Muayenehane herkesin hakkı

Gülşah KARADAĞ

Hükümet 30 Ocak’ta yasalaşan ‘Tam Gün Yasası’ ile devlet hastaneleri ve üniversitelerde çalışan doktorların özel sektörde iş yapmasına ya da muayenehane acmasına engel getirmişti. Doktorlar 31 Temmuz itibarıyla ya kamuyu ya özel sektörü ya da muayenehanelerini tercih edecekti.

CHP, yasayı Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne götürdü. Tam gün çalışmaya kabul eden Anayasa Mahkemesi, 8 saatlik mesaiden sonra doktorların istediği işi yapabileceğine karar verdi.

Yorumlar farklı farklı

Kamudaki doktorlar, kendi muayenehanelerinde ya da özel hastanede çalışma engelinin kalktığını düşünürken, Sağlık Bakanı Recep Akdağ, “İptal kararı öğretim üyesi doktorlar için geçerli.

Memur yasasına bağlı doktorlar 30 Temmuz’a kadar özel sektörle bağlantısını kessin. Yoksa istifa etmiş sayılacaklar” dedi. Bu açıklama ortalığı karıştırdı. Türk Tabipler Birliği (TTB) dün bakanın yanlış bilgilendirmede bulunduğunu, kamudaki doktorların özel çalışmayı sürdüreceğini bildirdi.

CHP tamamını götürdü

Akdağ’ın açıklamaları üzerine bazı yayın organlarında, CHP’nin Tam Gün’ün Yükseköğretim Yasası ile ilgili bölümlerini Anayasa Mahkemesi’ne götürdüğü yönünde bilgiler yer aldı. Ancak uzmanlara göre bu doğru değil.

Tam Gün Yasası, esas olarak, 2547 Sayılı Yükseköğretim Yasası (üniversite doktorları) ve 1219 sayılı Sağlık Yasası (kamudaki tüm doktorları) üzerinde değişiklikler yapıyordu. Yani CHP her iki yasa maddesi için iptal başvurusunda bulunmuştu.

12’nci maddeye dikkat

Anayasa Mahkemesi öğretim üyelerinin, üniversite dışında iş yapmasını engelleyen maddeleri iptal etti. Ama bu arada tüm doktorları ilgilendiren 1219 sayılı yasanın 12’nci maddesinin bir ibaresini kaldırdı.

O maddede, “Tabip, diş tabibi ve uzman doktor, aşağıdaki bentlerden yalnızca birindeki sağlık kuruluşlarında mesleğini icra edebilir” deniyor ve üç ayrı bentte ‘kamu kurumları’, ‘SGK ile sözleşmeli çalışan özel kuruluşlar’ ve ‘SGK ile sözleşmesi olmayan kuruluşlar’ sayılıyordu.

Kurum ayrımı kalktı

Anayasa Mahkemesi 12’nci maddenin ‘bentlerden yalnızca birindeki’ ibaresini iptal ederek metinden çıkardı. POSTA Gazetesi yazarı Ekrem Sarısu, konuyu şöyle değerlendirdi: “Böylelikle 12’nci madde ‘Tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzman olanlar, aşağıdaki sağlık kuruluşlarında mesleklerini icra edebilir’ şeklinde değişmiş oldu. Bu, doktorların her üç bentteki kurumlarda aynı anda çalışacağı anlamına gelir. Bu madde, 1219 sayılı yasada olduğu için öğretim üyelerini değil tüm doktorları kapsar.”

İşte herkesi ilgilendiren madde

1928’den bu yana yürürlükte olan 1219 Sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Yasa’nın (Sağlık alanındaki mesekler) 12’nci maddesi, hükümet tarafından şöyle değiştirildi: “Tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar, aşağıdaki bentlerden yalnızca birindeki sağlık kurum ve kuruluşlarında mesleklerini icra edebilir: a) Kamu kurum ve kuruluşları. b) Sosyal Güvenlik Kurumu ve kamu kurumları ile sözleşmeli çalışan özel sağlık kurum ve kuruluşları, Sosyal Güvenlik Kurumu ve kamu kurumları ile sözleşmeli çalışan vakıf üniversiteleri. c) Sosyal Güvenlik Kurumu ve kamu kurumları ile sözleşmesi bulunmayan özel sağlık kurum ve kuruluşları, Sosyal Güvenlik Kurumu ve kamu kurumları ile sözleşmesi bulunmayan vakıf üniversiteleri, serbest meslek icrası. Anayasa Mahkemesi, bu maddedeki değişikliğin ‘bentlerden yalnızca birindeki’ ibaresini metinden çıkardı.

Yasada yeri yok

Türk Tabipleri Birliği Genel Sekreteri Prof. Dr. Feride Aksu Tanık, iptal kararının ardından hiçbir hekimin muayenehanesini kapatmaya veya ikinci görevinden ayrılmaya zorlanamayacağını savundu.

Sağlık Bakanı Recep Akdağ’ın, mahkeme kararını ısrarla yanlış yorumladığını ifade eden Tanık, şöyle dedi: “Kamuda çalışan hekimlerin 8 saatlik mesai sonrası özel işinde kısmi zamanlı çalışmasını yasaklayan düzenlemenin hangi yasa metninde yer aldığı, iddia sahipleri tarafından açıklanamıyor. 657 sayılı yasada da böyle bir ifade yok.”

Ceza gelirse dava açacaklar

Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi Başkanı Eriş Bilaloğlu, “Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararının ardından, herhangi bir meslektaşımıza, dışarıdaki çalışması nedeniyle disiplin işlemi yapılırsa, hukuksal olarak bunun sorumluluğunu alıp gerekli faaliyeti yürüteceğiz. Biz bir sıkıntı çıkmamasını arzu ediyoruz” dedi.

Gerekçeli kararı beklemek gerek

Anayasa Mahkemesi’nin kararına bakıldığında, kamudaki doktorların özel sektörde çalışmaya devam edebileceği sonucu çıkıyor. Ancak Anayasa profesörü Necmi Yüzbaşıoğlu, iptal kararını yorumlamadan önce, tarafların mutlaka Anayasa Mahkemesi’nin gerekçeli kararını beklemesi gerektiğini belirtti. “Doktorlara getirilen kamuda tam zamanlı çalışma zorunluluğu iptal edilmiş değil. Dolayısıyla Anayasa Mahkemesi, gerekçeli kararında çok farklı yorumlarda bulunabilir” diye konuştu.