Giriş
Soru: Konsinye mallar için yıl sonu değerleme işlemi yapılacak mı? Yapılacaksa değerleme usulü nedir? Ömer ABACI Cevap: Konsinye mallar, mal alan işletmelerde emanet olarak bulunan mallardır. Malın asıl sahibi satıcıdır. Konsinye malın iki tarafı var. Biri malın sahibi, diğeri malı emanet olarak işletmesinde bulunduran işletme. Sorunuzu mal sahibi için mi, yoksa konsinye malı bulunduran işletme için mi sorduğunuzu belirtmemişsiniz. Bir satış yöntemi olarak konsinyasyon usulünü uygulayan mal sahibi işletmeler, envanter işlemini defter kayıtlarına göre yapacaklar ve konsinye olarak gönderdikleri mallarını diğer ticari mallar gibi, maliyet bedeli ile değerleyecekler. İşletmelerinde konsinye mal bulunan işletmeler ise malın sahibi olmadıklarından herhangi bir envanter ve değerleme işlemi yapmayacaklar.
Askerlik borçlanması emekli olacağınız tarihi değiştirmiyor
Soru: 8 Nisan 1957 doğumluyum. Temmuz 1999 ayında Bağ-Kur girişim var. Şubat 2006 ayına kadar Bağ- Kur’a prim ödedim. Şubat 2006 ayında sigortaya geçtim. 1636 gün sigortaya prim ödedim. Halen sigortam devam ediyor. Ne zaman emekli olurum? Ayrıca askerliği borçlansam erken emekli olabilir miyim? Nurettin AKTÜRK Cevap: En erken yaş haddinden emekli olabilirsiniz. Yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 59 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemseniz de 59 yaşınızı dolduracağınız 8 Nisan 2016 tarihinde emekli olabilirsiniz. Askerlik borçlanması emekli olacağınız tarihi değiştirmediğinden, borçlanmanıza gerek yok.
Sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün prim ödemelisiniz
Soru: 5 Mayıs 1965 doğumluyum. 1 Mayıs 1981’de sigortalı olarak çalışmaya başladım. SSK’ya 975 gün prim ödedim. 1 Mart 1985-1 Eylül 1986 tarihlerinde askerliğimi yaptım. Bağ-Kur’a giriş tarihim 19 Haziran 1987 olup, Bağ-Kur’a prim ödüyorum. SSK’dan mı yoksa Bağ-Kur’dan mı emekli olmam daha avantajlı? Ne şekilde ve ne zaman emekli olabilirim? Bu arada askerliğimi borçlanmadım. Basiri YILDIZ Cevap: SSK’dan daha erken emekli olursunuz. Bağ-Kur sigortanızı kapatıp, sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün (3.5 yıl) prim ödemeniz halinde, SSK’da 25 yıl sigorta süresi, 5300 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemenizi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz (1 Şubat 2010 tarihinde sigortalı çalışmaya başlayıp ara vermeden prim ödediğinizi varsayarsak Ağustos 2013 ayında).
Emlak vergisi ödeyecek olanın dava açma hakkı yok
Soru: Belediye 2010’da ödeyeceğim arsa vergimi üç kat artırmış. Kriz döneminde her şeyin fiyatı düşerken arsa vergisi nasıl olur da üç kat artar. Dava açmayı düşünüyorum. Nereye, nasıl dava açabilirim? Dava masrafı tahminen ne kadar tutar? M.DEMİRBAŞ Cevap: Belediyenin vergiyi artırma yetkisi yok. Ancak, arsa ve arazilerin Emlak Vergisi hesabına esas tutulan vergi değerleri, her dört yılda bir belediye takdir komisyonlarınca yeniden belirleniyor. Takdir komisyonlarının vergi değerlerini artırması, ödenecek Emlak Vergisi’ni artırıyor. Takdir komisyonlarınca vergi değeri tespiti, arsanın bulunduğu semt, cadde, sokak için ayrı ayrı yapıldığından, artışlarda bir norm ve standart birliği yok. Gerçekten dört yıl öncesine göre rayiç değeri artan bir semtin arsa vergi değerlerindeki artış, değeri düşen bir semtin arsalarındaki artıştan düşük olabildiği gibi, gerçekte arsa rayiç değerleri düşen bir semtin vergi değerlerindeki artış da, rayiç değeri yükselen semtlerdeki vergi değeri artışlarından daha yüksek olabiliyor. Bu durum takdir komisyonlarının objektif kriterlerden uzak tespitlerinden kaynaklanıyor. Yüksek artışların bir başka önemli nedeni de belediyelerin bitmek tükenmek bilmeyen kaynak ihtiyacıdır. Sonuç olarak, vergiyi ödeyecek olan vatandaşın, yani Emlak Vergisi mükellefinin, belirlenen emlak vergi değerlerine karşı dava açma hakkı yok. Bu durum hukuki olmasa da maalesef kanuni. Yani yasa bu şekilde. Ticaret odaları, ziraat odaları ile muhtarların dava açma hakkı var. Dolayısıyla, arsanız için belirlenen yeni emlak vergi değerine karşı dava açamazsınız. Artırılan vergi değerleri üstünden hesaplanan emlak vergileri, kuzu kuzu ödenecek.
Eşinizin 900 gün primi olmadığından dul-yetim aylığı bağlatamazsınız
Soru: 2000 yılında eşimin vefat etmesi üzerine oğluma yetim aylığı bağlanması için müracaat ettim. Prim günü yetersiz geldiği için aylık bağlanmadı. 2006’daki yasa değişikliğiyle prim şartı 900 güne düşmüş. Bizim 710 günümüz bulunuyor. Fakat sigorta başlangıç tarihi 1988’dir. Vefat öncesi 5 yıllık çalışma yok. Bu şartlarda tekrar müracaatta bulunabilir miyim? Bulunsam nasıl bir sonuç alırım? İdris ÇUHADAR Cevap: Ölüm aylığı (dul ve yetim aylığı) bağlanabilmesi için ölen sigortalının 5 yıl sigortalılık süresi ve en az 900 gün prim ödememiş olması gerekiyor. Eşiniz 1988’de sigortalı olduğundan ölüm tarihi itibarıyla 12 yıl sigorta süresi var. Süre şartını yerine getiriyor. Ancak, eşinizin 900 gün prim ödemesi olmadığından, oğlunuza yetim aylığı bağlatmanız mümkün değil. Zaten eşinizin 900 gün prim ödemesi olsa oğlunuza bağlanacak yetim aylığının yanında size de dul aylığı bağlanır.
Emekli olacağınız tarihi rapor derecesi ve vergi indirim hakkı belirliyor
Soru: İşitme engelliyim. 2000 yılında sigortalı olarak çalışmaya başladım. SSK’ya 2430 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? Yasemin EGE Cevap: Emekli olma şartlarınızı alacağınız rapor derecesi ile vergi indirim hakkı alıp alamayacağınız belirliyor. Şayet en az yüzde 40 işgücü kaybı raporu ve vergi indirim hakkı alırsanız, emekli olmak için 20 yıl sigorta süresi ve 4400 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. 1970 gün daha prim ödeyerek, 2430 gün olan prim ödemenizi 4400 güne tamamlamanız şartıyla, 2020 de 20 yıllık sigortalılık sürenizi tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Yüzde 40 ve üstünde rapor almanıza karşın vergi indirim hakkı alamamanız halinde, 18 yıl sigortalılık süresi, 4680 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. 2250 gün daha prim ödeyerek 2430 gün olan prim ödemenizi 4680 güne tamamlamanız şartıyla, 2018 de 18 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
SSK’da 7000 gün 58 yaş, Bağ-Kur’da 5400 gün prim 60 yaşa tabisiniz
Soru: 1980 doğumluyum. SSK girişim 2001. 2 ay daha sonra 2004’te 6 ay. Sonrasında sigortalı bir işte çalışmadım. Emeklilik hakkı kazanabilmek için nasıl bir yol takip etmeliyim? Nereye ne kadar ödeme yaparsam, ne zaman emekli olabilirim? Şu anda çalışmıyor. Yol gösterirseniz çok mutlu olurum? Şenay AKAR Cevap: Sizin gibi ilk defa 8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olanların emekli olma şartları oldukça ağırlaştırıldı. Sigortalı çalışarak prim ödemenizi, 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 2038’de 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 4/b sigortasına (eski adıyla Bağ-Kur’a) isteğe bağlı prim ödeyerek, prim ödemenizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 2041’de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
