Kentsel dönüşümde yıkımı engelleyecek formül

Kentsel dönüşümde yıkımı engelleyecek tek formül vardır: Güçlendirme

GÜÇLENDİRME VE GÜÇLENDİRMENİN ÖNEMİ

Güçlendirme hasarsız bir yapı veya yapı elemanının öngörülen güvenlik düzeyine çıkarılması için yapılan işlemler olarak ifade edilebilir. Riskli yapı olduğu tespit edilen bir yapıda güçlendirmenin mümkün olduğu tespit edildiği takdirde yıkımın önüne geçme imkânı doğmuş olacaktır. Güçlendirmenin önemi, riskli yapının yıkımının önüne geçebilecek olmasıdır.

Güçlendirmenin yıkımın önüne geçebilmesi için şu şartların sağlanması gerekir:

i) Güçlendirmenin teknik olarak mümkün olduğunun tespit ettirilmesi,
ii) Kat Mülkiyeti Kanunu uyarınca güçlendirme kararının alınması veya güçlendirmenin zorunlu olduğunun mahkemece tespit edilmiş olması,
iii) Güçlendirme projesinin hazırlatılması,
iv) İmar mevzuatı çerçevesinde ruhsat alınması,
v) Yıkım için süre verilmişse bu sürenin dolmamış olması.

GÜÇLENDİRME KARARI NASIL ALINIR?

Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre; kat maliklerinden biri, bütün kat maliklerinin beşte dördünün yazılı rızası olmadıkça ana gayrimenkulün ortak yerlerinde inşaat, onarım ve tesisler, değişik renkte dış badana veya boya yaptıramaz (m.19/f.2). Buna göre güçlendirme kararının 4/5 çoğunluk ile alınabileceği söylenebilir.

Ancak aynı düzenlemeye göre kat maliklerinden biri, güçlendirmenin zorunlu olduğunu mahkemece tespit ettirmiş ise, güçlendirme için diğer kat maliklerinin rızasına ihtiyaç yoktur. Yani tek bir kat maliki, mahkeme aracılığı ile güçlendirmenin zorunlu olduğunu tespit ettirebilir ve bu durumda güçlendirme için karar alınmasına gerek yoktur. Eğer bu yola başvurulursa riskli yapı olarak tespit edilen yapının yıkımının engellenmesi için gereken şartlardan ilk ikisi gerçekleşmiş olacaktır. Çünkü bu mahkeme kararı ile hem güçlendirmenin mümkün olduğu tespit edilmiş olacak hem de Kat Mülkiyeti Kanunu uyarınca karar alınmasına gerek olmayacaktır.

Ardından güçlendirme projesinin usulüne uygun hazırlatılmasından sonra ruhsat için gerekli evraklarla idareye başvurulduğu takdirde idarenin herhangi bir takdir yetkisi yoktur. İdare, ruhsatı çıkararak gecikmeksizin, tapu kütüğündeki riskli yapı tespitine yönelik kaydın terkini (kaldırılması) için tapu müdürlüğüne bildirim yapmakla yükümlüdür.

İdarenin, usulüne uygun olarak yapılan ruhsat başvurusuna istinaden ruhsat vermemesi hâlinde tazminat sorumluluğu doğabilir. Örneğin; idarenin ruhsat vermemesi üzerine riskli yapının yıkılması hâlinde idarenin tazminat sorumluluğu doğar.