Giriş
Abant Platformu Genel Sekreteri Salih Yaylacı geçenlerde “Sizi Roma’da Vatikan’la ilgili bir toplantıya davet etmek istiyorum” diye aradığında, gündem çok yoğun olmasına rağmen hiç tereddüt etmeden kabul ettim. Benim daha önce defalarca ziyaret ettiğim Vatikan, İtalya’nın başkenti Roma’nın içinde yer alan minik bir din devleti. Yüzölçümü açısından bakıldığında sembolik bir devlet olduğu söylenebilir. Ancak dünyada Katolik inancına bağlı 1 milyarı aşkın Hıristiyanı temsil ediyor olması nedeniyle büyük öneme sahip.
Vatikan, dini ve kültürel mirasının yanında ekonomik gücüyle de dünyanın en etkili merkezlerinden biri durumunda. Dinler ve medeniyetler arası diyalog, Türkiye’nin özellikle son yıllarda çok önem verdiği bir konu. Başbakan Tayyip Erdoğan’ın, İspanya Başbakanı Jose Luis Zapatero ile birlikte başlattığı inisiyatif Birleşmiş Milletler’in de katkısıyla devam ediyor.
Diğer taraftan dünyadaki Ortodoksların ruhani lideri Ekümenik Patrik Bartholomeos’un, önceki Papa 2. Jean Paul ile başlattığı diyalog süreci şimdiki Papa ile sürüyor. Katoliklerin yeni Papası 16. Benediktus bu çerçevede Türkiye’ye gelmişti. Diyaloğun doğu cephesinde de olumlu gelişmeler var. Moskova Patriği Kirill de kısa bir süre önce Türkiye’yi ziyaret ederek hem Patrik Bartholomeos hem de Başbakan Erdoğan ile samimi görüşmeler yapmıştı.
Dinler ve kültürler arası anlayışın azaldığı zamanlarda nasıl kavgaların çıktığını ve nefretin hakim olduğunu çok iyi biliyoruz. Bunun çok örneği var. İster siyasi ister dini nedenlerle olsun, insanlar gözlerini kırpmadan birbirlerini yok etme noktasına gelebiliyor. İşte Rahip Santoro cinayeti, işte Hrant Dink’in katledilmesi ve neredeyse bütün İslam aleminde infial yaratan Hazreti Muhammed karikatürleri... Ben kendi hesabımıza bütün bu acılardan ders aldığımızı umut ediyorum. Nitekim Patrik Bartholomeos’un Ramazan’ın bitişi nedeniyle İstanbul’dan tüm İslam alemine yönelik olarak yayınladığı mesajda da “Dinler arası saygı, sevgi ve barış” ifadeleri dikkatimi çekti.
Tiber Enstitüsü Ramazan ayının bitmesine birkaç gün kala Roma’da Salih Yaylacı ve Star Gazetesi’nden Mustafa Akyol’la birlikte Ahmet Eren Kademoğlu’nun öncülük ettiği bir grup Türk akademisyen ve araştırmacı tarafından kurulan Tiber Enstitüsü’nün (Istituto Tevere) iftar yemeğine katıldık. Vatikan’ın yanı başındaki Roma’nın ünlü oteli Exedra Boscolo’daki büyüleyici davette kelimenin tam anlamıyla dinler ve kültürler buluşmasına tanık olduk.
Yemekte Vatikan uzmanları, Malta Şövalyeleri mensupları, dünyanın çeşitli üniversitelerinden hocalar, Japonya, Avustralya, Libya ve Endonezya’nın Vatikan nezdindeki büyükelçileri, Türkiye, Filipinler, Fas, Cezayir ve ABD gibi ülkelerden diplomatlar vardı. Gecenin en dikkat çekici konuğu Trabzon’da öldürülen Rahip Andrea Santoro’nun kız kardeşi Prof. Dr. Maddelana Santoro’ydu. Santoro yapılan konuşmaları sessizce dinledi.
Daha sonra Teber Enstitüsü’ndeki araştırmacılardan Mustafa Cenap Aydın ile sohbet etme imkanı bulduk. Cenap Aydın etkileyici bir bilgi birikimine sahip dünyadaki en önemli Vatikan uzmanlarından biri. Ahmet Kademoğlu, Cenap Aydın ve arkadaşları Vatikan’a komşu bir caddedeki enstitüde Türkiye’nin önemini, İslam dünyasının batıya bakışını Katoliklere anlatmaya çalışıyor. Bu arada Vatikan’daki bu girişimlerle neredeyse eş zamanlı olarak bir başka barış etkinliği başladı.
Uluslararası Rotary’nin düzenlediği “Roma-Mekke Dünya Barışı İçin Bir Adım Daha: Bisiklet Turu” 30 sporcunun katılımıyla yapılıyor. Faaliyetin sponsorlarından biri de Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB). Tura katılan bisikletliler Papa 16. Benediktus’un mesajını Mekke Baş Müftüsü’ne teslim edecek. Bütün bu anlattıklarımın özeti şu; Vatikan, Hıristiyanlarla Müslümanlar arasında sertleşen havayı biraz olsun yumuşatmak istiyor. İslam dünyası da uzatılan bu ele karşılık veriyor.
