Giriş
Soru: Ulusal bir firmanın distribütörlüğünü yapıyoruz. Firma tarafından kullanılması şart koşulan bilgisayar programı, her yönüyle işimizi aksatıyor. Bu sistem yüzünden her gün sorun yaşıyoruz. Carilerimiz güvenilir değil. Faturalarımız hatalı ve piyasadaki itibarımız günden güne zedeleniyor. Bunun yanı sıra resmi kurumlara bilhassa Maliye’ye verdiğimiz raporlar da hatalı oluyor. Firmanın bize tek söylediği şey, bunu kaldırmamızın imkanı yok, iş bununla yürüyecek, bu şekilde ya devam edin ya da bırakın. Sonuçta belli bir yatırım yaptık ve 20 aile bu işten geçimini sağlıyor. Bizim firmaya karşı, işimizi devam ettirmek suretiyle ne gibi bir yaptırım gücümüz vardır? Hangi haklara sahibiz? İleride Maliye tarafından yanlış beyanlar verdiğimiz için cezalandırılmamız söz konusu olduğunda firma bu cezadan mesul olur mu? Sıtkı ÇAKIR Cevap: Özel anlaşmalar vergi kanunlarını bağlamaz. Bu açıdan ileride bir vergi incelemesi sonucu sorunuzda belirttiğiniz hususlardan dolayı bulunacak matrah farkı sonucu, vergi ve vergi cezasına maruz kalırsanız, ki bu her an mümkün, vergi idaresi bayilik sözleşmenizi dikkate almaz ve söz konusu vergi ve cezayı sizden alır. Şayet bayilik sözleşmenizde söz konusu programı kullanmaktan dolayı maruz kalacağınız vergi ve cezayı distribütörlüğünü yaptığınız firmanın ödeyeceğine dair bir hüküm varsa, ki olmadığını tahmin ediyoruz, ödediğiniz tutarı firmadan talep edebilirsiniz. Daha fazla riske girmeden, vergi yasalarına göre problem yaşamayacağınız bir program kullanmanızda yarar var. Tespit davası açarak, firmanın kullanmanızı önerdiği programın vergi yasaları açısından eksik ve yanlış taraflarını tespit ettirin. Mahkemeden alacağınız ilam ile firmaya başvurarak programlarının taşıdığı vergisel risklerden dolayı programlarını kullanmayacağınızı bildirin. Bu durumda sırf önerdikleri programı kullanmadığınız gerekçesiyle bayilik sözleşmenizi iptal edemezler. Şayet ederlerse, elinizdeki mahkeme kararı ile dava açarak hem maruz kaldığınız zararları hem de mahrum kaldığınız kârları yargı yoluyla almaya çalışabilirsiniz.
Askerliğinizi borçlanıp borçlanmamak yaşınıza da bağlı
Soru: 25 Haziran 1981’de SSK’lı oldum. 4100 gün prim ödedim. Askerliğimi 1985-1986 yıllarında yaptım. Askerlik süremi borçlansam ne zaman emekli olurum? Ramazan GÖKSU Cevap: 25 yıl sigorta, 5075 gün prim ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi ve askerlik sürenizi bildirmediğinizden sorunuza net cevap veremiyoruz. 46 yaşınızı dolduruyorsanız veya doldurmanıza 1- 1.5 yıl varsa, askerlik sürenizi (18 ay kabul edilmiştir) borçlanıp, 435 gün de prim ödeyerek, toplam ödemenizi 5075 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 46 yaşınızı doldurmanıza 2.5 yıldan fazla süre varsa, askerlik sürenizi borçlanmanıza gerek yok. 975 gün daha prim ödeyerek, ödemenizi 5075 güne tamamlamanız şartıyla, 46 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Prim ödemeseniz de 50 yaşında emekli olabilirsiniz
Soru: 1 Mayıs 1967 doğumluyum. 20 Temmuz 1987’de SSK’lı oldum. 7375 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? Prim ödememe gerek var mı? Elif Gül IŞIKSEREN Cevap: 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 1 Mayıs 2017’de emekli olabilirsiniz.
Eşiniz yaş şartını 51’den 50’ye düşürebilir
Soru: Eşim 4 Nisan 1965 doğumlu. 1 Ekim 1988’den beri esnaf Bağ-Kur’lu. 21 yıl 10 ay prim ödemesi var. Askerliğini borçlanırsa ne zaman emekli olabilir? Dürdane NAMAL Cevap: Eşiniz 25 tam yıl prim ve 51 yaş şartlarına tabi. 1 Ekim 2013’e kadar ara vermeden prim ödeyerek ödemesini 25 tam yıla tamamlaması şartıyla, 4 Nisan 2016’da emekli olabilir. Eşinizin askerlik yaptığı tarihi ve askerlik süresini bildirmemişsiniz. Sorunuzu eşinizin sigorta başlangıç tarihinden önce 18 ay askerlik yaptığı varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Eşiniz askerlik süresini borçlanması halinde, 25 yıl prim ve 50 yaş şartlarına tabi olur. 1 Şubat 2012’ye kadar ara vermeden prim ödeyerek ödemesini 25 tam yıla tamamlaması şartıyla, 4 Nisan 2015’te emekli olabilir.
160 gün askerlik borçlanmasıyla bir yıl erken emekli olabilirsiniz
Soru: 28 Temmuz 1966 doğumluyum. 1996-1988 yılları içinde askerliğimi tamamladım. 1 Kasım 1988’de SSK’lı oldum. 5298 gün prim ödedim. 2 yıl 9 ay 11 gün Bağ-Kur’a prim ödedim. Bağ-Kur hizmet süremi SSK’ya devrettim. Ne zaman emekli olabilirim? Mutlu ERTOREN Cevap: 25 yıl sigorta, 5450 gün prim ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Bağ-Kur ile birlikte prim şartını yerine getirdiğinizden, bundan sonra prim ödemeseniz de 51 yaşınızı dolduracağınız 28 Temmuz 2017’de emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınız askerlik sürenizin 160 gününü borçlanmanız halinde, 50 yaşınızı dolduracağınız 28 Temmuz 2016’da emekli olmanız da mümkün.
Eşiniz 30 ay sonra şirket ortaklığından çıkıp sigortalı işe başlamalı
Soru: Eşim 1 Şubat 1965 doğumlu. 10 Ekim 1997’de 1 ay sigortalı çalışmasını müteakip kesintisiz Ekim 2008’e kadar isteğe bağlı sigorta primi ödedi. Ekim 2008’den beri şirket ortağı olarak Bağ-Kur primi ödüyoruz. 1260 gün sonunda SSK’dan emekli olması için SSK’lı bir işe başlayacak. Ne zaman emekli olabilir? Kadir ÖZ Cevap: Eşiniz SSK’da 20 yıl sigorta, 5975 gün prim ve 54 yaş şartlarına tabi. 1365 gün daha prim ödeyerek, 4610 gün olan prim ödemesini 5975 güne tamamlaması şartıyla, 54 yaşını dolduracağı 1 Şubat 2019’da emekli olabilir. Bu şartlarda emekli olabilmesi için eşiniz, 1 Ağustos 2010’dan itibaren Bağ-Kur’a 30 ay (600 gün) daha prim ödedikten sonra, şirket ortaklığından çıkıp, Bağ-Kur’u kapattıktan sonra kalan 775 gün prim eksiğini sigortalı bir işte çalışarak ödemeli.
6 yıllık hizmeti olanın izin hakkı 20 gündür
Soru: 6 yıldan beri bir şirkette çalışıyorum. Ücretli yıllık izin hakkım kaç gündür? ŞAHESTE Cevap: 5 yıldan fazla, 15 yıldan az çalışma süresi olanların 20 gün yıllık izin hakları vardır. 20 gün ücretli yıllık izin kullanabilirsiniz.
