Giriş
Yazın mutlaka alınması gereken 5 vitamin
Yaz mevsimi, vücudumuzun bazı vitaminlere duyduğu ihtiyacın artmasına ve dolayısıyla bu vitaminlerin eksikliğini hissetmemize neden olabiliyor
Yaz mevsimi, vücudumuzun bazı vitaminlere duyduğu ihtiyacın artmasına ve dolayısıyla bu vitaminlerin eksikliğini hissetmemize neden olabiliyor. Hava sıcaklığının artması, metabolizmanın hızlanması, vücudun enerji ihtiyacının artması ve hatta güneş ışınlarının zararlı etkileri yaz mevsiminden kaynaklanan bu vitamin ihtiyacının başlıca nedenleri arasında geliyor. Peki, yaz döneminde vücudumuzun hangi vitaminlere gereksinimi artıyor ve eksikliği giderilmediğinde ne gibi olumsuz etkileri olabiliyor? Artan vitamin ihtiyacı karşılanmadığında yaz boyunca halsiz ve yorgun hissedebileceğimizi belirten İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Emrah Turunç, yaz dönemi vitaminlerini ve önemlerini anlattı:
D vitamini: D vitamini vücudumuzda güneş ışınları yardımıyla sentezlenen bir vitamin. Bu nedenle sıklıkla kapalı ortamlarda olduğumuz ve kapalı kıyafetler tercih ettiğimiz kış aylarında en düşük seviyelere kadar gerileyebiliyor. D vitaminini depolamak için yazın güneşten faydalanmak ve vücudun bir sonraki kışa hazırlık yapmasını sağlamak büyük önem taşıyor. Kemik gelişimi ve kalsiyum metabolizması üzerinde önemli etkileri olan D vitaminin eksikliğinde halsizlik ve kas-eklem ağrıları görülebiliyor. Bağışıklık sistemi üzerinde önemli etkileri bulunan D vitamini eksikliğinin ilerleyen boyutlarında ise çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde ise osteoporoz meydana gelebiliyor.
Nasıl sağlarız? D vitamini ağırlıklı olarak güneş ışınları kullanılarak vücut tarafından sentezlenebilirse de, besinler yoluyla dışarıdan da alınabiliyor. Ağırlıklı olarak yağlı balıklar ve istiridye gibi deniz ürünlerinde bolca bulunuyor. Süt, yumurta ve mantarda da az miktarda bulunmakta ancak soya sütü inek sütüne göre daha fazla D vitamini içeriyor.
A vitamini: Yaz aylarında güneşten gelen ultraviyole ışınları, hücrelerimize zarar vererek cilt kırışıklıklarına ve erken yaşlanmaya neden olabiliyor hatta deri kanseri gibi önemli sağlık sorunlarını da beraberinde getirebiliyor. Bunun önüne geçmek için cildi onarıcı etkisi olan A, C ve E gibi antioksidan vitaminlerden faydalanmak yaz aylarında son derece önemli. özellikle A vitamini eksikliğinde sadece cilt problemleri değil, görme bozuklukları ve bağışıklık sistemi sorunları görülebiliyor. Nasıl sağlarız? A vitamini kırmızı et ve özellikle karaciğerde, balık ve yumurta gibi hayvansal gıdaların yanında, başta domates ve havuç olmak üzere kayısı, kavun, kırmızıbiber gibi bitkisel besinlerde de bulunuyor.
C vitamini: C vitamini bağışıklık sisteminde önemli etkilere sahip. Bu nedenle yaz aylarında mutlaka yeterli miktarda C vitamini almak gerekiyor. Aksi halde vücut bağışıklığı önemli ölçüde düşüyor ve özellikle viral hastalıklara karşı direnç azalıyor. Ek olarak C vitamini de yazın cildin zararlı etkilerine karşı önemli bir koruyucu. Nasıl sağlarız? C vitamini en çok portakal, greyfut, mandalina, limon gibi turunçgillerde bulunursa da, yaz aylarında bunları taze olarak bulmak mümkün olmayabiliyor. Bu aylarda taze çilek, kavun, karpuz, maydanoz ve yeşilbiber gibi besinlerden alınabiliyor.
E vitamini: önemli bir antioksidan olan E vitamini, hücre yenilenmesinde, cilt ve saç sağlığında oldukça önemli bir yere sahip. Aynı zamanda üreme fonksiyonları ve damar sağlığı üzerinde de olumlu etkileri bulunuyor. Eksikliğinde bu fonksiyonlar ve cilt sağlığı bozulabiliyor. Bu nedenle yaz aylarında E vitamini eksikliğinin yaşanmaması gerekiyor. Nasıl sağlarız? E vitamini başta ay çekirdeği, fındık ve badem olmak üzere birçok kuru yemişte, yeşil zeytin, zeytinyağı gibi bitkisel yağlarda, ayrıca kuşkonmaz, soya fasulyesi ve kırmızıbiberde bol miktarda bulunuyor.
B1 vitamini (Tiamin): B1 vitamini karbonhidratlardan enerji üretiminde önemli bir role sahip. Bu nedenle yaz aylarında artan enerji ihtiyacından ötürü vücudun B1 vitaminine duyduğu gereksinim artıyor. Vücutta gerektiği kadar bulunmadığında B1 vitamini eksikliğinden kaynaklı bir sinir sistemi hastalığı olan Beriberi görülebiliyor. Nasıl sağlarız? B1 vitamini ağırlıklı olarak buğday, arpa gibi hububat ve bezelye, soya fasülyesi gibi kuru baklagillerde bulunuyor. Ayrıca süt ve süt ürünleri ile karnabahar, brokoli, patates gibi sebzelerde de yüksek miktarda olmasa da mevcuttur.