Giriş
Soru: 1985’te SSK’lı oldum. 6975 gün prim ödedim. 25 yılımın dolmasına 2 ay 20 gün sürem var. Bu işyerinde 16 yıldır çalışıyorum. İşimden memnunum ve ayrılmak gibi bir isteğim yok. Ama paraya ihtiyacım oldu. İşten ayrılmadan işyerinden kıdem tazminatını alabilme hakkım var mı? Ender ANLI
Cevap: İşten ayrılmadan kıdem tazminatı alma hakkınız yok. Yaş haddinden emekli olmak için aranan 15 yıl sigorta süresini doldurduğunuzdan ve 3600 günden fazla prim ödemeniz olduğundan, kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. İşveren isterse daha sonra tekrar işe alabilir ve işinizde çalışmaya devam edebilirsiniz.
[[HAFTAYA]]
İŞE BAŞLAMANIZ YETİM AYLIĞINIZI KESMEZ ANCAK YEŞİL PASAPORTU İADE ETMENİZ GEREK
Soru: 6 Ağustos 1985 doğumluyum. 2011’de üniversiteyi bitirdim. Babam 13 Nisan 2010’da vefat etti. O zamandan bu yana babamdan maaş alıyorum ve yeşil pasaportum Haziran 2013’e kadar geçerli. 1 Ekim itibarıyla işe başladım ve SSK’lı oldum. Babamdan dolayı aldığım maaşımın ve yeşil pasaportumun durumu ne olur? Bayramda yurtdışına çıkmak istersem, pasaportumu kullanabiliyor muyum? Beril KONE
Cevap: Sorunuzdan babanızdan dolayı Emekli Sandığı’ndan aylık aldığınız anlaşılıyor. Babanız Emekli Sandığı’na tabi olduğu için şanslısınız. Çünkü, sadece Emekli Sandığı sigortalı olarak çalışan kız çocuğuna yetim aylığı öder. Diğer sosyal güvenlik kurumları ödemez. Bu açıdan sigortalı işe başlamanız Emekli Sandığı’ndan aldığınız yetim aylığının kesilmesini gerektirmez. Ancak, yeşil pasaport için durum farklı. Bir değil üç nedenden dolayı yeşil pasaport kullanma hakkınız ortadan kalkmış. 1) Babanızın vefatı, 2) Yetim aylığı almanız, 3) Sigortalı çalışmaya başlamanız. Bu üç nedenin her biri yeşil pasaportunuzu iade etmenizi gerektiriyor. Yurtdışına gidip-gelirken gümrükte sorun yaşayabilirsiniz. Doğru olanı Emniyet Müdürlüğü’nün pasaport şubesi ile görüşüp, pasaportunuzu iade etmeniz ve durumunuza uyan (umuma mahsus, lacivert renkli) pasaport almanızdır.
14 YAŞINDAKİ BAŞLANGICINIZ SORUN OLUŞTURMUYOR
Soru: 1 Ocak 1978 doğumluyum. 15 Kasım 1992’de SSK’lı oldum. 6000 gün primim var. Ne zaman emekli olurum? 14 yaşında sigortalı oldum. Emekliliğime zararı olur mu? Savaş ÇÖPÜR/İSTANBUL
Cevap: 25 yıl sigorta, 5600 gün prim ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan 1 Ocak 2031’de emekli olabilirsiniz. Sigortanızın 14 yaşında başlaması emeklilik tarihinizde sorun oluşturmuyor.
Çalışmaya başladığınızdan yetim aylığınızı kestirmek zorundasınız
Soru: Açıköğretim ikinci sınıf öğrencisiyim. Babam 19 yıl Bağ-Kur’a prim ödedi. Son bir yıl sigortalı olarak çalıştı. 4 Mart 2012’de (49 yaşında) vefat etti. 10 bin lira Bağ-Kur’a yapılandırma borcu vardı, bunu ödedim. 30 Nisan 2012’de annem emeklilik başvurusunda bulundu. Ben de sağlık sigortasından yararlanmak için müracaat ettim. 26 Ağustos’ta annemin, benim ve 18’den küçük olan kardeşimin adına birikmiş maaşı yattı. 26 Eylül’de ben 200, kardeşim 200, annem 400 lira maaş aldık. Ben 14 Eylül’de sigortalı bir işte çalışmaya başladım. İki yıl önceden de 24 günlük bir sigorta ödemem var. Aldığım 200 TL annemin adına yatar mı veya kesilir mi bu para? Paranın annemin adına yatması için herhangi bir işlem yapmamız gerekiyor mu?
Cevap: Sigortalı işe girdiğiniz tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren aylık alma hakkınız yok. Aylık bağlatırken, sigortalı işe girdiğinizde aylığınızı kestirmeyi beyan ve taahhüt ettiniz. Bu açıdan aylığınızı kestirmeniz lazım. Annenizden başka aylık alan bir de kardeşiniz olduğundan, kesilen aylığın annenize ödenmesi söz konusu olmaz. İleride kardeşinizin aylığı da kesildiği zaman, anneniz sigortalı çalışmıyor, emekli de değilse, aylık bağlama oranı yüzde 50’den yüzde 75’e yükseltileceğinden bir anlamda kardeşinizin aldığı aylık annenize geçmiş olur.
55 yaşı doldurmanız lazım
Soru: 15 Ocak 1971 doğumluyum. 2 Mayıs 2003’te çiftçi Bağ-Kur’una giriş yaptım ama yapılanmadan yararlanıp ödeme yapıp giriş tarihini 1996’da indirdim. Askerlik borçlanmasını da yapıp ne kadar prim ödeyip ne zaman emekli olabilirim? Ömer DEDE
Cevap: Muhtemelen 1996’dan önce 18 ay askerlik yaptınız. Askerliğinizi de borçlanmanız halinde, hizmet süreniz askerlik süreniz kadar artar. 1996 başlangıcınızı gün, ay, yıl olarak bildirmediğinizden sorunuzu yaklaşık olarak cevaplandıracağız. Askerliğinizi borçlanırsanız 25 yıl prim ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. 1 Ocak 2020’ye kadar prim ödeyerek priminizi 25 yıla tamamlamanız şartıyla, 15 Ocak 2026’da emekli olabilirsiniz.
Askerliğinizin 16 ayını borçlanıp 50 yaşın dolmasınıbekleyeceksiniz
Soru: 11 Aralık 1967 doğumluyum. 3 Eylül 1987’de askere gittim. 3 Mart 1989’da geldim. 15 Eylül 1989’da işe başladım. 27 Eylül 2012’de işten ayrıldım. Askerliğimin ne kadarını ödemem lazım? Kaç yaşında emekli olabilirim? Süleyman ULAŞ
Cevap: Başlangıçtan önce yaptığınız askerliğinizin 16 ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 16 ay geri gider ve 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. 5375 gün priminiz varsa, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de 11 Aralık 2017’de emekli olabilirsiniz.
52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz
Soru: 1 Ocak 1967 doğumluyum. 31 Temmuz 1992’den beri sigortalıyım. Primlerim aralıksız yatmış durumda. Askerlik borçlanmasını da yatırsam, ne zaman emekli olabilirim? ? Esat ÖKTEN/MERSİN
Cevap: Askerliğinizi başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizin 430 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 430 gün geri gider ve 25 yıl sigorta, 5525 gün prim ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 1 Ocak 2019‘da emekli olabilirsiniz.
