Madende yemek tartışmasına uzmanlar ne diyor?

Yaşar CAN / POSTA.COM.TR ÖZEL

Karaman’ın Ermenek ilçesinde maden faciasında işçiler yemek yerken su baskınına yakalanmıştı. Oysa Torba Yasa düzenlemesi öncesinde Ermenek’teki işçiler dışarı çıkıp yemeklerini yiyordu. Torba Yasa’yla çalışma süreleri 8 saatten 6 saate düşürülmüş, özellikle yüzeye yakın bölgelerde üretim yapan maden işletmeleri de işçilerin dışarı çıkıp yemek yemesini ‘zaman ve para kaybı’ olarak görmüştü. Karaman’ın Ermenek ilçesindeki facia da tüm bunların üst üste gelmesiyle yaşandı.

YEMEK YEME TARTIŞMASI

Maden faciası yaşandıktan sonra bölgeye giden Cumhurbaşkanı Erdoğan, işçilerin yemek yeme haklarıyla ilgili yaptığı açıklama dikkatleri madende işçilerin yemek yemeleriyle ilgili düzenlemeye çevirdi. Ancak uzmanlar bu konuda açık ve kesin bir hüküm olmadığını söylüyor. Yeraltı ve Yerüstü Maden İşletmelerinde Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nin ilgili maddesindeki ifadeler ise oldukça belirsiz.

CUMHURBAŞKANI NE DEMİŞTİ?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ermenek'teki maden ocağında işçilerin mahsur kalmasına ilişkin, "Bu olayın olduğu anda yemeğin aşağıda yenmesine yönelik baskılar, böyle bir sıkıntıyı doğurmuştur. Bu 8 saatten, 6 saate inmesi bu tür işveren anlayışını farklı ele almamız gerektiğini ortaya koyuyor. Bu 6 saat kendisinin orada çalışma olayıdır. Siz kalkıp buradaki yemekle ilgili olayını bu 6 saate yedirmeye kalkarsanız bunun hesabını devletin sorması gerekir. Çünkü siz bu hakkı ondan alamazsınız" diye konuşmuştu.

YASAL DÜZENLEME NE DİYOR?

Maden işletmelerinde işçilerin yemek yeme şartlarıyla ilgili uzamanlar ‘açık ve aleni bir hüküm yok’ diyor. Türkiye Maden İşçileri Sendikası Teknik Danışmanı Kenan Dikbıyık, ‘Yemek tartışması’ ile ilgili şunları söyledi:

Yeraltı ve Yerüstü Maden İşletmelerinde Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nin 20. Maddesinde konuyla ilgili açık ve aleni bir hüküm yok. Soyunma odaları, banyolar, dinlenme yerleri ile ilgili yönetmelik şunu söylüyor; ‘Dinlenme yerleri, soyunma yerleri, duş ve tuvaletler, bekleme yerleri, yemekhaneler, kantinler ve ilk yardım odaları kullanım amacına göre yeterli sıcaklıkta olacaktır.‘

"İŞİN DOĞRUSU DIŞARIDA YEMEK"

Enerji Bakanı Taner Yıldız, bir madende işçilerle iftarda

Esasında bu işin doğrusu yemeğin dışarıda yenilmesi. Ancak özellikle Torba Yasa sonrası çalışma saatleri azaltılınca işletmeler yemek süresini kayıp olarak görmeye başlıyor. Ermenek’teki madenler yüzeye yakın madenler. Kazanın yaşandığı maden de yüzeye yakın. Torba yasa düzenlemesi öncesinde maden işçileri dışarı çıkıp yemek yiyordu. Derin maden olmadığı için 20-25 dakikada işçiler madenden dışarı çıkıp yemeklerini yiyorlardı. Ancak çalışma saati 6 saate düşürülünce işveren bunu da çok görmeye başladı.

"DERİN MADENLERDE İŞÇİLER YANLARINDA YEMEK GÖTÜRÜYOR"

Teknik Danışmanı Kenan Dikbıyık, Türkiye’deki derin madenlerde işçilerin ocağa girmeden yanlarına yemeklerini aldığını ve aşağıda yediğini söyleyen Dikbıyık, işçilerin yemek ve servis haklarının çoğunlukla işçi ve maden işletmesi arasında yapılan sözleşmeyle belirlendiğine dikkat çekti.

SENDİKALI İŞÇİ ANINDA KAPI ÖNÜNDE

Ermenek’te mahsur kalan maden işçilerinin hiç birinin sendikalı olmadığına işaret eden Kenan Dikbıyık, ‘Herhangi bir işçi sendikaya üye olduğu günün ertesinde işveren tarafından anından kapıya konuluyor. Bu olaylarla ilgili elimizde yüzlerce örnek var’ dedi.