'Okul kıyafeti' sektörü dertli

Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Cem Negrin, okullara kıyafet serbestliği getirilmesiyle ilgili, "Okul kıyafeti üreten veya satan firmalar işçi kıyafeti veya çocuk kıyafeti üretimine yönelebilirler ama 15 milyon adet okul kıyafetini de kaydırmak çok zor" dedi.

Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda, belirli koşullarda öğrencilerin kılık kıyafetlerinin serbest olmasına ilişkin yönetmeliğinin etkilerini AA muhabirine değerlendiren Negrin, sadece okul kıyafeti üzerinden geçimini sağlayan çok sayıda insanın mağdur olduğunu savundu.

Negrin, "okul kıyafeti üreten veya satan firmaların işçi veya çocuk kıyafeti üretimine yönelebileceklerini buna karşın piyasadaki 15 milyon okul kıyafetini de kaydırmanın çok zor olduğunu" kaydetti.

Okul kıyafetlerinin çocukların giyeceği diğer kıyafetlerden de çok daha ucuz olduğunu belirten Negrin, öğrencilerin günlük kıyafetlerle okula gideceklerini, ailelerin bütçelerinde giyime ayırdıkları payları artırması gerekeceğini vurguladı.

-Esnaf kaygılı-

Bu arada okul kıyafetleri satarak geçimini sağlayan esnaf da yönetmeliğin kendilerini olumsuz etkilediğini belirterek, birkaç yıl geçiş süreci tanınması gerektiğini savundu.

Ankara’daki Çıkrıkçılar yokuşunda okul kıyafetleri satan bir mağazanın sahibi Kemal Ünal, yönetmeliğin esnafı iş bıraktırma düzeyine getireceğini iddia ederek, "O kadar mal alıyorsun, para bağlıyorsun. Her şeyin okula yönelik, şu an her şey ekside. Elindeki malı çöpe mi atacaksın, yakacak mısın?" diye sordu.

Mağazasındaki malların önemli bir çoğunluğunun okul kıyafetlerinden oluştuğuna dikkati çeken Ünal, elde kalan malların toplam değerinin 1 milyon liraya yakın olduğunu öne sürdü.

Ünal, esnafın yeni duruma alışması ve ellerindeki stokları eritmesi için 4-5 yıl geçmesi gerektiğini söyledi.

Aynı bölgede okul kıyafeti satan bir başka esnaf Ömer Yıldırım da elinde 2 milyon liralık mal kaldığını belirterek, ürünleri ne yapacağını bilemediğini kaydetti.

"Bu malları artık 5 paraya satamayız, batarız" diyen Yıldırım, yönetmeliğin birkaç yıl sonra yürürlüğe girmesi gerektiğini ifade etti.

Üretici firmaların da bu konuda sıkıntı çektiğini anlatan Yıldırım, tek tip kıyafet uygulamasının kalkmasının aileleri de mağdur edeceğini, çocukların her gün yeni bir kıyafet giymek istemeleri nedeniyle ailelerin çocukların isteklerini karşılamakta zorlanacaklarını sözlerine ekledi.

Esnafın bir kısmı yönetmeliğin kendilerini mağdur ettiğini düşünse de uygulamanın iyi olduğunu düşünenler de bulunuyor.

Anafartalar Çarşısı’nda okul kıyafetleri satan bir esnaf, uygulamadan memnun olduğunu belirterek, "Her yıl 15 gün sadece okul kıyafetleri satmaktansa bu şekilde vatandaş çocuğun kıyafeti eskidikçe bize gelir. Böylece daha fazla çeşit ürün satma imkanımız olur" dedi.

-"Önceden bilinseydi, frene basılırdı"-

Okul kıyafeti satan bir giyim firmasının yetkilisi de, okul kıyafeti takımlarının 80 ile 120 lira arasında değiştiğini bildirdi.

Bu sektörde büyük ölçekli firmaların öğretim yılının başında aylık okul kıyafeti satışının 2,5 milyon lirayı bulduğunu belirten yetkili, okul kıyafeti üreticileri ve satıcılarının şokta olduğunu ifade etti.

Bu sektörde, büyük işletmelerin yanı sıra, atölyelerin, kumaşçıların da faaliyet gösterdiğine dikkati çeken yetkili "Zincir tamamen kırılır" dedi.

Okul sezonunda kendi mağazalarının reyonunda 80 işçi çalıştırdıklarını dile getiren mağaza yetkilisi, bu 80 kişinin içerisinde yarı zamanlı çalışan üniversiteli gençler de olduğunu söyledi.

Firma yetkilisi, çıkan yeni yönetmelikle beraber ürünlerini "tek fiyat" olarak satmaya başlayacağını belirterek, şöyle konuştu:

"Önceden bilinseydi, ’2015’te biz bu işi serbest kılacağız’ deselerdi, herkes ona göre ayağını gazdan çeker frene basardı. Bir esnaf ağabeyimizin elinde 150 bin parça mal kaldı. 20 liradan çarpın 3 milyon lira para yapar. Bir arkadaşımız arabasını evini okul kıyafeti yapmak için sattı. Bu adamın ne günahı vardı? Bu işte bir usulsüzlük yok. Bir ahlaksızlık yok. Biz burada para kazanmak için mücadele ediyoruz. Büyük esnaf,küçük esnaf titriyor. Adamın elinde 1,5 milyon metre kumaş var. Bu kareli kumaşı hiç bir şekilde değerlendiremeyecek. Olan bize oldu."

Merve Özlem Çakır / Erdal Çelikel - AA