Giriş
Soru: Vergilendirmede yapılan hatalar için vergi dairesine düzeltme talebinde bulunuluyor. Vergi dairesi düzeltme talebini reddettiğinde de şikayet yoluyla Maliye Bakanlığı’na gidiliyor. Maliye de reddederse olayın yargıya taşındığını biliyoruz. Ancak, vergi dairesi düzeltme talebini reddettiğinde, Maliye Bakanlığı’na başvuru süresini bulamadık. Başvurduğumuz kaynaklardan da tatmin edici cevap alamadık. Vergi dairesi düzeltme talebini reddettiğinde kaç gün içinde Maliye Bakanlığı’na gidilmesi gerekiyor? Sevgi İPER Cevap: Düzeltme talebinin reddi üzerine şikayet yolu ile Maliye Bakanlığı’na başvuru usulünü düzenleyen Vergi Usul Kanunu’nun 124’üncü maddesinde, herhangi bir süre belirlenmemiştir. Şikayet hakkının düzeltme zaman aşımı süresi (5 yıl) içinde her zaman yapılabileceği görüşünde olan uzmanlar bulunmakla birlikte, vergi dairesinin düzeltme talebini reddetmesi üzerine, İdari Yargılama Usulü Kanunu’ndaki 60 günlük süre içinde şikayet başvurusu yapılması gerektiği yaygın olan görüştür. Bize göre de, şikayet talebinin süre yönünden reddini önlemek için, vergi dairesinin düzeltme talebinin reddine ilişkin yazısının tebliğ tarihini takip eden 60 gün içinde Maliye Bakanlığı’na başvuruda bulunmak gerekiyor.
Arazi vergisi istisnası her hissedara ayrı ayrı uygulanır
Soru: Hisseli arazilerde, arazi vergisi muafiyeti araziye mi uygulanıyor? Yoksa her hissedara ayrı ayrı mı uygulanıyor? Muhittin Cevap: Mükelleflerin bir belediye sınırı içinde bulunan arazisinin toplam vergi değerinin 10 bin lirası arazi vergisinden müstesna tutulmuştur. Buradaki istisna mükellefin şahsına tanınan bir istisna olduğundan, hisseli arazilerde istisna haddi her hissedar için ayrı ayrı uygulanır.
Babanız cezaevinden isteğe bağlı sigortalı olabilir
Soru: Babam 1965 doğumlu ve 1981/3 sigorta girişli. Bizim hesaplarımıza göre, emekli olmasına 694 (20 ay) günü kaldı. Ama şu an kendisi cezaevinde. Vasisi olarak annem kalan günlerini ödeyip, babamı emekli edebilir mi? Ve kalan günler ay ay mı yoksa bir kerede de ödenebiliyor mu? Bu konuda beni bilgilendirseniz çok sevinirim. Şaban YAVUZ Cevap: Toplu prim ödenerek gün kazanılamıyor. Babanızın eksik günleri için toplu prim ödemeniz mümkün değil. Cezaevinde olan babanız isteğe bağlı sigortaya posta yoluyla kayıt olup, eksik günlerini her ay prim ödemek suretiyle tamamlayabilir. 1 Ekim 2008’den itibaren isteğe bağlı prim ödemeleri 4/b sigortasına (eski adıyla Bağ-Kur) sayılsa da, babanızın emekli olmak için, 1260 günden az prime ihtiyacı olduğundan, eksik günlerini isteğe bağlı olarak 4/b sigortasına (Bağ-Kur’a) prim ödeyerek tamamlayıp, SSK’dan emekli olabilir.
Başlangıcınız ilk defa adınıza prim ödenen gündür
Soru: 15 yıl süre ve 3600 prim gün sayısını doldurduğumda, sigortadan alacağım ‘kıdem tazminatını alabilir’ yazısı ile, şirketime başvurduğumda kıdem tazminatımı alabileceğimi araştırmalarım sonucunda öğrenmiş bulunuyorum. Yanlışım varsa lütfen düzeltin. Prim gün sayımda bir problem yok. Ama kafamı karıştıran şey, sigorta başlangıcım 1995 olmasına karşın, primlerim 1997’de düzenli yatmış görünüyor. 15 yıl için dikkate alacağım tarih sigorta başlangıcı olan 1995 mi yoksa prim yatırılan 1997 midir? Gülay DANACI Cevap: Yanlışınız yok. 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödemesi olan sigortalı, kıdem tazminatını alarak işinden kendi isteğiyle ayrılabilir. Sorunuzun ikinci kısmına gelince, sigortalılık süresi, sigorta başlangıç tarihinden sonra geçen süredir. Sigorta başlangıç tarihi ise ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına prim yatan gündür. İlk defa sigortalı adına prim yatırılan tarihten itibaren, prim ödemelerinin düzenli olup olmamasının, ara boşluğu olup olmamasının sigortalılık süresi açısından bir önemi bulunmuyor. Örneğin, adına ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına, 31 Ocak 1990’da prim yatırılan birinin 31 Ocak 2010’da sigortalılık süresi 20 yıldır. 20 yıllık sürede prim ödeme gün sayısının bir önemi yoktur. Bu süre zarfında aralıksız 7200 gün prim ödeyenin de, 150 gün prim ödeyenin de sigortalılık süresi 20 yıldır. 1995’teki başlangıcınızda, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına adınıza bir gün dahi prim ödenmişse, başlangıç tarihiniz 1995’dir. Dolayısıyla 15 yıllık sigortalılık süresini 2010’da doldurursunuz. 1995’te girişiniz kuruma gönderilmiş, adınıza sigorta kartı düzenlenmiş sicil numarası alınmış olmasına karşın, prim ödenmemiş ve adınıza ilk defa 1997’de prim ödenmişse, başlangıç tarihiniz 1997’dir. Dolayısıyla, 15 yıllık sigortalılık süresini 2012’de doldurursunuz.
Askerlik borçlanmasıyla primi tamamlar 48 yaşı beklersiniz
Soru: 1 Ağustos 1986’da sigortalı oldum. 1981-1982 yıllarında 600 gün askerlik yaptım. Askerliğimi ödersem ne zaman emekli olabilirim? Prim gün sayım 4887. Şu an ödenen primim 850 TL. Emekli olma durumunda ne kadar maaş alabilirim? Ramazan ÖZBAŞ Cevap: Sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınız askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, başlangıç 600 gün geri gider ve emekli olmak için, 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanma bedelini ödediğiniz tarihte, 48 yaşınızı dolduruyorsanız istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız, 48 yaşınızı doldurunca emekli olabilirsiniz. Emekli olacağınız tarihi, tüm çalışma döneminde ödediğiniz prime esas kazanç tutarınız ve prim gün sayınız belirliyor. Verdiğiniz bilgilerle emekli aylığınızı hesaplayamayız. Ancak 610-620 TL aylık alabileceğinizi tahmin ediyoruz.
8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olan 4500 günle emekli olur
Soru: 26 Ocak 1970 doğumluyum. 10 Mayıs 2002’de SSK’lı oldum. 60 gün prim ödedikten sonra, isteğe bağlı SSK’ya geçtim. Toplam 2430 gün prim ödemem var. Normal şartlarda ve yarım emeklilikten nasıl ve ne zaman emekli olabilirim? Kıymet ARSLAN/İstanbul Cevap: 8 Mayıs 1999’dan sonra ilk defa sigortalı olanların emeklilik şartları ağırlaştırıldı. Bu tarihten sonra sigortalı olanlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödemesiyle emekli olamıyor. Prim ödemenizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte 4/a sigortasından (eski adıyla SSK) emekli olabilirsiniz. Ekim 2008’den itibaren isteğe bağlı prim ödemeleri 4/b sigortasına (eski adıyla Bağ-Kur) sayıldığından, bu şartlarla emekli olabilmeniz için, son 1260 gün priminizi sigortalı çalışarak ödemelisiniz. İsteğe bağlı ödeyerek prim ödemenizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 26 Ocak 2028’de 4/b sigortasından emekli olabilirsiniz.
Prim ödemenizi 5150 güne tamamlamanız gerek
Soru: 1965 doğumluyum. 1 Ekim 1982’de sigortalı olarak çalışmaya başladım. SSK’ya toplam 1447 gün prim ödedim. 18 ay da askerlik yaptım. Kaç gün daha prim yatırıp emekli olabilirim? Erhan ILDIR Cevap: Sigorta başlangıç tarihiniz oldukça eski olmasına karşın, çok az prim ödemişsiniz. Emekli olmak için, 25 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. Emekli olabilmeniz için 3703 gün daha prim ödeyerek, 1447 gün olan prim ödemenizi 5150 güne tamamlamanız gerekiyor.
