Paralar sınava akıyor

Türkiye’de bu yıl, üniversiteden memuriyete, ehliyet almaktan yüksek lisansa kadar her alanda kendini sınavla kanıtlamak zorunda olan 9.9 milyon kişi katılacak. Kazanmak için dershaneye gidilecek, ders alınacak, başvuru masrafı yapılacak. Sınav ekonomisine 4.2 milyar lirayı aşkın kaynak yaratılacak.

9.9 milyon kişinin derdi

Türkiye’de yediden yetmişe herkes sınav heyecanı ve korkusu yaşıyor. Bu yıl Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM), Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ve İçişleri Bakanlığı’nın sınavlarına 9.9 milyon kişinin girmesi bekleniyor. En büyük 5 sınav, ÖSS’nin yerine getirilen Yükseköğretime Geçiş/Lisans Yerleştirme Sınavı (YGS/LYS), Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS), Seviye Belirleme Sınavı (SBS), ehliyet ve özel güvenlik sınavından oluşuyor. Bu 5 sınava 4 milyar 224 milyon lira harcanması öngörülüyor.

Adayların sayısı artıyor

İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası’nın (İSMMMO) ‘Hayatımız Sınav’ raporuna göre, ÖSYM’nin yapacağı sınavlara 5 milyon, MEB’in sınavlarına 4.7 milyon adayın gireceği tahmin ediliyor. İçişleri Bakanlığı’nın yapacağı özel güvenlik sınavına ise bu yıl 200 bin kişinin girmesi bekleniyor. Bu da 2010 yılında, Türkiye’de yaşayan her yedi kişiden birinin sınava gireceğini gösteriyor. Sınavlara giren aday sayısı arttıkça, Türkiye’de sınav ekonomisi de büyüyor.

Ehliyete 640 milyon lira

Sınava hazırlanan adaylar dershaneye gidiyor, özel derse başvuruyor, kitaplar alıyor ve elbette her sınav için bir başvuru ücreti ödüyor. Üniversiteye girmek için dershanelere 1.5 milyar, kayıt dışı dershanelere 45 milyon, özel derse 300 milyon, kitaplara 200 milyon lira harcanıyor. ÖSYM, sadece üniversite sınavından 50 milyon liraya yakın başvuru geliri topluyor. Sürücü kursları ve harçlarına yapılan harcama yıllık 640 milyon lirayı buluyor. Özel güvenlik sınavına 110 milyon lira yatırılıyor.

Ehliyet almanın maliyeti 800 lira

B sınıfı ehliyet için teorik ve direksiyon dersinin ücreti 360-450 lira arasında değişiyor. Ancak sürücü belgesi almak isteyen bir adayın, ortalama bin lirayı gözden çıkarması gerekiyor. Aday iki yazılı sınav ve direksiyon sınavı için 40 lira harç yatırıyor. Sınavların tümünü bir kerede kazanan adayın, ehliyet belgesi almak için en az 300 lira harç ödemesi gerekiyor.

En masraflısı üniversite

Sınav ekonomisinin lokomotifini üniversite giriş sınavları oluşturuyor. Son yıllarda ortalama 1.5 milyon aday üniversite sınavına giriyor. Bu adayların birçoğu ülke çapında bulunan 4 bin 170 dershaneden birine gidiyor. Büyük şehirde dershaneye giden bir öğrencinin, yılda ortalama 2 bin ile 4 bin arasında ücret ödemesi gerekiyor. Dershanelere yapılan harcamanın tutarı yıllık 1.5 milyar lirayı buluyor.

Devamı 2. sayfada...

ÖSYM zenginleşiyor

Türkiye’de memur sınavlarından üniversiteye, tıpta uzmanlıktan Türk Silahlı Kuvvetleri’ne girişe kadar birçok farklı sınavı ÖSYM yapıyor. ÖSYM’ye 2007’de yaklaşık 2.4 milyon, 2008’de 4.8 milyon, 2009’da 2.5 milyon kişi başvurdu. ÖSYM 2007’de 163.7 milyon lira, 2008’de 245.3 milyon lira gelir elde etti. Aradaki fark, 1 milyonu aşkın kişinin girdiği ‘Ön lisans ve Ortaöğretim KPSS’ sınavının iki yılda bir yapılmasından kaynaklanıyor. 2009’da ÖSYM gelirinin 180’lere düşmesi, bu yıl 250 milyonun üzerine çıkması bekleniyor.

Kayıt dışı dershaneler

Ruhsatlı çalışan dershanelerin oluşturdukları sınav ekonomisinin dışında bir de kayıt dışı çalışan kurumlar bulunuyor. Kendilerini etüt merkezi, test bürosu olarak adlandıran bu butik dershanelerde 5-8’li gruplar halinde öğrenciler sınava hazırlanıyor. Sayısı 6 bine ulaşan etüt merkezlerine, 30 bin kadar öğrenci yıllık bin ile 2 bin lira ödüyor. Toplam harcama 45 milyon lirayı buluyor.

Özel güvenlik görevine ilgi büyük

Türkiye’de son yıllarda yüz binlerin ilgi gösterdiği sınavlardan biri de özel güvenlik sertifikası sınavları. Emniyet Genel Müdürlüğü, 2005-2009 yılları arasında 25 özel güvenlik sınavı yaptı. Adayların önce, Türkiye’deki 604 özel güvenlik eğitim kurumunun birinden eğitim alması gerekiyor. 2009 rakamları henüz açıklanmasa da, 2008 sonuna kadar yapılan özel güvenlik sınavlarına 689 bin 861 kişi girerken bunların yüzde 68.05’i yani 469 bin 440’ı başarılı oldu. 2007 yılı sonunda tüm özel güvenlik sınavlarına katılanların sayısının 523 bin 434 olduğu düşünüldüğünde, bir yılda özel güvenlikçi sınavına 166 bin 427 kişinin ek talebi olduğu ortaya çıkıyor.