Kiraya çok zam yapmışsınız

Bir meskende üç yıllık kiracıyım. İlk yıl yapılan sözleşmede kiraya her yıl yüde 20 zam yapılacağı yazılı, ben de bugüne kadar yüzde 20 zam yaptım. Ama artık kira bedeli çekilmez oldu. Ben her yıl yüzde 20 zam yapmaya devam etmek zorunda mıyım? A.R.A.

Kira sözleşmelerinde artırım şartı sadece sözleşme bittikten sonraki bir yıl için geçerlidir. Yani sizin sözleşmenizdeki yüzde 20’lik artırım şartı, sizin ikinci senenizde geçerli idi. Sonraki yıllarda mevzuata uygun zam yapılacaktı. Ancak artık bu yıllar geçmiş yapacak bir şey yok. Bu yıl siz TÜİK-ÜFE 12 aylık ortalama oranında zam yapacaksınız. Bu söylediğim uzun süreli kira sözleşmelerinde farklı uygulanır. Örneğin beş yıllık bir sözleşme varsa ve bu beş yıl için de kira artışları öngörülmüşse buna uyulur. Ancak sözleşme bittikten sonra yine artırım şartı sonraki bir yıl için uygulanır, sonra mevzuat hükümleri devreye girer.

Bu yakınlarda biter

2007 yılında geçirdiğimiz bir trafik kazasında eşimi kaybettim. Davam hâlâ sürüyor. Davalı ehliyetsiz ve sigortasızdı bu dava daha ne kadar sürebilir? A.A.

Bahsettiğiniz tür davanın bir tazminat davası olduğunu tahmin ediyorum. Zira böyle bir olaydan dolayı bir de ceza davası yürümektedir. Dava tazminat davası ise yapılacak iş mahkemece trafik kaza raporunu ve trafik kayıtlarını getirtmek, varsa tanıkları dinlemek, tarafların kusurunu ve oranını belirlemek için dosyayı bilirkişiye vermek ve bundan sonra maddi ve manevi tazminatın hesabı için ikinci bir bilirkişiye vermektir. Bilirkişi raporlarına itiraz olabilir ve itiraz inandırıcı olursa ek rapor veya yeni bir bilirkişi raporu alınır. Bunlar olurken her celse arasına üç ay koyarsanız davanız ortalama iki yılda biter. Bunun arasına ekstra engeller girmezse, örneğin hakimin değişmesi veya bilirkişi raporunun gecikmesi gibi. Bunlar da araya girerse işiniz biraz daha uzayabilir. Yani bugün için geçen süre pek yadırganacak bir süre değil.

Sizinki temyize tabi

İşyerimi mahkemeye verdim. Epey uğraştıktan sonra davayı kazandım. Ancak paramı hemen alamıyormuşum. Zira işyerinin temyiz hakkı varmış. Ancak bir arkadaşım da dava kazandı parasını hemen aldı. Avukatım onun alacağının az olduğunu söyledi. Böyle bir ayrım mı var? A. Y.

Evet böyle bir ayrım var. Davanız hangi tarihte sonuçlandı bilmiyorum ama mahkeme kararlarından bazıları temyiz edilebilir, bazıları temyiz edilemez. Temyiz edilemeyen kararlar kesindir ve karar verildikten sonra tahsil edilebilir. Bazılarının temyizi kabildir ve taraflardan biri temyize başvurduğunda tahsilat gecikir. 2008 yılında temyiz edilebilir kararlar 1170 liranın üzerindeki kararlardı, bu yıl 1250 liranın üzerindeki kararlar temyiz edilebiliyor. Sizin alacağınız bu rakamın üzerinde ise temyize tabidir. Bahsedilen arkadaşınızın kararı bundan daha düşük idi ise temyize tabi değildir. Parasını bunun için almıştır.