Giriş
Soru: 15 Aralık 1965 Almanya doğumluyum. (Almanya’daki az çalışmışlığımı buraya saymayı gerekli görmüyorum sanırım gün sayım dolmuş veya dolmak üzeridir.) 1 Eylül 1986’da SSK’lı oldum. 3700 gün prim ödedim. Bağ-Kur başlangıcım 1999. Ne zaman emekli olabilirim? Sema TİTZE KOÇASLAN/İSTANBUL Cevap: Kanun koyucu kendi nam ve hesabına bağımsız çalışan Bağ-Kur sigortalıları ile Emekli Sandığı iştirakçilerinin, iş garantisi olduğunu düşündüğünden, emekli olmaları için 25 tam yıl prim ödeme koşulu arıyor. Buna karşın sigortalı olarak çalışanların iş garantisi olmadığını düşünerek, daha az prim ödemesiyle emekli olmalarına olanak sağlıyor. Ancak, yeni yasa kapsamında ilk defa sigortalı olan sigortalılar arasında belli koşullarda eşitlik sağlanmış bulunuyor. Primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurumdan emekli olunduğundan, Bağ-Kur şartlarıyla emekli olmak durumundasınız. Bağ-Kur’da emekli olmak için 20 yıl prim ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Bağ-Kur’lu olduğunuz tarihten beri ara vermeden prim ödüyorsanız, prim ödeme şartını sağladığınızdan, 46 yaşınızı dolduracağınız 15 Aralık 2011’de emekli olabilirsiniz.
Askerlik sürenizi borçlanmanız yararlı
Soru: 12 Mart 1967 doğumluyum. 20 Eylül 1990’da Bağ-Kur’lu oldum. Beş yıl prim ödedikten sonra Bağ-Kur’a ara verdim. 1997’de tekrar Bağ-Kur’lu oldum. En son çıkan afta 22 bin lira ödeyerek borçlarımı kapattım. Ne zaman emekli olabilirim? 1987’de yaptığım askerliğimi borçlansam faydası olur mu? Hasan ALİ Cevap: Tekrar Bağ-Kur’lu olduğunuz tarihi yıl olarak vermişsiniz. Sorunuzu 1 Ocak 1997’den itibaren tekrar Bağ-Kur’lu olduğunuz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Emekli olmak için 25 yıl prim ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 1 Mayıs 2017’ye kadar ara vermeden prim ödeyerek ödemenizi 25 yıla tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız 12 Mart 2020’de emekli olabilirsiniz. Bağ-Kur başlangıç tarihinden önce yaptığınız askerlik sürenizi (18 ay kabul edilmiştir) borçlanmanız halinde, 25 yıl sigorta ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Bu kez, 1 Temmuz 2015’e kadar prim ödeyerek, prim ödemenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 12 Mart 2019’da emekli olabilirsiniz.
Daire satışlarında arsa payı üstünden harç ödeme devri çoktan bitti
Soru: Hissedarı olduğum dairedeki hissemi 160 bin liraya ortağıma satacağım. Vergiler dâhil tüm devir masraflarını alıcı ödeyecek. İleride cezalı duruma düşmemem için, tapu harcını hangi değer üstünden ödeyeyim? Alıcı binanın henüz kat mülkiyetine geçmemesi nedeniyle arsa payı değeri 20 bin liranın üstünde. Örneğin 22-23 bin liradan harç ödersek bir şey çıkmaz deniyor? Bu doğru mu? Zaten daireyi uygun fiyata satıyorum. İleride bir de ceza ödememek için ne önerirsiniz? Sabri GÜLERSOY Cevap: Hissenizi devredeceğiniz alıcının önerdiği, daire satışlarında arsa payı üstünden harç ödeyerek, harçtan kurtulma devri çok gerilerde kaldı. Çünkü 5838 sayılı yasanın 16’ncı maddesiyle Harçlar Kanunu’nun 63’üncü maddesine eklenen ‘Kat irtifaklı gayrimenkul devir ve iktisabında harç, devir ve iktisap bedelinin tamamı üzerinden hesaplanır’ şeklindeki fıkra hükmüne göre, arsa payı devirlerinde Tapu Harcı’nın, arsa payına isabet eden emlak vergi değeri üstünden değil, dairenin gerçek alım satım bedeli üstünden ödenmesi gerekiyor. Dairenizin gerçek alım satım bedeli 160 bin lira olduğuna göre, kat mülkiyetine geçilmediğinden arsa payı devretseniz bile, Tapu Harcı’nı dairenin gerçek alım satım bedeli olan 160 bin lira üstünden ödemeniz lazım. 1 Ocak 2010’dan itibaren alım satım harçları yüzde 10 oranında artırılarak binde 15’ten, binde 16.5’a çıkarıldığından, 160 bin lira üstünden binde 16.5 alan, binde 16.5 satan olmak üzere toplam binde 33 Tapu Harcı öderseniz ileride sorun yaşamazsınız.
Organize sanayi bölgesindeki arsa tahsis hakkının devri KDV’ye tabidir
Soru: Organize sanayi bölgesinde, şirketimiz adına kayıtlı ve tapuda tescili olmayan arsa tahsis hakkımızı, başka bir şirkete belli bir bedel karşılığında devredeceğiz. Bu devir işlemi için KDV hesaplamamız gerekiyor mu? Aytuğ VARIŞLI Cevap: Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerinin kurulması amacıyla oluşturulan iktisadi işletmelerin, arsa ve işyeri teslimleri KDV’den müstesna tutulmuştur. Organize sanayi bölgesinde şirketiniz adına tahsis edilmiş olan arsaya ilişkin tahsis hakkınızı, bedeli karşılığında başka bir şirkete devretme işleminiz, organize sanayi bölgesi veya küçük sanayi sitesi kurma amacıyla oluşturulan iktisadi işletmelerin arsa ve işyeri teslim işlemi olmadığından, KDV istisnasından yararlanamaz. Arsa tahsis hakkınızı devretme bedeli üstünden fatura düzenleyerek yüzde 18 KDV hesaplamanız gerekiyor.
Ara vermeden sigortanız devam ederse sorun yaşamazsınız
Soru: 10 Ağustos 1967 doğumluyum. 1 Ekim 1993’te SSK’lı oldum. 2001’de limitet şirket ortağı oldum. Bağ-Kur’a geçmedim. SSK’ya prim ödemeye devam ettim. Fakat 2005’te muhasebecinin hatasından 20 günlük boşluk oluşmuş. Halen daha sigorta ödemeye devam ediyorum. İleride problem olur mu? Yaşar KURNAZ Cevap: Sizin gibi Bağ-Kur’a süresi içinde kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülükleri 1 Ekim 2008’den itibaren başlatılıyor. 1 Ekim 2008’den sonra boşluğunuz yoksa ve emekli olana kadar ara vermeden sigortalı olarak çalışırsanız sorun yaşamazsınız.
Erken emekli olmak için vergi indirim hakkı almanız gerek
Soru: 1 Ocak 1976 doğumluyum. 1 Ocak 1995’te SSK’lı oldum. Doğuştan yüzde 40 engelliyim. 4700 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? Vedat DEMİRTAŞ Cevap: Vergi indirim hakkı almanız halinde, 6 Ağustos 2003 itibarıyla sizin gibi 6 yıldan fazla, 9 yıldan az süredir sigortalı olan, vergi indirim hakkı almış 3’üncü derece engellilere tanınan 17 yıl sigorta, 3720 gün prim şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 17 yıllık sigorta sürenizi dolduracağınız 1 Ocak 2012’de emekli olabilirsiniz.
