Aile hekimlikleri sağlık raporu verebilir mi?

Yeni düzenlemeyle ehliyetlerin sınıflarına göre 5 veya 10 yılda bir sağlık raporu yenileme şartı getirildi. Bunun üzerine sağlık raporu yetkisi özel veya devlet hastaneleri ve aile hekimlerine verildi. Hastanelerde ücret ödemek istemeyen vatandaşlar rapor için aile hekimlerinin kapısını çalıyor. Ancak istenen sağlık raporları kapsamlı, aile sağlık merkezlerinin olanakları kısıtlı olunca aile hekimleri zor durumda kalıyor.

Sağlık raporunun içerdiği muayenelerde IQ testleri, uyku apnesi, epilepsi, işitme ve görme kaybı, hipertansiyon, kas hastalıkları ve ortopedik rahatsızlıklar, psikolojik bozukluklar, ileri tanı isteyen ve titizlikle incelenmesi gereken sağlık sorunları olduğu için ilk muayenelerin ardından aile hekimlerinin sürücü adaylarını Göz, KBB, Nöroloji, Dahiliye ve Psikiyatri polikliniklerindeki uzman doktorlara sevk etmeleri gerekebiliyor. Uzman doktor alanıyla ilgili 'olur' derse aile hekimi ve uzman doktor imzasıyla birlikte 'sürücü olur' raporu veriliyor.

Vatandaşların rapor almak için kendilerine baskı yaptıklarını söyleyen aile hekimleri, ehliyet için istenen raporda gözetilen sağlık problemlerini teşhis etmekte yetersiz olabileceklerini ifade ediyorlar. Gözleri bozuk bir vatandaşa veya epilepsi hastası olan bir kişiye verilen sağlık raporunun sonucunda kişinin trafikte sebep olduğu can veya mal kaybında hekimlerin hukuki sorumluluklarının yanında bir de vicdani sorumlulukları ekleniyor.

KULLANILAN İLAÇLAR VE AİLESİ ÖYKÜSÜ REHBER OLUYOR

Aile hekimlerinin bu "Sağlık Raporu" çıkmazını, Beyoğlu Toplum Sağlığı Aile Hekimi Doğa Meriç Boybeyi anlattı.

Sistemin yeterli olmadığı psikiyatrik muayenelerin daha kapsamlı olması gerektiğini açıklayan Dr. Boybeyi "Aile hekimliğine başvuruların önemli bir kısmını tek hekim sağlık raporu oluşturmaktadır. Tek hekim sağlık raporu iş yerine giriş, ehliyet alımı, tüfek alımı gibi farklı spektrumdaki birçok durumu kapsamakta. Aile hekimi hastanın beyanını kabul eder, kardiyovasküler ve akciğer muayenesini yapar , kronik hastalıklarını, aile öyküsünü ve kullandığı reçeteli ilaçlarını sistemden öğrenir. Kısa nöropsikiyatrik muayenesini yaptıktan sonra tek hekim raporunu olumlu ve ya olumsuz verebilmektedir. Hekime kardiyovasküler muayene ve akciğer muayenesi bir dereceye kadar bir üst basamağa sevk kararı için ipucu verdirebilir. Fakat kısa nöropsikiyatrik muayene için aynı şey söylenemez kaldı ki psikiyatrik muayene çok daha ayrıntılı anamnez ve aile hikayesi içerdiğinden aile hekimliği koşulları içinde işlerliği çok pratik olmayan bir muayenedir" dedi.

REÇETESİZ İLAÇ KULLANIMI RAPOR İÇİN RİSKLİ

Sistemde olmayan ve reçetesiz kullanılan ilaçlarla iligili tek verinin kişinin beyanı olduğunu söyleyen Dr. Boybeyi sözlerine şöyle devam etti: "NBYS sisteminde kişinin daha önce kullandığı kronik hastalıklarına ilişkin reçete ile satılan ilaçlarına erişim mümkünken reçetesiz kullandığı diğer ilaçlarına ve kullanıyorsa şayet çeşitli uyarıcı maddelere, ilaçlara ait bilgileri edinmekte tek veri kişinin beyanı olmaktadır. Göz muayenesi ise aile hekimliği koşullarında yapılamayan bir muayenedir. Ancak daha önceden tanı almış göz rahatsızlığı kullanılan gözlük ve ya kontakt lensin derecesi öğrenilebilir. Burada bahsedilmesi gereken diğer bir konu ise aile hekimlerine ortalama günde 60-100 arasında başvuru olabilmektedir . Bunun büyük çoğunluğunu kronik hastalıklar ve akut başlangıçlı erişkin ve çocuk enfeksiyoz hastalıkları, anne cocuk aşı ve izlemi oluşturmaktadır. İş yükü ve önem pastasında en buyuk pay bu popülasyona ait olduğundan aile hekiminin 'sağlıklı' hasta popülasyonuna ayırdığı süre daha az olabilmektedir."

Aile hekimlerinin kısıtlı imkanlar ile verdiği sağlık raporu hakkında değerlendirmede bulunan Aile Hekimi Dr.Boybeyi, meydana gelebilecek ihmallerin hekim kaynaklı değil sistem kaynaklı olacağını söyleyerek sözlerini tamamladı.