Giriş
Soru: 1966 doğumluyum. 1990’dan beri memur olarak görev yapıyorum. 1994’te bir çocuğum oldu. Borçlanmadan faydalanabilir miyim? Sevgi ÖZLÜ
[[HAFTAYA]]
Cevap: Memurlar doğum borçlanmasından yararlanamıyor. Esasında memurun doğum borçlanmasına ihtiyacı da yok. Çünkü, memurun doğum sonrasında çalışmadığı, dolayısıyla borçlanacağı primi ödenmemiş boş günü yok. Şayet doğum yapan memur doğum sonrasında ücretsiz izin almışsa, zaten ücretsiz izin süresini de borçlanma hakkı var. Sonuç olarak, doğum borçlanması yapamazsınız. Ancak, doğumdan sonra ücretsiz izin almışsanız bu süreyi borçlanabilirsiniz.
12 Dev Adam hediyeler için vergi ödeyecek mi?
Soru: Basketbol Milli Takımımıza başarılarından dolayı çeşitli hediyeler verildi. Sporcular, aldıkları hediyeler için vergi ödeyecek mi? Ödemeyeceklerse, asgari ücretlinin dahi vergi ödediği bir ortamda milyonlarca liralık hediye alan sporcuların vergi ödememesi ne kadar adil? Ahmet
Cevap: Basketbolcularımızın, elde ettikleri başarı ile ülke tanıtımına yaptıkları katkının paha biçilmez olduğunun altını çizelim. Milyarlarca liraya yaptıramayacağımız ülke tanıtımını, başarılarıyla sağladılar. Bunun faydasını önümüzdeki dönemde göreceğiz. Keşke tüm spor branşlarında bu tür başarılar elde etsek de sporcularımıza, daha fazla hediyeler versek. Hediyeler için vergi ödenip ödenmeyeceği hususuna gelince, öncelikle verilen hediyelerin Gelir Vergisi mi, yoksa Veraset ve İntikal Vergisi konusuna mı girdiğini tespit etmek gerekiyor. Her iki vergi açısından da hediyelerin durumunu incelersek konu daha iyi anlaşılacaktır. Gelir Vergisi Kanunu’nun 29/1’inci maddesi hükmüne göre; ülkemize faydalı olan işleri ve faaliyetleri teşvik amacıyla verilen ikramiye ve mükâfatlar, Gelir Vergisi’nden müstesnadır. Bu hükme göre; basketbolcularımıza verilen prim ve ödül mahiyetindeki hediyeler Gelir Vergisi’ne tabi tutulmayacak. İvazsız (karşılıksız) intikaller Veraset ve İntikal Vergisi’nin konusuna girer. Durduk yerde bir kişi başka bir kişiye bedelsiz bir mal veya para verdiğinde, ortada ivazsız bir intikal söz konusu olduğundan, mal veya parayı alan kişinin Veraset ve İntikal Vergisi ödemesi gerekir. Basketbolcularımıza verilen hediyeler durduk yerde verilmediğinden, Veraset ve İntikal Vergisi ödenmesi de gerekmiyor. Hediyeler bir başarı karşılığında verildi. Ortada ivazsız bir intikal olmayıp, tam tersine şarta (başarı şartına) bağlı bir intikal var. Son 5 saniyede atılan top potaya girmeseydi, daireleri alamayacaklardı. Galibiyeti getiren basketi attılar. Başarı şartı gerçekleşti. Hediyelerini aldılar. Ortada Veraset Vergisi’ni doğuran bir olay yok.
Geçmiş yıllarda kullanılan izinler için bugün yol izni alınamaz
Soru: Yıllık ücretli izinlerimi 4.5 yıldan beri yol izni almadan kullandım. Yol izni alınabildiğini yeni öğrendim. 5 yıllık izin sürelerim için yol izni alabilir miyim? Vahit ERDOĞMUŞ
Cevap: Yıllık izinlerini işyerinin kurulu olduğu yer dışında kullanacağını belgeleyenlere, talepleri halinde işverence 4 güne kadar yol izni verilir. Geçmiş 5 yılda kullandığınız yıllık izinlerinizde yol izni talep etmediğinizden, işveren de yol izni vermemiş. Bugün geçmişte kullandığınız yıllık izinler için yol izni almanız mümkün değil.
11 yıl sigortasız çalışmanız için hizmet tespit davası açmanız gerek
Soru: 2000 yılında işe başladım. 11 yıl sigortasız çalıştım. 1 yıl önce sigorta müfettişleri tarafından yapılan kontrollerde yakalandık. Ceza geldi. Bir günlük sigorta girişimi yapıp tekrar çıkış gösterdiler. Şimdi ne yapmalıyım? Erhan KARABULUT
Cevap: 11 yıllık sigortasız çalıştırıldığınızı mahkemede belge ve şahitlerle ispat edebiliyorsanız, iş mahkemesine hizmet tespit davası açarak, sigorta sürelerinizi mahkeme yoluyla kazanabilirsiniz.
Emekli Sandığı sigortalı çalışan kız çocuğuna yetim aylığı bağlar
Soru: 18 yıldır SSK’lıyım. Eşimden ayrıldım. Babamı kaybettim. Babam Emekli Sandığı’ndan emekliydi. Etrafımdaki insanlar babamdan bana dul maaşı bağlanacağını ısrarla söylüyor. Bense SSK’lı olarak hali hazırda çalıştığım için, bunun mümkün olamayacağını düşünüyorum. Hangimiz doğru biliyoruz? Sema ÖZTAŞ
Cevap: Dul-yetim aylığı bağlanması hususu zaman zaman uzmanların dahi karıştırdığı bir konudur. Babanız Emekli Sandığı emeklisi olduğundan şanslısınız. Çünkü, Emekli Sandığı bekâr, evlenmiş olsa da boşanan veya dul kalan kız çocuğuna, sigortalı veya Bağ-Kur’lu çalışsa dahi yetim aylığı bağlıyor. Emekli Sandığı sadece Emekli Sandığı iştirakçisi olan veya Emekli Sandığı’ndan emekli aylığı alan kız çocuğuna aylık bağlamıyor. Oysa, SSK ve Bağ-Kur hangi kuruma tabi olursa olsun sigortalı çalışan kız çocuğa yetim aylığı bağlamaz. Yetim aylığı bağlatabilirsiniz.
Yüzde 60 işgücü kaybınız varsa malulen emekli olabilirsiniz
Soru: 4149 gün primim var. Malulen ne zaman emekli olabilirim? Bilal İMAY
Cevap: 10 yıl sigorta, 1800 gün prim ve en az yüzde 60 işgücü kaybı olanlar malulen emekli olabiliyor. Süre ve prim ödemeniz yeterli. En az yüzde 60 oranında işgücü kaybı raporu alır ve bu rapor Sosyal Güvenlik Kurumu’nun Sağlık Kurulu’nca onaylanırsa malulen emekli olabilirsiniz.
Her yıl için son ücretin brüt tutarı kadar kıdem tazminatı ödenir
Soru: Askeri ücret üzerinden sigortası yatan bir işçinin işten çıkarılması sonucunda resmi olarak her yıl için ne kadar ihbar ve kıdem tazminatı alma hakkı vardır? Ercan MARANGOZ
Cevap: Asgari ücretle çalışan biri, işine son verilmesi durumunda, çalıştığı her yıl için en son aldığı ücret tutarında kıdem tazminatı alır. Örneğin, asgari ücretle 10 yıl çalışan ve 1 Eylül 2010’da işine son verilen birine ödenecek kıdem tazminatının tutarı 7605 liradır. İhbar tazminatı tutarı çalışma süresine göre değişir. Örneğin, üç yıldan fazla çalışma süresi olan birinin işine son verildiğinde 8 haftalık ücreti tutarında ihbar tazminatı ödenmesi gerekir.
