Giriş
02 Temmuz 2015 - 10:29
| Son Güncelleme:
22 yıldır sönmeyen ateş: Madımak
1
Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki en kara olaylardan biriydi Sivas Katliamı. 2 Temmuz 1993'te yaşandı; tarihe "Madımak katliamı" olarak geçti. Bugün 22'nci yıldönümü yaşanan katliamda, yakılan Madımak otelinde bulunan 35 yazar, ozan ve aydın ve vatandaş katledildi. Olaylarda oteli ateşe verenlerden de iki kişi öldü.
02 Temmuz 2015 - 10:29
| Son Güncelleme:
2
"Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki en kara olaylardan biriydi Sivas Katliamı. 2 Temmuz 1993\'te yaşandı; tarihe "Madımak katliamı" olarak geçti. Bugün 22. Yıldönümü yaşanan katliamda, yakılan Madımak otelinde bulunan 35 yazar, ozan ve aydın ve vatandaş katledildi. Olaylarda oteli ateşe verenlerden de iki kişi öldü.
3
Katledilen aydınlar Sivas'a Pir Sultan Abdal Şenlikleri için gelmişti. Bu kapsamda pekçok aydının yanı sıra Aziz Nesin de bu etkinlik nedeniyle dönemin Sivas valisi Ahmet Karabilgin'in özel davetlisi olarak kente gelmişti.
4
Bu sene, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Sivas Şubesince, Sivas'ta 2 Temmuz 1993'te çıkan olayların 22. yılı dolayısıyla Cumhuriyet Meydanı'nda basın açıklaması yapıldı.
5
NE OLMUŞTU? Olaylar, etkinliğin yapılacağı gün, yani 2 Temmuz 1993 günü, öğle saatlerinde başladı. İlk olay, Kültür Merkezi'nde gerçekleşti. Paşa ve Meydan camilerinde çıkan gruplar önce etkinliklerin yapıldığı Kültür Merkezi'ne ulaşarak, bir gün önce dikilen anıtı kısmen tahrip etti. Kültür Merkezi içindeki karşıt grupla çıkan taşlı sopalı çatışma, polis tarafından fazla büyümeden, zor kullanılarak önlendi. Hızını alamayan ve sayısı yaklaşık 10 bine ulaşan saldırgan grup, Kültür Merkezi'nden ayrılıp, bu kez Sivas Hükümet Meydanı'na geldi. Hükümet Konağı'nı taşlamaya ve slogan atmaya başlayan grup ardından Madımak Oteli civarına ulaşarak, slogan atmaya devam etti. Grubun sayısı akşam saatlerinde 20 bine yaklaştı.
6
MADIMAK öNüNDE öNCE ARAçLAR ATEŞE VERİLDİ Grup önce Madımak Oteli önündeki araçları ateşe verdi ve oteli taşladı. Araçların yakılmasıyla başlayan yangın, ardından Madımak Oteli'ne sıçradı. Yangın nedeniyle, otele sığınmış olan aydınlardan, aralarında Asım Bezirci, Nesimi çimen, Muhlis Akarsu, Metin Altıok, Hasret Gültekin, Ozan Türkyılmaz'ın da bulunduğu 35 kişinin yanarak ya da dumandan boğularak yaşamını yitirdi.
7
51 KİŞİ SON ANDA KAçABİLDİ Yangın sürerken, aralarında Aziz Nesin'in de bulunduğu 51 kişi de olaylardan kendi olanaklarıyla, ağır yaralarla kurtuldu. Başından yaralanan Aziz Nesin'i linç edilmekten araya giren polisler kurtardı. Yaralılar, polis arabalarıyla Tıp Fakültesi Hastanesi`ne götürüldü. Fotoğrafta Aziz Nesin kurtarılırken.
8
Yangın sırasında otelinden içinde kurtarılmayı bekleyenler...
9
TOPLAM 37 öLü Yangın sırasında otelinden içinde kurtarılmayı bekleyen bu insanlardan 33'ü hayatını kaybetti. Olaylar sonucunda Madımak Oteli'ndeki 33 konuk, 2 otel görevlisi ile 2 saldırgan yaşamını yitirdi. Gene olaylar sırasında Atatürk Kongre ve Etnografya Müzesi önünde bulunan Atatürk büstü tahrip edildi. Güvenlik güçleri kentte hakimiyeti ancak akşam saatlerinde, valilikçe ilan edilen 2 günlük sokağa çıkma yasağı ile sağlayabildi.
10
YARGILAMA SüRECİ İLK GüN 35 KİŞİ GöZALTINA ALINDI Olayların ertesi günü 35 kişi gözaltına alındı. Daha sonra gözaltına alınanların sayısı 190'a çıktı. Gözaltına alınan 190 kişiden 124'ü tutuklandı, geri kalanlar serbest bırakıldı. İLK DURUŞMA 21 EKİM 1993'TE Kamuoyuna “Madımak davası ya da “Sivas davası olarak geçen davanın ilk duruşması, Ankara 1 No`lu Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde 21 Ekim 1993 günü yapıldı. Karar ise, yaklaşık bir yıl sonra, 26 Aralık 1994 verildi.
11
İLK KARAR Ankara 1 nolu DGM, Sivas davasında 22 sanık hakkında 15'er yıl, 3 sanık hakkında 10'ar yıl, 54 sanık hakkında 3'er yıl, 6 sanık hakkında 2'şer yıl hapis cezası, 37 sanık hakkında da beraat kararı verdi. Müdahil avukatlar, DGM'nin kararını taraflı, hukuka ve adalete aykırı olarak niteleyerek, ayrıntılı bir savunmayla temyize gittiler. YARGITAY, ALT MAHKEME KARARINI BOZDU Temyiz aşamasında davaya Yargıtay 9. Ceza Dairesi baktı. Yargıtay, “Katliamın Cumhuriyete, Laikliğe ve Demokrasiye yönelik olduğunu belirterek DGM'nin kararını esastan bozdu. Ankara 1 No`lu DGM, Yargıtay'ın bozma kararına uyarak yargılamayı yeniden başlattı. İKİNCİ KARAR Ankara 1 Nolu DGM ikinci kararını 28 Kasım 1997'de açıkladı. Kararda 33 sanığa idam cezası verildi. Yargıtay 9. ceza dairesi
12
üçüNCü YARGILAMA VE üçüNCü KARAR Şubat 1999 tarihinde usül eksikliklerinin giderilmesi için başlayan yargılama sonucunda 16 Haziran 2000'de 33 sanık DGM tarafından yeniden idam cezasına çarptırıldı. 2002 yılında idam cezası yürürlükten kaldırılınca, 33 idam hükümlüsünün cezaları müebbet hapis cezalarına dönüştürüldü. İSTİKLAL MAHKEMELERİNDEN SONRA İLK Sivas Davası, Cumhuriyet'in ilk dönemlerinde kurulan İstiklal Mahkemeleri sonrasinda, tek bir davada bu kadar çok idam cezasinin verildiği ilk dava olarak da tarihe geçti.
13
DAVANIN “1 NUMARALI SANIĞI MEĞER SİVAS'TAYMIŞ Davanın 1 numaralı sanığı Sivas Belediye Meclisi'nin Refah Partili üyesi Cafer Erçakmak olarak belirlendi. Ancak Erçakmak hiç yakalanamadı. Hakkında İnterpol aracılığıyla kırmızı bülten çıkarıldı. Sonunda ancak öldükten sonra yeri tespit edildi. 10 Temmuz 2011 tarihinde Sivas'ta kalp krizi sonucu öldüğü, gizlice Yukarı Tekke Mezarlığına gömüldüğü alınan bir ihbar sonucunda belirlendi. Erçakmak hakkındaki dava, öldüğü için düşürüldü. Ancak mağdurların avukatları, ölen kişinin Erçakmak olduğunun kesin olarak belirlenmesini istedi. Erçakmak'ın mezarı açıldı ve cesedinden DNA örnekleri alındı. Bu konudaki inceleme halen sonuçlanmadı.
14
FİRARİYDİ, EVLENDİ, ASKERE GİTTİ, EHLİYET BİLE ALDI Sivas Davası'nın 1 nuramalı sanığı Cafer Erçakmak firari olarak aranırken, 27 Temmuz 1999'da Sivas Altınyayla Belediyesi'nde evlendiği, 22 Mayıs 1997'de askerlik görevine başladığı, ardından çocuğunu nüfusa kaydettirdiği ve 2000'de ehliyet aldığı ortaya çıktı. DNA öRNEĞİNİ EŞİNDEN ALMIŞLAR Erçakmak hakkındaki yargılama sürecindeki bir başka skandal ise, öldükten sonra mezarından alınan DNA örnekleri konusunda yaşandı. Erçakmak'ın Sivas davasının firari sanığı olduğunun anlaşılması için cesedinden alınan DNA örneğini karşılaştırmak için, eşinden de DNA örneği alındığı ortaya çıktı.
15
Mezardan alınan DNA örneklerinin karşılaştırılması, Erçakmak'ın oğlu ve kan bağı bulunmayan eşinden DNA örneği alınarak gerçekleştirildi.
16
FİRARİ SANIKLARI ZAMAN AŞIMI KURTARDI Sivas Davası'nda bir de “zaman aşımı tartışması yaşandı. Yargıtay'ın 1997'deki bozma kararından sonra firar eden 8 sanık halen yakalanamadı. Davanın firari olan 5 sanık ile ilgili kısmı ise 13 Mart 2012 tarihinde zaman aşımından düştü. Mahkeme, sanıklar Cafer Erçakmak ve Yılmaz Bağ'ın ölmeleri; Şevket Erdoğan, Köksal Koçak, İhsan çakmak, Hakan Karaca ve Necmi Karaömeroğlu yönünden ise zaman aşımı nedeniyle kamu davasının düşürülmesine karar verdi. Sivas davası müdahil avukatları zamanaşımından düşme kararını Yargıtay'da temyiz ettiler. Yargıtay 9. Ceza Dairesi, temyiz kararını henüz vermedi.
17
18
SANIK AVUKATLARI ARASINDA üNLü İSİMLER Sivas Davası'nın sanıkların avukatlığını üstlenenler arasında olan Şevket Kazan da vardı. Olaydan sonra Adalet Bakanı olarak görev yapan Şevket kazan, bakanlığı döneminde sanıkları hapishanede ziyaret etti. Bu ziyaret de büyük tepki çekti. Sanıkların geniş avukat listesinde çok sayıda Refah Parti üyesi ve yöneticisi de bulunuyordu.
19
MADIMAK OTELİ NE OLDU? Sivas katliamının acısı henüz tazeyken, Madımak Oteli'nin alt katına bir kebapçı açıldı. Yıllar boyunca bu restorana gelenler, 37 kişinin yanarak can verdiği mekânda kebap yemeyi sürdürdü. Bu duruma tepki ilk günden başlamıştı. Ancak tepki sesleri ancak 2010 yılında sonuca ulaştı. 2010 yılında o kebapçı kapatılarak, Madımak Oteli kamulaştırıldı.
20
Kamulaştırma işlemi sırasında eski eşyalar boşaltılırken...
21
MüZE DEĞİL, KüLTüR MERKEZİ Katliamda hayatınlarını kaybedenlerin yakınları, kamulaştırılan Madımak Oteli'nin müze haline getirilmesi için kampanyalar yaptılar. Ancak bina, müze yerine bilim ve kültür merkezine dönüştürüldü.
22
KURBANLA YAKANIN ADLARI YANYANA Yine tepki çeken bir başka unsur ise, binada “anı köşesi adı verilen panoya yazılan isimler oldu. Panoya, katliamda ölenlerin isimlerinin yanı başına, iki saldırganın da adı yazıldı. Bu karar, yakınlarını kaybeden ailelerin yüreklerini bir kez daha yaktı.
23
MADIMAK KATLİAMINDA HAYATINI KAYBEDENLER ŞENLİK KATILIMCILARI Muhlis Akarsu- 45 yaşında, sanatçı Muhibe Akarsu - 45 yaşında, Muhlis Akarsu'nun eşi Gülender Akça - 25 yaşında Mehmet Atay - 25 yaşında, gazeteci, fotoğraf sanatçısı Sehergül Ateş - 30 yaşında Behçet Sefa Aysan- 44 yaşında, şair Erdal Ayrancı - 35 yaşında Asım Bezirci- 66 yaşında araştırmacı, yazar Belkıs çakır- 18 yaşında Serpil Canik - 19 yaşında Muammer çiçek - 26 yaşında, aktör Nesimi çimen- 62 yaşında, şair, sanatçı Serkan Doğan - 19 yaşında Hasret Gültekin- 22 yaşında şair, sanatçı Murat Gündüz - 22 yaşında Gülsüm Karababa -22 yaşında Uğur Kaynar- 37 yaşında, şair Emin Buğdaycı-18 yaş
24
Metin Altıok 53 yaşında, şair, yazar, felsefeci
25
Yangında ölen 23 yaşındaki Hollandalı gazeteci Carina Cuanna Thuijs
26
ŞENLİK KATILIMCILARI Ahmet özyurt - 21 yaşında Nurcan Şahin - 18 yaşında özlem Şahin - 17 yaşında Asuman Sivri - 16 yaşında Yasemin Sivri - 19 yaşında Edibe Sulari- 40 yaşında, sanatçı İnci Türk - 22 yaşında OTEL çALIŞANLARI Kenan Yılmaz - 21 yaşında Ahmet öztürk- 21 yaşında GöSTERİCİLER Ahmet Alan Hakan Türkgil
27
Yangın sırasında otelinden içinde kurtarılmayı bekleyenler...
28
Yangın başlamadan önce bir kare.
29
Yangın sırasında otelinden içinde kurtarılmayı bekleyenler...
30
1993'teki katliamdan beri her sene ölenleri anma törenleri ve otelin müze olması için gösteriler devam ediyor.
31
