'Korunmasın' diye kendi evlerini yıktılar

Geçmiş yıllarda 12 evin tarihi niteliği bulunduğu gerekçesiyle korunmasına karar verilen Devrek’te, Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu söz konusu binaların dışında da tarihi nitelikli evlerin görüldüğü gerekçesiyle bunlarla ilgili çalışmaların başlatılmasına karar verdi.

Koruma kurulu personeli, ilçedeki arazi çalışması kapsamında yaptığı tespitler doğrultusunda 20’den fazla binanın fotoğrafını çekerek incelemelerde bulundu. Bunun üzerine, bina sahipleri evleri koruma altına alınacak korkusuyla karar çıkmadan önce Devrek Belediyesi’ne başvurarak yapıları yıkmaya başladı.

İlçedeki 11 bina sahibi belediyeden izinli, bazıları da bayram tatilinde herhangi izin almadan eski evlerini yıktırdı.

BELKİ DE BOŞUNA YIKTILAR

Devrek Belediye Başkan Yardımcısı Çetin Bozkurt, kurulun 4 yıl önce ilçede çalışma yaparak 12 evi koruma altına aldığını, bu binalarda herhangi yıkım ya da tadilatın yapılmasını da yasakladığını söyledi. Kurul heyetinin birkaç hafta önce ilçede tekrar çalışma yaptığını, bazı evleri fotoğraflayarak incelemelerde bulunduğunu anlatan Bozkurt, şunları kaydetti: "Bu çalışmalar kurulun onayına sunulacak. Eğer kurul üyeleri uygun görürse de evlerin korunmasına karar verilecek. Vatandaşlar bunun endişesini yaşıyor. Çünkü, bu binaların çoğunluğunun herhangi tarihi niteliği yok. Bazılarının 40-50, en eskisinin ise 80 yıllık olduğunu tahmin ediyoruz. Vatandaşlar koruma kurulu kararı öncesi evlerini yıkıyorlar. Mağdur olmak istemiyorlar.

Tarihsel nitelikte olduğu iddia edilen evler, Devrek’te bir elin parmağını geçmez. Koruma kurulunun korumayı planlandığı evlerin bazılarının yapıldığı dönemi ben bile hatırlıyorum. Şu anda koruma kurulunun hangi evleri tescillemeyi planlandığını bilmiyoruz. Telaşla evlerini yerle bir eden vatandaşlar, belki de boşu boşuna binalarını yıktırdı. Koruma kurulundan evlerin listesini istedik, vermediler. Ondan sonra bize, ’evleri yıktırmayın’ diye yazı gönderdiler. Bilmediğim evlerini nasıl yıktırmayalım? Buna nasıl engel olalım? Ortada büyük bir karmaşa var. Kurban Bayramı’ndan önce 11 binayı sahibi yıktırdı. Bunların birçoğu oturulmayacak durumdaydı. Bayramda da bazı evlerin yıkıldığını öğrendik. Bu konuda tespitlerimizi yapıp izinsiz yapılarını yıkanlara ceza uygulayacağız."

Bozkurt, yıkılan evlerin genellikle baba yadigarı ve çok hisseli olduğuna işaret ederek, "Kurulun çalışması olmasaydı çok hisseli olduğundan insanlar bir araya gelip bu evleri yıkmazdı. Koruma kurulu bu tür bir çalışma yapmasaydı, çok hisseli o evler 100 yıl daha yıkılmazdı, tarihi koruyacağım ederken bir tarihi yok ettiler" dedi.

'BELEDİYEYE YIKTIRMAYIN DEDİK'

Karabük Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu Müdürü Mustafa Sucu, kurulun birkaç ay önce Devrek’te tescilli 12 binanın dışında da başka evlerin görüldüğü, bununla ilgili çalışmaların başlatılması yönünde karar aldığını belirterek, o karar gereği personellerin ilçenin genelinde tarama yaptığını kaydetti.

Çalışmalar kapsamında 20’den fazla binanın değerlendirildiğini anlatan Sucu, şunları kaydetti: "Vatandaşlardaki fotoğrafı çekilen her bina tescil edilecek algısı yanlış. Çünkü, fotoğraf çekilmiştir, değerlendirmeye girer, rapora olumlu ya da olumsuz yansır. Raporun da dışında tescil işlemi kurulun kararına bağlanmak zorunda. Söz konusu 20’yi aşkın binada neticeye varan çalışma yok. Bu aşamada yıkımların gerçekleştiğine dair bilgi sahibi de değiliz. Bu konuda da araştırma yapacağız. Bizim belediyeye bu tespit yapılan binalarda kurulun izni olmaksızın inşaat faaliyetinde bulunulmaması yönünde bir yazımız var. Bu belediyeye bağlayıcıdır ama vatandaş izinsiz yıktıysa ilgili kişinin de kusuru olur. Bu konuda yaptırım da uygulanabilir."

Evi geçmiş yıllarda koruma altına alınan emekli bankacı Asım Ekim, koruma kurulunun vatandaşları mağdur ettiğini, tescil edilen evlerin tarihi değeri bulunmadığını iddia ederek, "Eski binaların çoğunluğu çok hisseli yapılardır. Bundan dolayı metruk halde duruyorlar. Koruma kurulu geçmişte bazı evleri tescil etti. Şimdi yeniden benzer çalışma yapıldı. Vatandaş da tescil kararı çıkmadan evlerini yıkmayı tercih etti" diye konuştu.

Sevim Çekeneci de bir bölümü yıkık eski evlerin 6 yıl önce koruma altına alındığını belirterek, "İlçe merkezindeki evimiz, işlek bir caddede bulunuyor. Her gün bir parçası yıkılıyor. Müracaatımıza rağmen kurul kararı kalkmadı. Binanın sahibi olan hissedarlar da mağdur oldu. Her gün yapının önünden yüzlerce kişi geçiyor. Emekliler maaşlarını da yapının karşısındaki bankadan çekiyorlar. Binanın altından geçenler risk yaşıyorlar" diye konuştu.

Binasıyla ilgili tescil çalışması yürütülen Sabiha Kalaycı ise kayınpederinden kalan evde 57 yıldır oturduğunu ifade ederek, "Bu evin neresi tarihi? Kokudan içeri girilmiyor. Turist neresini gezsin bunu" ifadesini kullandı.

AA