Adliye önünde cemaat izlenimi

22 Temmuz’da gözaltına alınan polislere destek için toplanan kalabalığı gözlemlemek üzere bayramın ilk günü İstanbul Adliyesi’nin önünde birkaç saat geçirdim.

Amacım “Operasyon cemaat tabanını yıldıracak mı?” sorusuyla ilgili ilk izlenimi almaktı. Önceki günkü analizde yazmıştım. İzlenime konu olan bakış açısını anlatmak için özetleyelim:

“17 Aralık rüşvet operasyonu sonrası Başbakan Erdoğan cemaat için ısrarla ‘örgüt’ diyordu. Suç örgütü tanımı haftasonu mahkeme dosyasına girdi. Ülkenin her köşe başında eli olan cemaati, taban desteğini çekmeden bitiremezsiniz. ‘Örgüt’ suçlaması ve ‘kelepçe şovuyla’ cemaat tabanı ürkütülüp çözülebilir. AKP’nin operasyon başarısı o çözülmeye bağlı.”

Şimdi alan gözlemine geçelim.

- Adliye önündeki grup ikiye ayrılıyor. Birinci grupta, polis yakınları var. Gerilmiş büyük bir Türk Bayrağı’nın gölgesinde ya da yakınında bekliyorlar.

- Dış halkadaki grup ise destek için gelenler. İzlenimimizin hedefi bu dış halka.

- Ortam, sık karşılaştığımız sol geleneğin eylemlerine kıyasla naif ve utangaç kalıyor. Acemilik açık.

- Sadece oturarak ortamda bulunmak bile bir eylem formatıdır. Ama bu formata göre bile ortam çok sessiz kalıyor. Belki cemaat dinginliğidir?

- Dayanışma adına yiyecek paylaşılması, Gezi sonrası tüm eylemlere yayılmıştı. Burada da ‘yiyecek sebilleri’ kurulmuş. Ama servis yapanlar doğal olmaktan çok görevli gibi duruyor. Biraz özenti gibi.

- Doğal ve samimi duran bir şey var. Kuran okumaya yoğunlaşıp çevreyle bağlantıyı kesmiş çok sayıda kadın var.

- Sol gelenekteki gösterilerde neşe, yaygara ve öfke birbirine karışır. Yüksek ses çıkarmak sıkı sıkıya tutunmanın göstergesidir. Burada ise yas evi hüznü var. (Bu karşılaştırma babalarını, eşlerini doğal olarak kaygıyla bekleyen polis yakınları için yapılmadı.)

- Televizyona demeç verenlerin sözlerine alkışlı destek dışında hiç ses yükselmedi. Tek slogan atılmadı. Oysa slogan sadece sesini duyurmak için değil, kalabalığı zinde tutmak için atılır ve işe yarar. Slogansız tepki eksik kalır.

- Kıyafetler klasik cemaat modeli. Ucuz, gösterişsiz, sade ve mütevazı. Yeşil ya da gri bol pantolonlar ezelden beri revaçtadır. Burada da öyle.

- Genel insan tipi lisede üniversitede gördüğünüz terbiyeli yumuşak bıyıklı, temiz yüzlü, al yanaklı. Yumuşak konuşma tarzları değişmemiş. Gelenek gençlere aktarılmış.

- Eylem yaptınız mı, sayı önemlidir. Topu topu 1000 kişi vardı. Kalabalık gösteremezseniz sesiniz bir süre sonra duyulmaz olur. Cemaat Atatürk Olimpiyat Stadı’na 100 bin kişiyi doldurduğu günlerdeki performansından çok uzak.

İlk izlenim cemaat adına parlak değil.

***

Kılıçdaroğlu tarihe not düştü

Kılıçdaroğlu Ergenekon operasyonunun ortakları AKP ve cemaatin bugünkü ilişkisini “Patron taşeronu tutuklattı” diye yorumlamış. Durum tarihe aynen böyle geçebilir. AKP her işteki gibi Ergenekon’u da taşerona ihale etmişti. O taşeronun masumları hapse atma gibi kötü işleri alması sayesinde bu kadar güçlendiler.