Giriş
Soru: Amortismana tabi tuttuğumuz işletmemize ait bir ticari kamyoneti, ihtiyaç kalmadığından satacağız. Taşıtı sattığımızda ayırdığımız amortismanları gelir mi yazmamız gerekiyor?MUTLU Cevap: Amortismana tabi tuttuğunuz kamyoneti sattığınızda, satış bedeli ile taşıtın envanter defterinde kayıtlı olan değeri (daha önce ayrılan ve gider yazılan amortisman tutarının taşıtın alım bedelinden düşüldükten sonra kalan değeri) arasındaki olumlu fark, taşıt satışından elde ettiğiniz kazançtır. Taşıt satış kazancını, bilanço esasına göre defter tutuyorsanız olağan dışı gelir ve kârlar hesabına, işletme hesabına göre defter tutuyorsanız işletme defterine hâsılat olarak kaydetmek suretiyle ticari kazancınıza ekleyerek vergilendirmeniz gerekir. Taşıtın satış bedeli ile defterde kayıtlı değeri arasında olumsuz fark, satıştan doğan zarardır. Bunu da yine bilanço esasına göre defter tutuyorsanız olağan dışı giderler ve zararlar hesabına, işletme hesabı esasına göre defter tutuyorsanız işletme hesabı defterine gider kaydetmek suretiyle ticari kazancınızdan indirebilirsiniz.
İsteğe bağlıya 1260 günden az prim ödeyen olumsuz etkilenmiyor
Soru: 1950 doğumluyum. 2399 gün SSK sürem var. Daha sonra isteğe bağlı olarak ödemeye başladım. Yeni kanuna göre isteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kur’da görünüyor. İsteğe bağlı (Bağ-Kur) toplam 1 yıl 4 ay 14 günüm var. Askerlik borcumu da 600 gün yatırdım. Bu durumda ben 3600 günden emekli olabilir miyim? S.AYDIN Cevap: Sigorta başlangıç tarihinizi belirtmemişsiniz. Şayet sigorta başlangıç tarihiniz 8 Eylül 1999 ve öncesi bir tarihse, 3600 günle emekli olmanız mümkün. Şayet başlangıç tarihinizin üstünden 15 yıl geçmişse, 107 gün daha prim ödeyerek, 3493 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 15 yıl sigortalılık süreniz yoksa prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 15 yılı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. İsteğe bağlıya 1260 günden az prim ödeyeceğinizden, isteğe bağlının 4/b sigortasına (eski adıyla Bağ-Kur) sayılmasından olumsuz etkilenmiyorsunuz.
1 Mart 2010’da emeklisiniz
Soru: 1 Mart 1962 doğumluyum. İşe giriş tarihim 1 Aralık 1986. 7600 gün prim ödemem var. Başlangıç tarihimden önce yaptığım 20 ay askerlik süremi borçlanıp bedelini ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? YILMAZ Cevap: Askerliğinizi borçlanmanız, başlangıç tarihinizi 20 ay geri götürür. Emeklilik için, 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şatlarına tabisiniz. Bundan sonra prim ödemeseniz de 48 yaşınızı dolduracağınız 1 Mart 2010’da emekli olabilirsiniz.
Kanunla belirlenen görevler hariç emekliler kamu görevine atanamıyor
Soru: 1947 doğumluyum. 1994’te SSK’dan emekli oldum. Hizmetlerim içerisinde 9 yıl Emekli Sandığı’na bağlı çalıştığım için müktesep hak usulü ile 6 Aralık 2006’da tekrar kamu görevlisi olarak atandım. Atanma işlemi yapılırken SSK veya Bağ-Kur ile ilişiğime dair bir evrak istenmediği için, yaklaşık 2 yıl SSK’dan emekli aylığı aldım. 6 Eylül 2009’da Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), emekli aylığımı kesti. Devlet memuru olarak çalışmaya devam ettim. 4 Şubat 2010’da da bağlı bulunduğum Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından, 5335 Sayılı Yasa’nın 30’uncu maddesi gerekçe gösterilerek, memuriyet görevime son verildi. Buradaki usulsüzlük, memuriyet görevimle ilişiğimin kesilmesini gerektirir mi? İdare mahkemesine dava açtım. Sizce davayı kazanma ihtimalimiz nedir? Nuri TULUM Cevap: 5335 sayılı yasanın 30’uncu maddesinin birinci bendi ‘Cumhurbaşkanı tarafından atananlar, Bakanlar Kurulu kararı veya müşterek kararnameyle atanan veya görevlendirilenler, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nce yapılan seçimler sonucunda görev verilenler ile yükseköğretim kurumlarının öğretim üyeliklerine yapılacak atamalar hariç olmak üzere, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar, genel bütçeye dâhil dairelerin, katma bütçeli idarelerin, döner sermayelerin, kefalet sandıklarının, sosyal güvenlik kurumlarının ve bütçeden yardım alan kuruluşların kadrolarına açıktan atanamazlar. Diğer kanunların bu fıkraya aykırı hükümleri uygulanmaz’ hükmünü içermektedir. Bu hükme göre, istisnai bazı görevler hariç emekliler kamuda görev alamıyor. Maddede adı geçen görevlere atananlardan söz konusu maddenin 3’üncü bendinde sayılanlar (vakıf üniversitesinde görev alan öğretim üyeleri, dışarıdan Bakanlar Kurulu’na atananlar, Cumhurbaşkanlığı’na seçilenler gibi) hariç emekli aylığı kesilerek kamuda görev alabiliyorlar. Emekli aylığı kesilmeden çalışamayacağınız için, öncelikle emekli aylığınız kesilmiş. Daha sonra çalıştığınız kamu kurumu, atamanızı hatalı yaptığını anlayarak, memuriyetle ilişkinizi kesmiş. Maalesef her iki işlem de doğru. Hatta iki yıl almış olduğunuz emekli aylıklarını kanuni faiziyle birlikte geri isteyeceklerdir. Mahkemeyi kazanmanız zor görünüyor.
Yatırım fonundan elde edilen gelir, Gelir Vergisi’ne tabi değil
Soru: 2009’da A tipi yatırım fonunda 25 bin TL gelir elde eden ve emekli aylığından başka geliri olmayan emeklinin bu gelirini beyan etmesi gerekiyor mu? Müjde AKAT Cevap: 31 Aralık 2015’e kadar menkul kıymet yatırım fonları ve ortaklıklarından (A tipi ve B tipi fonlardan) sağlanan kazançlar, Gelir Vergisi’nden müstesna tutulmuştur. 2009’da A tipi yatırım fonundan 25 bin TL gelir elde eden emekli bu gelirini beyan etmeyecek, herhangi bir vergi de ödemeyecek.
İki seçeneğiniz var
Soru: 1 Ocak 1961 doğumluyum. 1 Mayıs 1994’ten beri Tarım Bağ-Kur’una prim ödüyorum. Ne zaman emekli olurum? MUSA Cevap: Emekli olmak için iki seçeneğiniz var. 1) 25 yıl prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olarak, prim ödemenizi 25 tam yıla tamamlayacağınız 1 Mayıs 2019 da. Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, Eylül 2017’de, 2) 15 yıl prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak prim ödemeniz yeterli. 58 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2019’da emekli olabilirsiniz.
Bağ-Kur’dan daha erken emekli olabilirsiniz
Soru: 7 Aralık 1961 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 4 Mayıs 2004 ve 2010 Ocak sonu itibarıyla toplam prim günü sayım 2050. Bu şartlarda ne zaman emekli olabilirim? Remziye GÖKALP Cevap: Emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 4950 gün daha prim ödeyerek, 2050 gün olan prim ödemenizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz (ara vermeden prim öderseniz Kasım 2023’te). 4/b sigortasından (eski adıyla Bağ-Kur) daha erken emekli olmanız mümkün. 4/b’den yaş haddinden emekli olmak için, 5400 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 3350 gün prim ödeyerek (son 1260 gün priminizi isteğe bağlı olarak ödemeniz şartıyla) prim ödemenizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 7 Aralık 2021’de emekli olabilirsiniz.
