Süt alerjisine dikkat!

Memorial Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Gökçe Günbey anlattı:

Bebeklik döneminde en sık rastlanan gıda alerjisi, süt alerjisi yani inek sütü alerjisidir. İnek sütündeki proteinlere karşı (özellikle beta laktalbümin) vücudun verdiği bir alerjik reaksiyondur. İnek sütünün bebeğe direkt verilmesi ile olabildiği gibi, anne sütü ile beslenen bebeklerde, annenin diyetindeki inek sütü içeren gıdaların bebeğe emzirme yolu ile geçmesi sonucu da ortaya çıkar. Ayrıca çoğu hazır mamanın inek sütü proteinlerini içermesi nedeni ile, mama ile beslenen bebeklerde de alerji görülebilir.

İŞTE BELİRTİLER

* İlk aylarda aşırı ağlama ve ciddi gaz sancısı

* Beslenme sonrası kusmalar ve buna bağlı olarak kilo alamama

* Kanlı ve sümüksü dışkılama ve bazen de kabızlık

* Ciltte egzama tarzında kızarık ve kaşıntılı deri döküntüleri

* Geçmeyen bir hışıltı, öksürük, burun tıkanıklığı

* Tekrar eden bronşit ve/veya bronşiolit atakları

* Anafilaksi (çok nadirdir, inek sütü proteini alımından hemen sonra (en geç ilk 1 saat içinde) gelişir. Deri döküntüsü, yüzde, dil ve ağızda şişme, solunum yollarında gelişen ödeme bağlı olarak ortaya çıkan nefes almada güçlük ve tansiyonda düşme ile birlikte görülen bir şok tablosudur. Tedavi edilmediğinde ölümcüldür.)

TEŞHİS NASIL KONULUYOR?

Bebekteki belirtiler ile inek sütü arasındaki bağlantı, aile ile görüşülerek sorgulanmalı ve ailede alerji öyküsü araştırılmalır. Fizik muayene bulguları ve aileden alınan öykü doğrultusunda inek sütü alerjisinden şüphelenilen bebeklere daha ileri tanı yöntemleri uygulanabilir.

TANIDA 3 YÖNTEM

* Deri testi: Her yaşta yapılabilir, güvenilirlik yüzde 95’tir.

* Kanda inek sütüne özgü antikorların tespit edilmesi (inek sütü spesifik-Ig-E) yüzde 90 güvenilirdir.

* Eliminasyon yöntemi: İnek sütü içeren gıdalar bebeğe bir süre verilmez. Bu süre içinde mevcut belirtilerin kaybolması beklenir. Belirtiler geçtikten sonra inek sütü tekrar denenir. Belirtilerin yeniden ortaya çıkması inek sütü alerjisini destekleyecektir.

İNEK SÜTÜNÜ UNUTUN

Bebekte süt alerjisi varsa, bu tür ürünler annenin diyetinden çıkarılır. İnek sütü alerjisi olan bebeklerde soya proteini ve keçi sütü alerjisi de birlikte olabileceğinden annenin diyetinden bu grup ürünler de çıkarılmalıdır. Tereyağı ve margarin yerine bitkisel yağlar tercih edilmeli, krema, süt tozu, sütlü bisküviler, sütlü makarnalardan kaçınılmalıdır. Pirinç sütü, yulaf sütü ve hindistancevizi sütü, inek sütü yerine kullanılabilir.

ÖZEL MAMALAR TERCİH EDİLMELİ

Mama ile beslenen bebeklerde ise inek sütü proteini içermeyen mamalar tercih edilmelidir. Bu mamalar 3 grupta ele alınabilir:

1. Soya bazlı mamalar: İnek sütüne alerjisi olan bebeklerin yüzde 17-47’sinde soya proteinine karşı da alerji gelişebilir. Ayrıca soya bazlı mamalar 6 aydan küçük bebeklerin beslenmesinde uygun değildir. Bu nedenle inek sütü alerjisinde soya bazlı mamalar ilk tercih olmamalıdır.

2. Tam hidrolize mamalar: Özel işlemlerden geçirilerek proteinleri parçalanmış ve alerjik özellikleri yok edilmiştir. Tatları çok iyi değildir. İnek sütü alerjisinde ilk tercih edilmesi gereken mamalardır. 3. Amino asit bazlı mamalar: Tam hidrolize mamalara yanıt alınamayan yüzde 10 vakada kullanılması gerekir.

BÜYÜDÜKÇE İNEK SÜTÜNE UYUM SAĞLAR

İnek sütü alerjisi saptanan bir bebeğe 12-18 ay süre ile inek sütü içeren gıdalar ve inek sütü bazlı mamalar verilmez, özel mamalar ile beslenmesi desteklenir. Bu sürenin sonunda tekrar inek sütü verilmeye başlanarak belirtilerin ortaya çıkıp çıkmadığı gözlenir. İnek sütünü tolere etmeye başlama süresi bebekten bebeğe değişiklik göstermektedir. Çocukların yüzde 56’sında 1 yılda, yüzde 77’sinde 2 yılda, yüzde 87’sinde 3 yılda inek sütüne tolerans gelişir.

HAZIRLAYAN: FERHAN KAYA POROY