Soruşturmayı yürüten özel yetkili Ankara Cumhuriyet Savcısı Hüseyin Görüşen, dün darbenin lideri, 7’nci Cumhurbaşkanı Kenan Evren’in ifadesini, Merkez Orduevi bünyesindeki lojmanında aldı.

1980 yılında 12 yaşında olan Görüşen, Evren’e 12 Eylül ile ilgili 12 soru yöneltti. Yaklaşık 2.5 saat süren ifade sırasında Evren’in yanında avukatı Nihat Özgün’ün yanı sıra bir de sağlık görevlisi hazır bulundu.

Avukat Özgün, sorular sırasında Evren’e hukuki destek verdi. Evren’in sorular karşısındaki tepkisinin sorulması üzerine Özgün, “Hiçbir tepki göstermedi, gayet rahat bir şekilde ifade verdi” dedi. Savcı Görüşen’in Evren’e yönelttiği bazı soru ve yanıtları şöyle:

Kan durmuyordu

Soru: Neden darbe yaptınız?

Evren: Ülke çok kötü durumdaydı, polis ikiye ayrılmış, dönemin eski Başbakanı (1980’de öldürülen Nihat Erim), generallik yapan (1992’de öldürülen Oramiral) Kemal Kayacan öldürülmüş, ülke çıkmaza düşmüştü. Çok bekledik, ama mecbur kaldık. TSK’nın İç Hizmet Kanunu’nun 35’inci maddesi gereği ülke yönetimine elkoymak zorunda kaldık. 27 Aralık 1979’da dönemin Cumhurbaşkanı’na ülkenin gidişatı hakkında bir mektup verdik. 19 ilde sıkıyönetim olmasına rağmen ülkede olaylar sonuçlanmıyordu. Kan durmuyordu. Ülke felç olmuş, iç savaşın eşiğine gelinmişti.

Soru: Pişman mısınız?

Evren: Hiç pişman değilim. Bugün olsa aynı şeyi yine yaparım. 12 Eylül 1980 öncesi ülkenin durumu şu an gözümün önüne geldiğinde tüylerim ürperiyor. Yetkim olsa, bugün aynı olaylar olsa yine yaparım.

Soru: Yurtdışı desteği oldu mu?

Evren: Hayır hiçbir yurtdışı desteği yoktu. Tamamen gelişen olaylar karşısında tek başıma verdiğim bir karar değil. Tüm kuvvet ve ordu komutanlarıyla birlikte verdiğimiz karardı. Çok bekledik yönetime el koymamak için. Ama zorunlu kaldık.

Soru: Tahsin Şahinkaya 11 Eylül günü ABD’den döndü. ABD’den izin mi almaya gitmişti?

Evren: Şahinkaya’nın seyahati NATO komutanları çerçevesinde düzenlenmiş bir ABD ziyaretiydi. Hatta gitmeden önce ‘iptal edeyim’ dedi. Ben de ‘Git, ama 11 Eylül’de dön’ emri verdim. 11 Eylül’de de geldi. İcazet alması söz konusu değildir.

Soru: 12 Eylül 1980’de terör bir günde nasıl bitti?

Evren: O siyasilerin, Süleyman Demirel’in söylevidir. 12 Eylül’de sokağa çıkma yasağı vardı. Sonra bir süre devam etti. İstihbarat birimlerine ve kaynaklarına ancak ulaşabildik. 6-7 ay sonra olaylar durulabildi. O tamamen siyasilerin ürettiği laflar.

HÜRRİYET