Kolesterol ve kalp sağlığı hakkında doğru bilmemiz gerekenler

Kolesterol, vücudumuzdaki yeni hücrelerin yapılandırılması, sinir hücrelerinin koruyucu kılıflarının oluşturulması ve çeşitli hormonların üretilmesi gibi önemli görevleri olan bir maddedir. Normalde vücudun ihtiyacı olan kolesterol, karaciğer tarafından yapılır ancak et, süt ve yumurta gibi hayvansal gıdalar da vücudumuza kolesterol sağlar. Bu durumda ihtiyacımız olandan daha fazla kolesterol alınması kalp ve damar sistemimizin hastalanması için zemin hazırlar.

Yüksek kolesterol neden kalp hastalığına sebep olur?

Kanda kolesterol çok yükseldiği zaman, atardamarlarda “ateroskleroz” denilen damar sertliği ortaya çıkmaya başlar. Biriken kolesterol plakları, damarın içini daraltır ve kan akışını engeller. Eğer kalbi besleyen damarlar tıkanmaya başlarsa, oksijen yetmez ve göğüs ağrısı ile birlikte kalp krizi riski ortaya çıkabilir.

Kötü kolesterol nedir, iyi kolesterol nedir?

Kolesterol çeşitlerinden LDL (düşük yoğunluklu lipoprotein), damar tıkanıklığına sebep olan esas kolesterol tipi olduğundan halk arasında “kötü” ya da “lanetli” kolesterol olarak adlandırılır. Diğer bir çeşit kolesterol olan HDL ise kandan kötü kolesterolü uzaklaştırdığı için “iyi” ya da “hayırlı” kolesterol diye anılır. Kanda kötü kolesterol seviyeniz ne kadar düşük ve iyi kolesterol seviyeniz de ne kadar yüksek ise kalp sağlığınız da o kadar güvendedir. Trigliserit denen üçüncü kolesterol tipi de damar hastalıklarına yol açabilir.

Yüksek kolesterol nasıl anlaşılır?

Beslenme düzenimizde doymuş ve trans yağlar arttıkça, kandaki kötü kolesterol miktarı da artar. Enerji ihtiyacımızdan fazla karbonhidrat tükettiğimizde bu karbonhidratın fazlası da vücudumuzda yağa dönüşerek kan kolesterolünün yükselmesine neden olur. İşin kötü yanı, kolesterol yüksekliğinin bir belirtisi ya da fark edebileceğimiz bir bulgusu pek yoktur. İnsanlar ancak göz kapaklarında yağ izleri ya da cilt altında belirgin hale gelen yağ birikintileri oluşmaya başlayınca yüksek kolesterolden şüphelenir, huzursuzlanırlar. Oysaki kolesterol yüksekliğinin sebep olacağı kalp krizi ya da inme/felç gibi damar tıkanıklığı hastalıkları ortaya çıkmadan önce beslenmemizdeki hataların, fazla kilolarımızın, büyüyen göbek ve basenlerimizin farkına varmamız gerekir.

Kolesterolden nasıl korunabiliriz?

Yaş aldıkça metabolizmamız yavaşlar ve her zamanki kadar yesek bile yediklerimizi eritemez, yağ dokusu olarak vücudumuzda depolarız. Hele ki genetik olarak yatkınlığımız varsa sağlıklı beslenme bile kötü kolesterolü düşürmeye yetmeyebilir. Bu durumda düzenli ve yeterli egzersiz, yağların yakılması ve kandaki kötü kolesterol seviyesinin düşmesini sağlamak kurtarıcı olabilir. Pek çok insan sigara içmenin iyi kolesterolü düşürerek kalp hastalığı riskini artırdığını bilmez. Sigaradan uzak kalmak ve düzenli egzersiz yapmak HDL (iyi) kolesterolü yükseltebilir.