Kemik Kilisesi

40 bin kişinin kemiklerinin kullanıldığı avize, sunak yeri, mihrap, tavanlar, heykeller, Roma Dönemi’ne ait Katolik Sedlec Kilisesi’ni benzersiz kılıyor.

Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag’ın 70 kilometre doğusunda Kutna Hora adlı bir kasaba var. Bu kasabada çok ilginç bir kilise bulunuyor. Dünyanın en ünlü kilisesi belki de. Ama bir o kadar da ürkütücü.

Adı Sedlec. Ama ‘Kemik Kilisesi’ olarak ünlenmiş. Çünkü kilise dıştan benzerlerinden ayırdedilmese de iç dekorasyonu insan kemikleriyle yapılmış. Tam 40 bin kişinin kemikleriyle... Herhangi bir kilisede bulunan dini resimlerin, süslemelerin yerine burada kemikler kullanılmış. Koridorlarda, mihrapta, şapelde hep kemikler var. Heykeller, hatta devasa avizeler bile insan kemiğinden...

Kolera salgını talebi patlattı

1278 yılında Bohemia Kralı Otakar, başrahip Abbott Henry’yi kutsal topraklara gitmek üzere görevlendirir. Abbott Henry, Kudüs’ten dönerken beraberinde bir miktar toprak getirir. Ve toprağı, Sedlec’deki kabristana serper. Kabristan, zaman içinde kutsallaşmaya başlar ve çok popüler bir gömülme yeri olur.

O yıllarda çok yaygın bir hastalık olan kolera yüzünden binlerce kişi can verdiği için, 40 yılda farklı ülkelerden de olmak üzere 30 binden fazla kişi Sedlec’e defnedilir. 15. yüzyıla gelindiğinde mezarlığın içine küçük bir kilise inşa edilir: Sedlec Kilisesi.

40 bin kişinin açık mezarı

Kilisenin mezarlığına gömülme konusunda öylesine bir talep patlaması yaşanır ki ölü defnetmek için yer kalmaz. Yarı kör bir rahip, yeni cansız bedenlere yer açabilmek için eski kemikleri çıkarma önerisinde bulunur. Öneri değerlendirilir, eski mezarlar açılır, ortaya çıkan kemikler yığınlar halinde biriktirilir. 18. yüzyılda kilise Çek barok tarzıyla yeniden şekillendirilir.

Bu arada içi de 40 binden fazla kişiye ait kemiklerle yapılmış eserlerle donatılır. 1870’li yıllarda yörenin nüfuzlu insanlarından olan Schwarzenberg Dükü yerel bir ahşap oymacısı ile anlaşır, kiliseyi depolanan kemiklerle dekore ettirir. Sedlec Kilisesi, halen Schwarzenberg Ailesi’ne ait. Ve dünyanın en çok turist çeken kiliselerinden biri.

Kemiklerin sahibi Müslümanlar mıydı?

Sedlec Kilisesi hakkında öne sürülen bir iddia daha var. Bu iddiaya göre, kilisede kullanılan kemikler, Müslümanlara ait. 1218’de dönemin papası, Haçlı Seferleri’nde öldürülen 40 bin Müslüman’ın kemiklerini, gurur ve övünme aracı olarak ülkeye getirtmiş, bu kemiklerden kilise yaptırılmasını emretmiş.

Ve din savaşlarında can veren Müslümanların kemikleri toplanarak emir yerine getirilmiş. Günümüzde pek çok kişi, Sedlec Kilisesi’nin, uzun yıllar öncesinde yaşanan vahşi katliamın somut örneği olduğuna inanıyor.

(23.04.2011 tarihli Cumartesi Postası'ndan alınmıştır.)