilir miyim? 2) Bu kıdem tazminatı fonu ile ölen tazminatlar ileride alınabilir mi? Mehmet TEKE
Cevap: 1) İşten ayrılırken sağlık raporunuza rağmen ağır işte çalıştırılmanız nedeniyle iş akdinizi feshettiğinizi belirtip, kıdem tazminatı talep etmeniz gerekiyordu. Şayet istifa dilekçesi vererek ayrılmamışsanız, noterden bir ihtar çekerek, iş akdinizi sağlık raporu gereği çalıştırılmamanız gereken işte çalıştırılmanızdan dolayı feshettiğinizi belirterek kıdem tazminatınızı talep edin. Ödemezlerse mahkemede durumunuzu belge ve şahitlerle ispatlamanız halinde, kıdem tazminatını mahkeme kararıyla alabilirsiniz. 2) Şayet kıdem tazminatı fonu kurulmasına ilişkin yasa çıkarsa, Resmi Gazete’de yayımlanacağı tarihten sonra yürürlüğe gireceğinden eski olayları kapsamaz. Geçmişte alınamayan kıdem tazminatlarının alınmasını sağlamaz.
*
Memur özel sektörde çalışamaz
Soru: Memurum. Fizik bölümü mezunuyum. Mesai saatlerim dışında iş güvenliği uzmanı olarak, özel şirketlere hizmet vermem mümkün müdür? Ancha ALBANİ
Cevap: Memur mesai saatleri dışında da olsa özel şirketlere hizmet vererek gelir elde edemez. Bu nedenle, memurluk yaptığınız sürece özel şirketlerde iş güvenliği uzmanı olarak çalışamazsınız. Ancak belgeniz varsa amirinizin uygun görmesi halinde çalıştığınız kamu kurumunda veya yöneticinizin onayı ile diğer kamu kurum ve kuruluşunda mevcut işinize ilave olarak, iş güvenliği uzmanı olarak görev yapabilirsiniz. Bu şekilde aylık toplam 80 saat kadar çalışabilirsiniz. Bu çalışmanızla her saat için 200 gösterge rakamının memur maaş katsayısı ile çarpımı kadar ücret alabilirsiniz. (Bir saat için 15.36 TL, 80 saat için 1.228.80 TL)
*
Memurluktan çıkartılsanız da emekli aylığı bağlanır
Soru: Ben 30 yıldır çalışan devlet memuruyum. Hakkımda bir mahkeme 3 yıl 6 ay ceza vermiş. Henüz esas karar ulaşmadı ama ben Yargıtay’a temyize başvuracağım. Beraat edeceğime inanıyorum. Bu arada aksilik olursa Yargıtay da cezayı onaylarsa ben emekli ikramiyemi ve emekli maaşımı alabilir miyim yoksa Yargıtay sonucunu beklemeden emekli mi olayım? Rahmi OĞUZ
Cevap: Yargıtay’ın mahkeme kararını onaması sonucu memuriyetinize son verilmesi halinde, emekli aylığı bağlanmasında bir sıkıntı yok. Her hal ve şartta emekli aylığınız bağlanır. Emekli ikramiyesi alıp alamayacağınız da hizmet birleştirerek emekli olup olmadığınıza bağlı. Yani SSK ve Bağ-Kur hizmetlerinizi memurlukta geçen hizmetinizle birleştirerek emekli olacaksanız, memurluktan çıkartıldığınızda emekli ikramiyesi alamazsınız. Ancak tüm hizmetiniz memurlukta geçmişse Yargıtay kararı sonunda memurluktan çıkartılsanız da emekli ikramiyenizi alabilirsiniz.
*
Dava açsanız da çırak sigortanızı başlangıç saydıramazsınız
Soru: 3 Nisan 1969 doğumluyum. 1 Ocak 1987 işe girişim. Ancak bu çıraklık sigortasıymış. Tek bir gün prim yatmamış. Biz prim yatmadığını bilmiyorduk. Bu haksızlık değil mi? Hizmet tespit davası açabilir miyim? Ayrıca 18 ay olan askerliğimi yatırdım. Emeklilik tarihim 3 Nisan 2022 olarak görünüyor. Borçlanma emekliliğimi ne kadar geri çeker? Melisa GÜNAYDIN
Cevap: Çıraklık sigortasında kişileri emekli eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediğinden emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. Ancak bu dönemde alınan sigorta sicil numarası ve sicil kartı emekli olana kadar kullanılır. Hizmet tespit davası da açsanız bir netice elde edemezsiniz. Bu yasal bir durum. Ancak kanun değiştirilerek netice elde edebilirsiniz. Askerlik borçlanmasının sağladığı avantajı hesaplayabilmemiz için doğum ve sigorta başlangıç tarihlerinizi gün, ay, yıl olarak bildirmeniz gerekiyor.
