Bilim - Teknoloji Robotlar yaşlıların bakımını üstlenebilir mi?
Paylaş
Robotlar yaşlıların bakımını üstlenebilir mi?

Singapur'un Nanyang Teknoloji Üniversitesi'nde Medya İnovasyon Enstitüsü'nün resepsiyonisti Nadine isimli güler yüzlü bir kumral

Biraz mesafeden bakınca görüntüsünde bir gariplik yok. Ancak yaklaşınca kuşkular artabilir. Evet Nadine bir robot. Nadine otonom davranışları olan "akıllı" bir robot. Bir makine için görüntüsü ve davranışları son derece doğal. İnsanları ve onların duygularını anlayarak kendi veri tabanındaki bilgiler, yani "düşünceleri" arasında bağ kurabiliyor.

Enstitü'de Nadine'in resepsiyonist yetenekleri geliştirmeye çalışıyorlar ancak yakında Nadine büyükannenizin hemşiresi olabilir.
Robotları bakıcı ya da hemşire olarak kullanmaya yönelik araştırmalar giderek artıyor. Bunun nedenini anlamak zor değil.

Küresel nüfus yaşlanıyor ve sağlık sistemlerine daha fazla yük olmaya başlıyor. 80 yaşındaki kişilerin çoğu sadece biriyle sohbet etmek ya da onlara göz kulak olabilecek birilerini yanlarında isteyebilir. Ancak giderek daha fazla yaşlı demans gibi hastalıklara yakalanıyor. Pek çok uzman bu ihtiyaçları karşılamak için robotların kullanılabileceğini düşünüyor.


'İnsanları ve duyguları tanıyabiliyor'


Nadine'i geliştiren ekibin başında Profesör Nadia Thalmann var. Sanal insan araştırmaları üzerine yıllardır çalışan bu ekip üç yıl önce Nadine'i geliştirmiş. Nadia Thalmann, "İnsanları ve duyguları tanıma aynı zamanda da hatırlama gibi insani yetenekleri var" dedi. Thalmann, Nadine'in otomatik olarak kişiye ve duruma ayak uyduracabileceğini bu yüzden de yaşlılara bakmak için uygun olduğunu söyledi.

Robot hastanın sağlığını kontrol edebiliyor, acil durumlarda yardım çağırıyor, sohbet ediyor, öykü okuyor ya da oyunlar oynuyor. Thalmann "İnsansı robotlar asla yorulmazlar ve sıkılmazlar. Neye kendini adamışsa onu yapar" dedi.

Nadine kusursuz değil. Farklı aksanları anlamada zorlanıyor ve el koordinasyonunda sorunlar var. Thalmann'a göre robotlar 10 yıl içinde yaşlılara bakmaya başlayabilirler.

ABD teknoloji devi IBM, Teksas eyaletindeki Rice Üniversitesi'yle işbirliği içinde robot hemşire araştırmaları yürütüyor. Araştırmalarda IBM çok amaçlı yaşlı robot asistanı Mera'yı geliştirdi. Mera hastanın kalp atışlarını ve nefesini yüzüne bakarak izleyebiliyor. Ayrıca hasta düşmüşse bakıcılara bilgi verebiliyor.


İnsanlar hazır olmayabilir




IBM'in yaşlanma stratejik girişiminin küresel araştırma lideri Susann Keohane herkesin robot bir bakıcıya hazır olmadığını söylüyor. Başka uzmanlar da insansı robotların kullanılması konusunda direncin yaşandığını belirtiyor.

Gartner Araştırma Merkezi kişisel teknolojiler analisti Kanae Maita, robotların insanların anne ve babalarına bakmasına sıcak yaklaşmadıklarını vurgulıuyor. İnsansı robotlar uzak bir gelecek olsa da robot hayvanlar dünya çapında halihazırda kullanılıyor.

Japonya'da geliştirilen Paro demansın davranışsal ve psikolojik belirtilerini azaltığı gözlenen bebek bir fok. Robot foklar dokununca iletişime geçiyor ve göz temasında bulunabiliyor. Şu anda 5 bin fok robot kullanımda. Teksas Üniversitesi'nde Dr. Sandra Petersen'in ekibinin demans hastaları üstünde yürüttüğü klinik deneylerde Paro'nun depresyon, endişe ve stres belirtilerini azalttığı gözlemlenmiş. Belirtiler için önerilen ilaç kullanımı ise üçte bir oranında azalmış. Bazı vakalarda sonuçlar oldukça olumluymuş. Dr Petersen "Konuşamayan bazı hastalar yeniden konuşmaya başladı. Önce foka sonra da fok hakkında başkanlarına" diyor. Robot hayvanların olumsuz yanları da var. Tek bir Paro'nun maliyeti 5 bin dolar.

Petersen "Bence Paro post travmatik stress bozukluğunun tedavisinde, felç geçirmiş hastaların rehabilitasyonunda, ağrı yönetiminde ve palyatif bakımda rol oynayabilir. Otistik çocuklar da fokla temastan faydanabilir" diye konuşuyor.


'Yaşlılar daha da yalnızlaşır mı?'


Ancak robotların bakım için kullanılmasının başka olumsuz yanları da olabilir. Edinburgh Üniversitesi Robot Teknoloji Merkezi Direktörü Profesör Sethu Vijayakumar, insansı bakıcıların yaşlıların daha da yalnızlaşmasına neden olabileceği uyarısında bulunuyor.

Viyajakumar, "Robotlar insanları tecrit mi ediyor yoksa onlara yardım mı ediyor sorusunu sormalıyız. Robot hizmetlerinin kalitesi ve kişiselleştirilmesi sisteme yüklemek istediğiniz veri oranıyla doğrudan bağlantılı. Verileriniz daha iyi hizmet için bir para birmine dönüşebilir. Bu ilginç, ahlaki bir alış veriş. Çok hassas bir alan" diyor.

Buna karşın Viyajakumar robot teknolojisinin ileride bakım alanında kullanılmasının kaçınılmaz olduğunu da vurgulıyor.

Haberin Devamı