Giriş
Diyabet hastaları için kışa özel 10 altın kural!
Mevsim geçişleri tüm kronik hastalıklarda olduğu gibi diyabette de önemli. Bağışıklık sistemini olumsuz etkileyen bu tür hastalıklar bazı tedbirlerin alınmasını ve dikkatli olunmasını zorunlu kılıyor
SENİM TANAY KARAKUŞ senim.tanay@posta.com.tr twitter.com/senimtanay Mevsim geçişleri tüm kronik hastalıklarda olduğu gibi diyabette de önemli. Bağışıklık sistemini olumsuz etkileyen bu tür hastalıklar bazı tedbirlerin alınmasını ve dikkatli olunmasını zorunlu kılıyor. çok küçük gibi görünen bazı ihmaller, üzücü ve içinden çıkılması zor problemlere yol açabiliyor. Sonbaharın bittiği ve kışın kapımızı çaldığı bu günlerde soğuk havalardan şeker hastalığı da bu anlamda nasibini alıyor. Acıbadem Bursa Hastanesi Endokrinoloji Uzmanı Dr. Oğuz Kaan ünal, diyabet hast
YAĞLI VE ŞERBETLİ YİYECEKLERE DİKKAT! Havaların soğumasıyla beraber sofralarda enerji veren yağlı yiyecekler ve tatlıların tüketimi artıyor. Kapalı, soğuk ve yağmurlu havalar ev dışında vakit geçirme süremizin azalmasına yol açıyor. Ayrıca günlerin daha kısa olması da hareketsizlik açısından önemli bir dezavantaj. Tüm bunlara televizyon başında geçirilen sürenin artması ve yiyecek reklamlarının olumsuz uyaranları nedeniyle atıştırmalarımızın sıklaşması da eklendiğinde, kan şekerlerimizde yükselme riski oluyor.
MEYVELER POSASIYLA TüKETİLMELİ Sağlıklı ve dengeli beslenme diyabet hastalarının olmazsa olmaz kuralı. Günde ortalama 6-8 porsiyon sebze, meyve ve salata tüketimi önemli. Basit şeker olması (fruktoz) nedeniyle meyveyi tek seferde bir porsiyondan fazla tüketmemeli. Gün içinde bölünmüş olarak 3-4 porsiyon alınabilir. Karpuz, üzüm, incir gibi şeker oranı nispeten daha yüksek olanlar tüketilirken dikkatli olunmalı. üzerine tarçın serpiştirilmiş elma, ayva ve kızılcık gibi meyveler ölçüyü kaçırmadıkça faydalı. Şekerin kana geçişini dengelemesi ve günlük lif ihtiyacımızı karşılayabilmesi açısından meyve suyu yerine meyveleri posasıyla tüketmeli.
"İLAçTA KIŞ AYARI Diyabet hastalarının kış aylarında dikkat etmesi gereken çok önemli bir kural, dolaylı da olsa ilaçlarında kış ayarı gerekebildiği. Zira kışın kilo almaya daha eğilimli olunuyor. Ayrıca enfeksiyon hastalıklarındaki artış ve buna bağlı olarak kan şekeri yüksekliği de sık karşılaşılan durumlardan. Bağışıklık sisteminin zaten zaafiyet gösterdiği bu hasta grubunda bir de kan şekeri yüksekliği, zatürre için açık bir davetiyeye dönüşebiliyor. Böyle dönemlerde en sık yapılan hatalardan biri iştahsızlık olması nedeniyle özellikle insülin yapmakta olan hastaların "şekerim düşebilir!" endişesiyle insülin dozlarını atlayıp yapmayabilmesi! Aksine böyle dönemlerde insülin ihtiyacı artabildiğinden sık şeker ö
DAHA SIK KONTROL Diyabetik hastanın düzenli olarak kendi şekerini ölçüyor olması ve gereğinde hekimine durumu bildiriyor olması son derece önemli. Kış aylarında artan riskler nedeniyle, bu konuda çok daha hassas davranılmalı.
"SIK EL YIKAMA Kış aylarında viral enfeksiyonların en sık yayılma yollarından biri elle temas. Bu nedenle elleri sık sık yıkamak önemli. Acıbadem Bursa Hastanesi Endokrinoloji Uzmanı Dr. Oğuz Kaan ünal "Diyabet hastalarının enfeksiyonlara çok daha açık olmaları nedeniyle sık el yıkamaları, mümkün olduğunca kalabalık ortamlardan uzak durmaları ve kapalı ortamları sık sık havalandırmaları önemli " diyor.
TEMPOLU YüRüYüŞ Diyabetle mücadelede düzenli ve tempolu yürüyüşün önemi büyük. Her gün mutlaka en az yarım saat yürümek gerekiyor. Kış aylarında 'hasta oluruz' endişesiyle kaçınılan yürüyüş ise 'tedbir alındığında' sanıldığının aksine faydalı. Ancak yemeğin hemen ardından değil en az bir saat sonra yürüyüş yapılmalı. Aksi halde fayda yerine kalp krizi ve mide krampları gibi birçok zarara yol açabiliyor. Soğuk hava kalp krizini tetikleyebildiğinden kalp ve astım hastalarının doktordan onay almaları gerekiyor.
D VİTAMİNİ VE çİNKO TAKVİYESİ Diyabetik hastalarda, bağışıklık sistemiyle yakın ilgisi olduğu bilinen D vitamini seviyeleri sağlıklı bireylere göre daha düşük olmaya meyilli. Kışın güneşten daha az faydalanılabildiğinden ve D vitaminini yiyeceklerden çok fazla alma şansı bulunmadığından diyabet hastalarına kış aylarında doktor önerisiyle D vitamini takviyesi yapılması özellikle menopoz döneminde oldukça önemli. Basit üst solunum yolu enfeksiyonlarında, semptomların başlaması ile birlikte ilk günden başlanan çinko takviyesi, enfeksiyon süresinin kısaltılabilmesi açısından faydalı olabiliyor.
GüNDE 2 LİTRE SIVI TüKETİMİ Yaz aylarıyla özdeşleştirilen su tüketme ihtiyacı, bir miktar daha azalmakla beraber kış aylarında da önemini koruyor. özellikle yaşla beraber sıvı alma isteği azaldığından ileri yaş diyabetik hastaların, özellikle enfeksiyon dönemlerinde yeterli sıvı tüketimini ihmal etmemeleri gerekiyor.
GRİP VE ZATüRRE AŞISI Bağışıklık sisteminde zaafiyet bulunan diyabet hastalarında grip ve zatürre normal kişilere göre çok daha ağır ve komplikasyonlu seyredebiliyor. Hatta ölümcül sonuçları olabiliyor. Bağışıklık sisteminin direncini arttırmak için grip ve zatürre aşılarının risk grubundaki kişiler sınıfında yer alan diyabet hastalarına mutlaka yapılması gerekiyor. Ayrıca doğal yollarla geçirilmediyse ve daha önce aşılanılmadıysa hepatit aşısı yapılması, riskli bölgelere seyahat öncesinde (Ortadoğu ülkeleri gibi) endemik hastalıklar açısından aşılanılması da oldukça önemli. Aşı yapılan dönemde enfeksiyon olmaması, aynı anda yapılmayacaksa aşılar arasında en az 1 hafta süre bulunması ve aynı gün yapıldığında farklı kollardan
"ARA öĞüNLER ATLANILMAMALI Kışın kısalan günler nedeniyle ara öğünler ihmal edilip atlanabiliyor. Oysa diyabet hastalarının beslenmelerine çok dikkat etmeleri, ara öğünleri hiçbir şekilde atlamamaları gerekiyor. Acıbadem Bursa Hastanesi Endokrinoloji Uzmanı Dr. Oğuz Kaan ünal "Diyabet hastaları midelerini boş bırakmamalı, uzun süreli açlıklardan kesinlikle kaçınmalı" derken, ara öğünlerde meyve ve kepekli galetanın yanı sıra, badem-ceviz-fındık gibi kuruyemişlerle yağsız olmak kaydıyla üç dört kaşık yoğurt veya bir bardak süt de içilebileceğini belirtiyor.