New York'ta çılgınlıklar üzerine...

Şu sıralar sanata, sanatçının dünyasına ilgi duyan ve New York’a giden herkes dünyaca ünlü modern sanatlar müzesi MOMA’da 31 Mayıs’a kadar süren Marina Abramovic’in resrospektif sergisinde alıyor soluğu. Çünkü Marina Abramovic her an ölebilir! Ben de New York’a gider gitmez MOMA’daki bu sergiyi programıma aldım, gittim gördüm...

Marina Abramovic 64 yaşında Yugoslav bir performans sanatçısı. Çalışmalarında, zihnini ve bedenini ölene kadar zorlayan deneyler yapıyor. Her seferinde ‘tam ölecekken’ kurtarılıyor. Moma’da Marina Abramovic’in bugüne kadar yaptığı en ses getiren performanslar video, fotoğraf gibi malzemelerle gösteriliyor.

Örneğin, sergilenen videoların bir tanesinde Marina ve 20 yıl birlikte olduğu sevgilisi Ulay (Uwe Laysiepen) dudakları birbirlerine yapışıkken sırayla birbirlerinin ciğerlerindeki havayı içlerine çekiyorlar. Vücutlarına taze oksijen girmediği için 17 dakika sonra ikisi de karbondan başka bir şey çekemeyince fenalaşıyor. Bir diğerinde Marina vücudunun çeşitli yerlerini kestikten sonra buz kütlelerine yatarak vücudunu donduruyor. Başka bir deneyde ise önce kaslarının kontrolünü kaybettiren ilaçlar içip kasılmalarını videoya kaydetmiş, sonra kas gevşetici ilaçlar içip hafıza kaybı yaşamış. 8 saat sonra hafızası yerine gelince yaşadıklarını yazmış. Serginin bir kısmında ise Marina ile Ulay’ın önceki preformanslarının başka sanatçılar tarafından tekrar edilişi var. Bu bölüme aralarında 20 santim mesafe ile birbirine dönük olan çıplak iki kadının ortasından geçerek giriliyor.

Aynı denemeyi Marina ve Ulay daha kısa mesafeyle 1997 yılında Bolonya Modern Sanatlar Galerisinin kapısında açılış günü yapmış. Sonunda polis aracılığıyla galeriden uzaklaştırılmışlar. Burada saçlarından birbirine bağlanmış halde kıpırdamadan oturan veya üzerinde iskeletle çırılçıplak yatan sanatçılar var. Hepsi hipnoz halinde hareketsiz duruyorlar. Bu serginin ilgi gören bir diğer bölümü de Marina Abramovic’in MOMA’yı ziyaret eden gönüllülerle gerçekleştirdiği canlı performans. Abramovic bir sandalyede oturuyor ve gönüllü kişi karşısına oturup ‘pes edene kadar’ sessiz ve hareketsiz bir biçimde Marina ile göz kontağı kuruyor. Marina tüm gün boyunca aynı yerde otururken sadece sandalyedeki gönüllülerin değişmesi esnasında yerinden kalkmadan hareket edebiliyor...

Ben sergiyi gezerken genç bir kız dikkatimi çekti. Bu kız, sergide, üzerinde iskeletle yatan adamla bakışarak benim gezdiğim 2 saat boyunca öylece, kıpırdamadan duruyordu. MOMA’dan çıkmadan önce salona geri gidip kızı hâlâ aynı yerde görünce görevlilere kızı sordum; sanatçılardan birisi değilmiş. “Sabah, müzeyi açtığımızda geldi. O saatten beri burada duruyor. Kendisiyle konuşmaya çalıştık, cevap veya tepki alamadık. Kapanış saatine kadar bekleyeceğiz. Sanatçı performansını bitirince de gitmezse ziyaretçiyle güvenlik ilgilenecek” dediler...

Köpekler için oyuncak ‘sevgili’ yapmışlar

Amerika tüketim toplumudur derler ya... Sanırım gerçekten öyle. Köpeklerini taşımak için yüzlerce dolar vererek satın aldıkları çantaları bile eleştiriliyor. Oysa iş artık daha da ileri gitmiş. 5th Avenue (Beşinci Cadde) üzerindeki bir mağazada köpeklerin cinsel tatmini için yapılmış bir oyuncak gördüm! “Yok artık, bu kadar da olur mu” demeyin! Köpek şeklinde yapılmış bu plastik oyuncağın adı ‘Sıcak Köpek’ yanında da ‘köpekler için aşk bebeği’ yazıyor ve 650 dolara satılıyor. Amerikalılar’ın yüzde sekseninin en az bir köpeği olduğunu söylersem bu oyuncağın satıp satmadığını da anlarsınız değil mi? Mağaza çalışanlarına sordum: Çok satıyormuş!