Trump'ın ulusal acil durum ilanı tartışmalara neden oldu

ABD Başkanı Donald Trump'ın bütçeyi kontrol eden Kongreyi devre dışı bırakarak Meksika sınırına örülecek duvarı finanse etmek için "ulusal acil durum'' ilan etmesi, başkanlık yetkilerini ''kötüye kullandığı'' tartışmalarını gündeme getirdi.

Trump'ın, seçim vaadi de olan duvar için başkanlık yetkisini kullanarak ulusal acil durum ilanı Demokratlar tarafından anayasanın ihlali olarak görülüyor.

California eyaleti Başsavcısı Xavier Becerra tarafından 16 eyalet adına Trump'ın "başkanlık yetkilerini kötüye kullanmasını'' engellemek için San Francisco'daki Federal Bölge Mahkemesi'ne dava açıldı. Bu eyaletler, Maryland'in yanı sıra Demokrat valiler tarafından yönetilen Colorado, Connecticut, Delaware, Hawaii, Illinois, Maine, Michigan, Minnesota, Nevada, New Jersey, New Mexico, New York, Oregon, Virginia ve California'dan oluşuyor.

Davada eyaletler, Trump'ın Kongre tarafından onaylanan bütçeyi, seçim vaadi ve kendi projesi olan duvara fon olarak aktarma yetkisinin olmadığını savunuyor.

California Başsavcısı Becerra, "başkanlık ofisinin tiyatro olmadığı"nı belirterek, davaya ilişkin "Başkan'ın anayasayı ve güçler ayrımını ihlalle Kongrenin ABD halkı ve eyaletlere tahsis ettiği parayı çalmasını durduracağız.'' ifadesini kullandı.

New York Başsavcısı Letitia James de Trump'ın kararına karşı tüm yasal yolları deneyerek mücadele edeceklerini söyledi.

Ülkede 16 eyaletin mahkemeye gitmesinin yanı sıra sivil toplum kuruluşlarınca da Trump'ın bu adımına karşı iki dava açıldı.

GEREKÇESİ GÜNEY SINIRINDA "İNSANİ KRİZ"

Trump'ın kararını durdurmaya yönelik açılan davalar, başkanlık yetkilerinin ''kötüye kullanıldığı'' ve ''anayasanın ihlal edildiği'' tartışmalarını da başlattı.

Trump ise ulusal acil durum ilanını ABD'nin güney sınırında ''insani kriz'' yaşandığı gerekçesine dayandırıyor. Trump, "yasa dışı göç ve uyuşturucu trafiğiyle" mücadele için duvarın gerekli olduğunu savunuyor.

Demokratlar ise ABD-Meksika sınırına örülmek istenen, 5,7 milyar dolar bütçe gerektiren ve ABD tarihinde federal hükümetinin en uzun süreli kapanmasına neden duvara fon aktarılmasına karşı çıkıyor.

CUMHURİYETÇİLER ARASINDA DA GÖRÜŞ AYRILIĞI

Duvar için ulusal acil durum ilan edilmesi Kongrede Cumhuriyetçiler arasında da görüş ayrılıklarına neden oldu.

Güney Carolina Senatörü Lindsey Graham gibi bazı Cumhuriyetçiler duvara destek verirken bazıları Trump'ın bu kararını "gücü ele geçirme" olarak görüyor ve "gelecekte Demokrat bir başkanın seçilmesi durumunda tehlikeli bir örnek teşkil edeceğini" düşünüyor.

Trump, Ulusal Acil Durumlar Yasası olarak adlandırılan 1976 tarihli yasa uyarınca bu yetkiyi kullandığını ve kendisinden önceki başkanların da birçok kez ulusal acil durum ilan ettiğini savunuyor.

Ancak daha önce ilan edilen ulusal acil durumlarının çoğunun dış politikada yaşanan krizlere, terörle bağlantılı kuruluşların fonlara erişimini engellemeye ya da insan hakları ihlallerinin yaşandığı ülkelere yatırım yapılmasını yasaklamaya yönelik olduğu belirtiliyor.

Eski ABD başkanlarından Barack Obama 13 kez, George W. Bush 12 kez ulusal acil durum ilan etti. Trump ise duvar için ilan ettiği ulusal acil durumu uygulamaya koyarsa başkanlığının üçüncü yılında dördüncü kez bu yetkiyi kullanmış olacak.

Demokratlar ilerleyen günlerde ulusal acil durumun kaldırılması için bir yasa tasarısını oylamaya götürmeyi planlıyor. Bazı Cumhuriyetçilerin de buna destek vermesi bekleniyor.

Kongre, ulusal acil durumlara son verebiliyor ancak bunun için yasa tasarısının hem Temsilciler Meclisi hem de Senato tarafından onaylanması ve ABD Başkanı tarafından veto edilmemesi gerekiyor.

AA