SADECE YAŞA BAKILMAZ

Anneannem 89 yaşında, dayım kendisini notere götürüp vekaletname almış. Böyle birinin doktor raporu olmadan vekalet vermesi yasal mı? ● Ç.Ç.
Bu konu sadece noterlerde değil tapu müdürlükleri gibi kamu kurumlarında da karşımıza problem olarak çıkıyor. Burada kural, “Reşit ve mümeyyiz olan herkesin her türlü hukuki işlemi yapması”. Reşit demek 18 yaşını ikmal etmiş, mümeyyiz demek de yaptığı her işin sebep sonucunu idrak edecek akıl sağlığına sahip demek.

Kelime karşılığı ‘temyiz kudretini haiz’dir. Bu kimseler her türlü hukuki işlemi yapar, istisnai işlemler dışında kimse onlara bu işi neden yaptığını sormaz, soramaz. Bu vasıflara haiz iki kişi tapu müdürlüğüne gidip gayrimenkul alım satımı yapar ve kendilerine neden sattın, sen de neden aldın, istersen satma veya istersen alma diye soru sorulmaz, akıl verilmez. Ancak hal ve tavırlarından yaptığı işin mahiyetini anlamayacak durumda olduğu anlaşılan kişi ile işlem yapılmaz bu halde doktor raporu istenilir.

Noterdeki davranışlarından vekaletnamenin ne olduğunu idrak edemediği, bulunduğu yerin mahiyetini anlayamadığı, adını soyadını hatırlamadığı anlaşılan kişi ile hukuki işlem yapılmaz. Zira bu durum mümeyyiz olmadığını gösterir. Aksi halde yaptığı işin mahiyetini bilen, bulunduğu yerin neresi olduğunu, gerçek amacının ne olduğunu anlayan birinden yaşı ne olursa olsun rapor istenilmez. Bazı kurumlar 65 yaşını geçenden mutlaka doktor raporu ister. Bu, onlara hakaret gibidir. Yani 65 yaşını geçenler akıl hastasıymış izlenimi verir ki bu yanlıştır. Şayet anneannenizin aklı başında, yaptığı işin önemini anlayacak durumda ise noter doğru iş yapmıştır.