Sağlık Nasılsa uzar diye beklemeyin

Nasılsa uzar diye beklemeyin

Paylaş
Nasılsa uzar diye beklemeyin

Ergenlikten sonra uzama şansı sona erdiği için kısa boylu çocukları olan ailelerin doktora başvurmakta gecikmemesi gerekiyor

HAZIRLAYAN: Özgür Gökmen ÇELENK
İstanbul Tıp Fakültesi’nde Büyüme-Gelişme ve Pediatrik Endokrinoloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hülya Günöz anlattı.

Ergenlikte ne kadar uzama normaldir?

Prof. Dr. Hülya Günöz:
Ergenlik belirtilerinin başladığı dönemde yılda 5 santim uzama yeterli değil. Ergenlikte kızlar 15-20 santim, erkekler 25-30 santim uzar. Bu dönemde uzamaya çok dikkat etmek lazım.

Çünkü ergenlik çocuğun artık son uzama periyodudur. Ondan sonra büyüme kıkırdakları kapanacak, büyüme tamamlanacaktır. Çocukları kısa kalmış ailelerde genellikle şunu gözlemliyoruz:

Bu aileler doktora başvurmak yerine, nasılsa uzayacak diye ergenlik dönemini bekliyor. Sonra bir bakıyorlar ki, çocuk ergenliğini tamamlamış ama hala beklenen hızda büyümemiş. İşte tam bu noktada aileler doktor arayışına giriyor. Maalesef doktora gittiklerinde de artık çok geç kaldıklarını fark ediyorlar.

Özellikle kız çocukları olan anneler çok dikkatli olmalı. Kız çocukları, ergenlik başladığında yani memeleri tomurcuklanmaya başladıkları anda hızlı büyür. Bu dönemi geçirdikten sonra artık ikinci bir hızlanma periyodu olmaz.

Adet döneminden sonra büyüme durur mu?

Prof. Dr. Hülya Günöz:
Durma demeyelim ama adet dönemi artık büyümenin sonuna yaklaşıldığında dair bir alarmdır. Yapılan birçok çalışmaya göre, adetin başlamasıyla beraber çocukların ortalama uzaması 4-6 santimetre arasında değişiyor. Ama boyu 3 santimle duran çocuklar da var.

Boy uzaması kaç yaşına kadar devam ediyor?

Prof. Dr. Hülya Günöz:
Uzama tamamen çocuğun bulunduğu ergenlik gelişimiyle ilgili. 10-10.5 yaşında adet gören bir kız çocuğunun büyümesi 13 yaşında durur artık.
Ondan sonra 1 santim bile uzamaz. Ama mesela, 13 yaşında ergenlik belirtileri yeni başlayan, 15 yaşında da adet gören bir çocuk 17-18 yaşına kadar uzamasını sürdürür.

Erkek çocuk için de kriterimiz, sakal tıraşına başlamış olması. Sakal tıraşından sonra artık 1-2 santim ya uzar ya uzamaz.

Ergenlik gecikmesi boy kısalığına yol açabilir mi?

Prof. Dr. Hülya Günöz:
Evet. Erkek çocuklarda 14 yaşına kadar testislerin büyümemesi, kızlarda ise 13 yaşına kadar memelerin büyümemesi ergenliğin gecikmesi olarak tanımlanır.
Bu çocuklarda en büyük sorun boy kısalığı olarak karşımıza çıkıyor. Gecikmiş ergenliğin nedeni araştırılmalı ve buna göre tedavi düzenlenmeli.

Ailelere önerileriniz var mı?

Prof. Dr. Hülya Günöz:


İdeal bir takip için en az iki ölçüm yapıp bir yıllık büyüme hızına bakın.
Yaşıtlarına göre karşılaştırma yapın.
Kıyafetlerinin ve ayakkabılarının küçülüp küçülmediğini izleyin.
Evde, duvarda oluşturulan basit bir boy çizelgesi ile büyümeyi takip edin.
Büyümeyle ilgili herhangi bir şüphe oluşması halinde mutlaka doktora başvurun.
Doktorun önerdiği tedaviden korkmayın.

2

Haberin Devamı