Sağlık Sarmanın yanında yoğurt yerseniz...

Sarmanın yanında yoğurt yerseniz...

Paylaş
Sarmanın yanında yoğurt yerseniz...

Bayramda çikolata ve şeker tüketimi çocuklar için nasıl olmalı? Kronik rahatsızlığı bulunan kişiler bayramda ne şekilde beslenmeli? Bayram sofralarının vazgeçilmezi yaprak sarması vücudumuza tatlı kadar zarar verir mi? Hepsinin cevabı bu röportajda...


RÖPORTAJ: SENİM HANDE TANAY
senim.tanay@posta.com.tr

Bayramda sağlıklı beslenmenin püf noktalarını vermeye çalışan röportajımızın ilk bölümünü dün sizlerle paylaşmıştık.

Röportajımızın bugün yayınlanan son bölümünde de ramazandan kalma gece yemek yeme alışkanlığı, şekerleme ve çikolata tüketiminin çocuklar üzerindeki etkisi, kronik rahatsızlığa sahip kişilerin bayram döneminde dikkat etmesi gereken noktalar ve yaprak sarması tüketimin tatlı yemek kadar vücuda zarar verip vermediği gibi çeşitli konular hakkında bilgiler vermeye çalıştık.




Kronik rahatsızlığa sahip kişiler nasıl bir beslenme programı izlemeli?

Kalp hastalarının yapacağı en güzel şey, bolca sıvı tüketmek. Vücut susuz bırakıldığı takdirde kalp krizi, felç gibi risklerle karşı karşıya kalabilirler. Bunun yanı sıra çok ağır yiyecekler yemek, kalp spazmına yol açabilir. Bu nedenle kalp hastaları hamur işlerinden ve kızartılmış yiyeceklerden uzak durmalı. Ağır yiyecekler mide problemlerini ardından da kalp rahatsızlıklarını beraberinde getirecektir.

Tansiyon hastaları da tuzlu ve ağır yemeklerden uzak durmalılar. Şeker hastaları zaten bu dönemde çok dikkatli olmalılar. Şeker ve çikolatadan uzak durmalı, sık beslenmeli, meyvelerden oluşan ara öğünler tercih etmemeliler.

Her üç hastalık grubu için de bol posa içeren bir beslenme programı düzenlenmeli. Bol sebzeden, kuru baklagillerden ve meyveden oluşan bir diyet yerinde olacaktır. Böyle bir beslenme şekli hem daha tok tutacak hem de kan şekerinin belli bir seviyede gitmesini sağlayacaktır.

Evimize gelen kronik rahatsızlığa sahip kişilere ne tür şeyler ikram etmeliyiz?

Evinize gelen diyabetli, kalp hastası ya da hipertansiyon hastası misafirleriniz varsa mutlaka bir ceviz, fındık, badem ve kuru kayısı, kuru erik gibi meyvelerden oluşan bir tabak hazırlayıp ikram edin. Tabiî hazırladığınız porsiyonlar da çok büyük olmamalı.

Bazılarımız bayramda neredeyse tatlıyla yatar, tatlıyla kalkar hâle geliyor. Peki aç mideye tatlı indirmenin ne gibi zararlı olabilir vücudumuza?

Aç mideye tatlı almak aslında açlığın bir sonucu. Kan şekerinin hızlı bir düşüşe geçmiş olması da insanda hâliyle tatlı yeme isteği doğuruyor. Boş mideye indirilen tatlı da kan şekeri seviyesini tavan yaptırıyor. Bu yükseliş ardından düşüş başlıyor. Bu da insülin direnci oluşumunun başlıca sebebi. İnsülin direnci demek bizim için ileride diyabet, obezite, kalp-damar hastalıkları demek. Açken tatlı yediğiniz zaman tamamen vücudunuzun insülin metabolizmasını bozuyorsunuz. Bu bozulmaya bağlı pek çok hastalığa da davetiye çıkarıyorsunuz. Açken ve tokken değil, ara öğün olarak tatlı tüketmek çok daha iyi olacaktır bizim için. Tercihimiz de sütlü tatlılardan yana olmalı.

Bolca kalori depoladığımız bu günlerde ne tür fiziksel aktiviteler bizleri rahatlatır, neler yapmalıyız?

Biz çok ağır bir fiziksel aktivite önermiyoruz. Çokça su kaybettiğimiz bir dönemden çıktık, vücudun mineral dengesi de ister istemez bozuldu. Terlediğimiz ağır egzersizlerle bu durumu iyice zorlaştırabiliriz. Elbette herkes ramazan sonrası spor yapmak isteyecektir; ancak tercihimiz hafif kardiyo egzersizler olmalı. 30-40 dakikalık egzersizlerle başlangıç yapıp sonrasında yavaş yavaş bu süreyi artırmak daha doğru olacaktır. Egzersiz yaparken de mutlaka bol su tükettiğinizden emin olmanız gerekiyor. Bunun yanı sıra ayran ve eğer hipertansiyon probleminiz yoksa maden suyu tüketmek de sağlıksal açıdan faydalı olacaktır.

Bayram çocuklar için adeta şeker ve çikolata şöleni gibidir. Çocukların şeker, tatlı tüketimi nasıl olmalı bu dönemde? Anne-babalar nelere dikkat etmeli?

Çocukların en sevdiği yiyeceklerden olan şekerlemeleri tamamen boş enerji kaynağı olarak gösterebiliriz. Hiçbir besleyici değeri olmayan şekerlemeler aynı zamanda içeriğinde bulunan mısır şurubu veya nişastası ile daha da zararlı hale gelebiliyor. Mısır şurubu veya nişastası ile hazırlanmış bu şekerlemeler vücudumuzdaki insülin salınım mekanizmasını bozarak çocukların erken yaşlarda obezite ve diğer kronik hastalıklarla tanışmasına davetiye çıkarıyor.

Ağız- diş sağlığı açısından da fazla miktarda şeker ve çikolata tüketmek diş çürüklerine sebep olabiliyor. Çok miktarda yenen şekerlemeler hızlı kilo alımına ve yağlanmaya yol açıyor.

Çocuklar için kakao ile renklendirilmiş meyve topları ve üzeri az bir şekerle kaplanmış elma şekeri ikramı daha sağlıklı olacaktır.

Haberin Devamı


SARMANIN YANINDA YOĞURT YİYİN


Pirincin fazla tüketiminin tatlı yemek kadar vücuda zararlı söyleniyor. Bu da ister istemez aklımıza bayramda baklavaların yanında ikram edilen sarmalardan ne kadar yenilmeli sorusunu da getiriyor…

İşin içerisine sebze de girdiği için sarma aslında biraz daha masum kalıyor tatlının yanında. Pirinç içerisinde yer alan nişasta dolayısıyla glisemik indeks değeri çok yüksek; yani şekerimizi aniden yükseltme özelliğine sahip. Patates ve muz gibi gıdalarda da bu oran oldukça yüksek. Tatlı ve dolmanın kesinlikle eşit değerde zararlı olduğunu düşünmüyorum. Dolmanın içerisinde bir miktar yağ ve sebze olması onu daha tercih edilebilir kılıyor açıkçası. Sarmanın içerisindeki pirincin kan şekerinde dalgalanmaya yol açmaması için yoğurtla tüketmek çok faydalı olacaktır. Eğer sarmayı hazırlayacak kişi sizseniz kepekli pirinç kullanabilirsiniz ya da biraz pirinç, biraz da bulgurun kullanıldığı bir iç hazırlayabilirsiniz dolma için. Bulgur sarmanın hem besin değerini hem de lezzetini artıracaktır.

Sahurdan kalma bir alışkanlık olan gece yeme isteği nasıl frenlenebilir? Uzmanlar bu alışkanlığı sürdürmenin vücudu hayli yoracağını belirtiyor…

Ramazan boyunca gece yediğimiz öğün, sahurdu ve günde sahur ve iftar olmak üzere 2 öğün yapıyorduk. Ramazanın bitmesiyle beraber 3 ara öğün yapmaya başlıyoruz. Eğer buna bir öğün daha eklersek 4 ana öğün yapmış olacağız. Dolayısıyla diyetimizin kalori içeriği de tavan yapacak, bu da istediğimiz bir durum değil.

Gece yenen yemekler şişkinlik, hazımsızlık ve birtakım bağırsak problemlerini de peşinde getirecektir. Uyku düzenimizi bozarak üzerimizde stres bile yaratacaktır. Kişi bu alışkanlığından vazgeçemiyorsa, çok açıkmışsa ve bayram süresince bunu devam ettirmek istiyorsa gece bir ara öğün daha yaratabilir. Bu ara öğünde küçük bir kepekli ekmekten yapılmış sandviç, meyve ve sütten oluşan bir menü ya da müsli ile hazırlanmış bir kase yoğurt tüketebilir. Yalnız bu öğünde ana öğünmüş gibi yeme-içme faaliyetleri asla abartılmamalıdır. Yiyecekler yatmadan bir-iki saat önce yenilmelidir.

Bayramı tatilde geçirecek olanlar nasıl beslenme programı uygulamalılar?

Bayram süresince tatil yapacak kişiler otellerde sunulan açık büfeden yemek tercihi yaparken dikkatli olmalılar. Tatilde süresince aşırı ve kalori içeriği yüksek yemek hızlı bir şekilde alınan kilolar demek olabilir.

Güne güzel bir kahvaltıyla başlanmalı. Kahvaltıda poğaçalar, açmalar tüketmek yerine haşlanmış bir yumurtayla ya da omletle güne başlayın. Peynir tercihinizi kaşar, tulum, ezine, krem peynir gibi yağlı peynirlerden değil, olabildiğince az yağlı beyaz peynirden yana kullanın. Domates, salatalığı ve mevsim yeşilliğini bol bol kullanın. Beyaz ekmek yerine mutlaka tam tahıllı, tam buğday unlu ya da çavdar ekmeği tüketmeye dikkat edin. Zeytin tüketirken dikkatli olunmalı. 4-5 zeytin bir yemek kaşığı yağ demek. Özellikle otel büfelerinde çok tuzlu zeytinler tercih ediliyor, bunları yerken dikkat etmeyi unutmuyoruz. Eğer tansiyon rahatsızlığımız varsa zeytin yerine 3-4 tane ceviz veya fındık yenilebilir. Diyabet hastalığımız yoksa bir tatlı kaşığı reçel ya da bal da kahvaltıda tüketilebilir.

Ana öğünlerde tercihlerinizi düşük yağ içerikli et yemekleri ve yanında ızgara-buğulama sebzelerden yana kullanın. Ara öğünlerde ise mutlaka meyve tükettiğinizden emin olun. Tatlı tüketirken hamur tatlıları yerine sütlü tatlıları tercih edin.

Mutluluk ve sağlık dolu bir bayram geçirmeniz dileğiyle...

Haberin Devamı

Bayrama Özel Beslenme Programı:



Kahvaltı: Açık çay veya bitki çayları (şekersiz)
Az yağlı beyaz peynir
Haşlanmış yumurta veya az yağlı menemen-omlet
Domates, salatalık ve mevsim yeşillikleri
2-3 ince dilim tam buğday ekmeği

Ara Öğün: 4-5 adet Kuru kayısı veya kuru erik
4-5 adet ceviz veya 8-9 adet badem
(Çikolata ve şekerlemeler yerine bu ara öğünü tercih ediniz)

Öğle Yemeği: 1 porsiyon ızgara tavuk veya köfte
Bol salata (1 tatlı kaşığı zeytinyağı ile birlikte)
1 su bardağı ayran
2 ince dilim tam buğday ekmeği

Ara Öğün: 1 porsiyon sütlü tatlı
(Şerbetli hamur tatlıları yerini bu ara öğünü tercih ediniz)

Akşam: 1 porsiyon sebze veya kurubaklagil yemeği
½ porsiyon pilav veya makarna
1 kase yoğurt
1 ince dilim tam buğday ekmeği

Ara Öğün: 2 porsiyon taze meyve
1 su bardağı süt veya kefir

* Her gün mutlaka 2-2,5 litre su tüketiniz.

* Ağır hamur işleri veya kızartılmış yemekler yerine ızgara et tavuk ve sebze-kurubaklagil yemekleri tercih ediniz.

* Ara öğün alarak acıkma hissinizi ortadan kaldırabilirsiniz.

* Gaz ve hazımsızlık problemleri yaşamamak için porsiyonları küçük tutmaya çabalayınız.

Haberin Devamı