Giriş
Soru: Şirketimizin tasfiyesi tamamlandı. Tasfiye sonucunda borç, alacak ve şirketin malı kalmadı. Ortada sadece sermaye kaldı. Sermayeyi ortaklara dağıtacağım. Sermayenin içinde eklenen geçmiş kârlardan başka bir şey yok. Sermayeye eklenen geçmiş yıl kârlarından da stopaj yapılmıyor. Bunun için vergi stopajı yapmamız gerekiyor mu? Erkan/İstanbul Cevap: Ortakların işletmeye koydukları sermayenin, gerek sermaye azaltılması sonucu, gerekse tasfiye neticesinde ortaklara dağıtımı, Gelir Vergisi stopajına (kesintisine) tabi değil. Dolayısıyla ortakların koydukları sermayenin tasfiye sonucu dağıtımında vergi stopajı yapmayacaksınız. Ancak, önceki yıllarda sermayeye eklenmiş olan geçmiş yıl kârlarının, şirket sermayesinin azaltılması veya tasfiye edilmesi sebebiyle ortaklara dağıtılması durumunda, kâr dağıtımına bağlı olan vergi stopajının yapılması gerekiyor. Tasfiye ettiğiniz şirketinizin sermayesi içinde olan geçmiş yıl kârlarını ortaklara dağıtırken, yüzde 15 oranında Gelir Vergisi stopajına tabi tutmanız gerekiyor. Sorunuzda belirttiğiniz kazancın sermayeye eklenmesinde stopaj olmaması, kazancın sermayeye eklenme işleminde geçerli. Dağıtımda geçerli değil. Şayet sermayeye eklenen geçmiş yıl kârlarının, daha sonra sermaye azaltılması veya tasfiye neticesinde ortaklara dağıtımında stopaj olmazsa, tüm şirketler kâr dağıtımında bu yolu seçerek kazancın ortağa dağıtımını stopaj dışına çıkarır.
49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz
Soru: 1 Mart 1965 doğumluyum. 2 Mayıs 1988 ile 2 Haziran 2000 arası Dışbank’ta çalıştım. 1989’da 18 ay askerlik süremi borçlandım ve ödedim. Kasım 2001’de SSK’ya girişim yapıldı. SSK’ya 2258 gün prim ödedim. Hangi tarihte emekli olabilirim? Yüksel ÇEÇEN Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerlik borçlanması başlangıç tarihinizi 18 ay geri götürerek, 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Prim ödemeniz yeteli olduğundan, 1 Mart 2014’te emekli olabilirsiniz.
İşyerini kapatıp işçisini çıkaran işveren kıdem ve ihbar tazminatı ödemek zorunda
Soru: Kız kardeşimin çalıştığı mağaza 3 gün önce haber vermeden kapatıldı. Bununla birlikte tazminat, kıdem ve ihbar için sonra ödeme yapacağız denildi. Kardeşime istifa formu imzalatılmak istendi. Kardeşim ve diğer çalışan imzalamadı. Şirket 4.5 yıllık çalışma için “1000 ya da 2000 lira alırsınız” diyor. Kardeşim günde 8 saat çalışması gerekirken alışveriş merkezinde çalıştığı için 12 saat çalışıyordu. Bayram ve özel günlerde sadece ilk gün tatil yapıyor, diğer günler çalışmasına rağmen, mesai ödenmiyor. Bekleyelim mi, yoksa kardeşimin haklarıyla ilgili olarak ne yapmamız gerekiyor? Resul Cevap: Mağazasını kapatıp, kardeşinizin iş akdini fesheden işveren, kardeşinizin 4.5 yıl çalışmasına karşılık en son aldığı aylığın 4.5 katı kadar kıdem tazminatı, 8 haftalık ücreti tutarında ihbar tazminatı, varsa kullanmadığı izin günlerinin ücretini ve ödenmeyen mesai ücretlerini ödemesi gerekiyor. Beklemenize gerek yok. İşverene, kardeşinizin kıdem, ihbar tazminatı, izin parası ve mesai ücretlerinin ödenmesini, aksi halde hem Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na şikayette bulunacağınızı hem de iş mahkemesine dava açacağınızı belirttin. İşveren kardeşinizin haklarını muhtemelen ödeyecektir. Şayet ödemezse hem iş mahkemesine dava açabilir hem de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne şikâyette bulunabilir.
Memurlarda kazanılmış aylık derecesinin ek göstergesi dikkate alınır
Soru: 20 yıl SSK’lı çalıştıktan sonra son 5 yıl Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak ve Emekli Sandığı’na tabi şekilde çalıştım. 15 Eylül 2009’da emekli oldum. 1007 lira emekli aylığı bağlandı. SSK’lıyken primlerim tavandan ödenmişti. Görev derecem 6’nın 3’ü, emeklilik derecem 1’in 4’üydü. (SSK’daki çalışmaların intibakı sonucu) 9210 gün primim vardı. Emekli Sandığı emekli aylığı bağlarken ek göstergeyi 2300 olarak değerlendirmiş. Oysa, ek göstergemin 3600 olması gerekmiyor mu? Nafiz KORKMAZ Cevap: SSK prim ödemelerinizin 5434 sayılı Kanun’un Ek 18’inci maddesi hükmünce değerlendirilmesi sonucu, emekli aylığına esas dereceniz 1’inci derecenin 4’üncü kademesine yükseltilmiş ise de kazanılmış hak aylık dereceniz 6’ncı derecenin 3’üncü kademesidir. Emekli aylığı hesaplanırken, kazanılmış hak aylığı derecesine verilen ek gösterge dikkate alınmaktadır. Kazanılmış hak aylığı derecenizin (6/3’ün) ek göstergesi 2300 dikkate alınarak emekli aylığınız bağlanmış. Yapılan işlem doğru. Ancak, kazanılmış hak aylık derecenizde, emekli aylığı hesabına esas dereceniz gibi 1’inci derecenin 4’üncü kademesi olsaydı, emekli aylığınızın hesabında 3600 ek gösterge dikkate alınacaktı.
Yaş haddinden emekli olmak için 58 yaşı beklemeniz gerek
Soru: 15 Şubat 1956 doğumluyum. 1 Mart 1985’te SSK’lı oldum. 3612 gün prim ödedim. Yaş haddinden ne zaman emekli olabilirim? Mahfuz Cevap: Yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 15 Şubat 2014’te emekli olabilirsiniz.
1 Nisan 1981’den sonraki 18 yaşın altındaki ödemeler dikkate alınmıyor
Soru: 10 Haziran 1970 doğumluyum. 1 Şubat 1986’da 165 gün, 1987’de 182 gün, 1988’de 60 gün ve 1991 yılında 150 gün SSK’ya prim ödedim. 14 Kasım 1991’de başladığım devlet memuru görevime halen devam etmekteyim. 18 yıldır çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Fırtına18 Cevap: Prim ödeme bilgilerinizi tarih yerine yıl olarak vermişsiniz. 1 Nisan 1981’den sonraki 18 yaşın altındaki prim ödemeleri hizmet birleşmelerinde dikkate alınmıyor. 1988’deki 60 gün prim ödemenizi de 18 yaş altında kabul ettiğimizde, Emekli Sandığı‘nda emekli olmak için 25 yıl fiili hizmet ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 9 Eylül 2016’ya kadar çalışmanıza devam ederek fiili hizmet sürenizi 25 yıla tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız 10 Haziran 2023’te emekli olabilirsiniz.
