Ekonomi Tehlikeli ürün açıklansın

Tehlikeli ürün açıklansın

Paylaş
Tehlikeli ürün açıklansın

Tüketici örgütlerinin Tarım ve Sanayi bakanlıklarına yaptıkları 'Zehir saçan ürünlerin markası açıklansın' çağrısına, bir kamu kuruluşundan da destek geldi

Denetim, gözetim raporu

Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM), Türkiye’de yapılan ürün denetimlerini bir raporla değerlendirdi. ‘Piyasa Gözetim ve Denetimi’nden sorumlu 10 kamu kuruluşunun 2009 yılı faaliyetlerinin ele alındığı raporda, DTM, denetimlerin çok yetersiz olduğunu vurgularken, ürün markasının açıklanması konusunda tüketicilerin yanında yer aldı.

Raporda, “Güvensiz olduğu gerekçesiyle piyasaya arzı yasaklanan, toplatılan ve imha edilen ürünlerle ilgili bilgilerin kamuoyuyla paylaşılması için çalışma yapılmalı” denildi.

Güvensizlik oranı 7.4

Piyasa Gözetim ve Denetimi Raporu’na göre, geçen yıl Sanayi, Sağlık, Bayındırlık ve Çalışma bakanlıkları, Denizcilik Müsteşarlığı ve Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumu (BTİK) 38 bin 533 ürün üzerinde denetim yaptı.

Ortalama uygunsuz ürün oranı yüzde 7.4 çıktı. Denetimlerin 22 bin 756’sını Sanayi Bakanlığı, 13 bin 628’ini (deterjanlar hariç) Sağlık Bakanlığı gerçekleştirdi. Sanayide uygunsuzluk oranı yüzde 9.5, sağlıkta yüzde 2 çıktı. En yüksek uygunsuzluğu yüzde 32 ile Çalışma Bakanlığı tespit etti.

2 bin 847’sı kötü çıktı

Raporda, “Sunulan uygunsuzluk oranlarının tatmin edici olmadığı ve denetim kuruluşlarının tam anlamıyla uygunsuz/güvensiz ürüne odaklanarak denetim yapmadığı sonucu ortaya çıkmaktadır” denildi.

Rapora göre, denetimlerde 2 bin 847 ürün güvensiz ya da uygunsuz olarak tespit edildi. Güvensiz ürün seayısı 333 oldu, bu ürünlerden de sadece 71’i için yasaklama, toplatma ve ürünün bertarafı kararı alındı. Kalan ürünlerde güvensizliğin giderilmesine yönelik tedbirler alınması yeterli bulundu.

Tüketici bilinçli değil

Piyasa Denetim ve Gözetimi’ne ilişkin veriler, Türkiye’de tüketici bilincinin düşük olduğunu gösteriyor. Denetleyici kurumlar çok az sayıda tüketici şikayeti alıyor. Şikayetler üzerine yapılan denetimlerin oranı, kurumuna göre, toplam denetimlerin yüzde 0.4’ü ile yüzde 7.8’ini oluşturuyor. Bu konuda tek farkı, Tarım Bakanlığı’na gıda ve gübre ürünleri üzerine gelen 18 bin 411 şikayet oluşturuyor.

Sorumlu 10 kuruluş var

Piyasa denetimini Sanayi, Tarım, Bayındırlık, Çalışma, Çevre ve Sağlık bakanlıkları ile Enerji Piyasası Düzenleme Denetleme Kurumu (EPDK), Denizcilik Müsteşarlığı, Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumu (BTİK) ve Tütün Alkol Piyasası Denetleme Kurumu (TAPDK) yapıyor. Ancak, Tarım Bakanlığı ve EPDK ürün bazında değil işletme bazında denetim yaptığı, TAPDK ise birim adedine baktığı için toplam hesaba alınmıyor.

Risk tespiti yapılmıyor

Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın raporunda, piyasadan toplatılan ya da yasaklanan ürün sayısının, Avrupa Birliği (AB) ülkelerine kıyasla çok düşük olduğu belirtildi. Raporda ayrıca Türkiye’deki denetim sisteminde, risk açısından tespit yapılamadığı vurgulandı. Raporda, “Denetimlerde, risk tespitine yarayan risk değerlendirme yönetimi henüz kullanılmıyor. Ürünlerin sebep olduğu kaza/yaralanmaya ilişkin veriler tutulmuyor. Bu nedenle denetimler risk odaklı yürütülemiyor” denildi.

Sorunsuz sektöre bakıp düşük orana ulaşıyorlar

Dış Ticaret Müsteşarlığı, raporda önemli bir eleştiride bulunarak, sorunsuz sektörlerde gereğinden fazla denetim yapıldığını, bu nedenle kötü ürün sayısının ve oranının düşük çıktığını bildirdi.

Raporda, denetimden sorumlu kuruluşların yıllık programlarını hazırlarken yanlış verileri temel aldıkları, bu nedenle riskli ürünleri ve sektörleri tespit etmekte yetersiz kaldıkları ifade edildi. Raporda, “Denetim için ayrılan kaynaklar, uygunsuz ürüne odaklanacak şekilde kurgulanmalıdır” denildi.

Laboratuvar kullanılsa uygunsuz ürün artacak

Dış Ticaret Müsteşarlığı raporunda, Türkiye’deki laboratuvar altyapısının yeterli olduğu ancak teste gönderilen ürün sayısının düşük kaldığı kaydedildi.

Test edilen ürünlerde uygunsuzluk oranının yükseldiği belirtilen raporda, “Örneğin Sanayi Bakanlığı, denetlediği 22 bin 756 üründen sadece 69’unu teste gönderdi. Bu ürünlerde uygunsuzluk oranı yüzde 23 çıktı. Bakanlığın bütün denetimlerde bulduğu uygunsuzluk oranı ise yüzde 9.5’ta kalıyor. Test kullanımı artırılmalı” denildi.

Elemanlar çalışmıyor

Raporda, piyasa gözetim ve denetimiyle yetkili kuruluşlarda istihdam edilen denetmen sayısının yeterli olduğu, buna karşın yapılan denetim miktarının düşük kaldığı ifade edildi.

Verilere göre Türkiye’de 7 bine yakın denetmen istihdam ediliyor. Bu elemanların 5 bin 271’i Tarım, 1200’ü Sağlık Bakanlığı bünyesinde çalışıyor. Sağlıkta denetmen başına yıllık 11 ürün düşüyor. Bu rakam çok düşük. Öte yandan Sanayi Bakanlığı’nda 151 denetmen, kişi başına 151 denetim yaparak büyük bir iş başarıyor. Raporda Avrupa Birliği’nde 50 bin kişiye, Türkiye’de ise 42 bin kişiye bir denetmen düştüğüne dikkat çekiliyor.

2

Haberin Devamı